..........................................................
Ο γάμος της Γιαννούλας της Κουλουρούς
Η φωτογραφία της Γιαννούλας της
Κουλουρούς είναι του
Νίκου Ατσαρίίτη, ο οποίος, σύμφωνα με την εφημερίδα
«Πελοπόννησος», ήταν διακεκριμένος καλλιτέχνης της εποχής,
γλύπτης,
ζωγράφος, αγιογράφος, χαράκτης, φωτογράφος, κινηματογραφιστής*
Τερατώδης διαπόμπευση και όχι
αθώα αποκριάτικη φάρσα ήταν ο εικονικός γάμος της Γιαννούλας της
Κουλουρούς στην Πάτρα, μια φαραωνικών διαστάσεων φάρσα που εγκαινιάστηκε
το 1914.
Σήμερα ο γάμος της Γιαννούλας έχει γίνει θεσμός, event και αναβιώνει
στην ίδια πόλη ως «λαϊκό δρώμενο» κάθε Τσικνοπέμπτη, με τη διαφορά ότι ο
άντρας που υποδύεται τη «νύφη» έχει πλήρη επίγνωση της πλάκας. Σε
αντίθεση με την αληθινή, τη σαλεμένη Γιαννούλα, που πίστευε ότι
παντρευόταν στ᾽ αλήθεια.
Οπως μας πληροφορεί ο Νίκος Ε. Πολίτης («Οι ωραίοι τρελοί της παλιάς
Πάτρας. Ντόρος και λαϊκοί τύποι»), η γεννημένη το 1868 Γιαννούλα ήταν
μια πάμπτωχη γυναίκα που πουλούσε κουλούρια για να ζήσει.
Ο καημός της ήταν που είχε μείνει γεροντοκόρη. Αυτόν τον καημό
εκμεταλλεύτηκαν οι πλακατζήδες συμπολίτες της που οργάνωναν τον γάμο.
Η γειτονιά την έντυνε νύφη, την έβαφε, τη στόλιζε, και η πομπή
διέσχιζε την πόλη με επικεφαλής σαντούρια και βιολιά. Από τα μπαλκόνια
έραιναν τη Γιαννούλα με ρύζι και λουλούδια, ενώ μικροί και μεγάλοι
έκραζαν την «τρελή».
«Ατυχή έμπνευση» και «Ανούσια μασκαράτα εκτός τόπου και χρόνου»,
χαρακτήριζε το 1999 ο Πολίτης την αναβίωση του γάμου της Γιαννούλας. Και
τούτο γιατί ο ντόρος «δεν επιδέχεται αναπαράσταση».
Τα χρόνια που πέρασαν μάλλον τον διέψευσαν. Πολλοί διασκεδάζουν
σήμερα με τον ψευτο-γάμο της ψευτο-Γιαννούλας, ενώ αυτοί που μιλούν για
τη σκληρότητα της αρχετυπικής φάρσας χαρακτηρίστηκαν ειρωνικά «ταλιμπάν
της πολιτικής ορθότητας».
Ωστόσο, το 1925, μισό και πλέον αιώνα πριν καθιερωθεί ο όρος
«πολιτικά ορθό», ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, στη «Διάπλαση των Παίδων»,
προειδοποιούσε τους μικρούς αναγνώστες του: «Παιδιά μου, φυλαχτείτε.
Ποτέ στη ζωή σας μη σκληρυνθείτε να διασκεδάσετε, να γελάσετε μ᾽ έναν
τρελό!».
Σήμερα δεν γελάμε με τους τρελούς, αλλά κυρίως με τα ψώνια στα οποία
συχνά δίνει βήμα η ιδιωτική τηλεόραση ή με εκείνους που οι ίδιοι
κατασκευάζουν και ανεβάζουν την τρέλα τους στο You Tube.
Ο παλιός καρναβαλίστικος ντόρος συνυπήρχε με ένα είδος άγραφης
συλλογικής ευθύνης απέναντι στον τρελό του χωριού ή της μικρής πόλης.
Μπορεί το αποκριάτικο τσούρμο να τον χλεύαζε, αλλά όλο και κάποιοι θα
του έδιναν ένα πιάτο φαγητό, δεν θα τον άφηναν να πεινάσει.
Η αληθινή Γιαννούλα πέθανε το 1942 γερασμένη, πεινασμένη, ξεχασμένη.
Σήμερα γελάμε με το έντεχνο ομοίωμά της, τραβάμε σέλφι μαζί της, ενώ
χιλιάδες Γιαννούλες και Γιαννούληδες μαραζώνουν και στενάζουν στην
κόλαση της δημόσιας ψυχικής υγείας.
*Η φωτογραφία της Γιαννούλας της Κουλουρούς είναι του Νίκου
Ατσαρίίτη, ο οποίος, σύμφωνα με την εφημερίδα «Πελοπόννησος», ήταν
διακεκριμένος καλλιτέχνης της εποχής, γλύπτης, ζωγράφος, αγιογράφος,
χαράκτης, φωτογράφος, κινηματογραφιστής, απόφοιτος της σχολής καλών
τεχνών. Υπηρέτησε και την φωτογραφική τέχνη, ενώ ήταν από τους πρώτους
κινηματογραφιστές στην Πάτρα, έχοντας παρουσιάσει στην μεγάλη οθόνη και
τη λειτουργία του Υ/Η σταθμού του Γλαύκου, αλλά και στιγμιότυπα από
αγώνα του ΝΟΠ. Δυστυχώς το 1940, κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, Ιταλοί
κατέστρεψαν το αρχείο του, το οποίο τις επόμενες μέρες έγινε παιχνίδι
των μικρών που ξετύλιγαν το φιλμ από τις μπομπίνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου