..............................................................
Η μητέρα μου δεν κουβέντιαζε ποτέ πολιτικά, ήταν κόρη οικογένειας πολύ δεξιάς, είχε παντρευτεί αριστερό, και δεν άντεχε τις συγκρούσεις, η μόνη της άμυνα ήταν να αποφεύγει επιμελώς κάθε συζήτηση. Είχε ελπίσει σε μια ζωή συμφιλίωσης πια, είχαν τελειώσει οι εμφύλιοι, δικαιούνταν να ζήσει κανείς αρμονικά έστω και με κάποιον που τα προηγούμενα χρόνια δεν θα τολμούσε κανείς να της συστήσει. Κι όσο απόφευγε τις συγκρούσεις, τόσο εκείνες ερχόνταν και την έβρισκαν.
Είχε ετοιμάσει τις βαλίτσες για κείνη την ημέρα, είχαμε εισιτήρια για τη Βιέννη, για ιατρικούς λόγους μεν, αλλά θα το συνδυάζαμε με το οικογενειακό ταξίδι των ονείρων μας. Δεν είχαμε ποτέ ξανά ταξιδέψει έτσι όλοι μαζί, και πόσο μάλλον για το εξωτερικό. Πετούσαμε στα σύννεφα, και προσγειωθήκαμε χαράματα στη δικτατορία. Η μάνα μου άνοιγε τις βαλιτσες, τις ξανάκλεινε, δεν ήξερε τι να κάνει, και κάποια στιγμή μας είπε μια κουβέντα που δεν την περίμενα απο τα χείλη της, αυτά που απέφευγαν την πολιτική οπως ο διάολος το λιβάνι:
-Δεν περιμέναμε να ζήσετε κι εσείς τέτοιες καταστάσεις. Ελπίζαμε πως είχαν τελειώσει.
Μας αναλογούσε δυστυχώς μερίδιο από δικτατορίες, από φόβο και καταπίεση, από αυθαιρεσία και αδικία, πολύ μικρότερο βέβαια απο το μερίδιο των γονιών μας. Μας αναλογούσε και μια επιθετική λαϊκιστική κουλτούρα κατωτάτης υποστάθμης που προσπάθησε να επιβάλει η δικτατορία και που καμιά φορά, όταν ακούω τηλεόραση ή διαβάζω τίτλους, σλόγκαν και πολιτικά συνθήματα σκέφτομαι ότι κάπως κατάφερε να κερδίσει το κακό της γούστο στον τομέα αυτό. Εκ των υστέρων βέβαια, δεκαετίες αργότερα καταλάβαμε πως η εφτάχρονη δικτατορία ήταν λάιτ σε σχέση με τις άλλες δικτατορίες άλλων χωρών στη γειτονιά μας και παραέξω, τις δήθεν σοσιαλιστικές, και τις άλλες στην Ιβηρική χερσόνησο. Αλλά οι συγκρίσεις δεν σε παρηγορούν για τα νεανικά χρόνια που πέρασες με αναγκαστική πενυματική φτώχεια και κουτόχορτο, υποκρισία και φόβο, προπάντων φόβο, τη στιγμή που λαχταρούσε η καρδιά σου τόσα και τόσα.
Βαδίζουμε πάλι σε επικίνδυνα μονοπάτια, ακούς νεαρούς να λένε ας πούμε, τι παραπάνω είχε η χούντα απο τα τώρα; Ας μη χρειαστεί να καταλάβουν, αυτή την ευχή μονάχα έχω να κάνω. Ας μη χρειαστεί να καταλάβουν, κι ας λένε ό,τι βλακεία θέλουν, ελεύθερα. Ελεύθερα.
21 Απριλίου
Την
αφήνω να περνάει απαρατήρητη την επέτειο της αποφράδας, τόσος καιρός
πια... Χτες όμως έγραφα γι αυτήν καθώς θυμόμουν τη μητέρα μου να
φτιάχνει και να ξαναχαλάει τη βαλίτσα που περίμενε έτοιμη να φύγουμε για
το ταξίδι μας το οικογενειακό, αυτό που είχαμε προγραμματίσει για κείνη
την ημέρα, και δεν το κάναμε.
Η μητέρα μου δεν κουβέντιαζε ποτέ πολιτικά, ήταν κόρη οικογένειας πολύ δεξιάς, είχε παντρευτεί αριστερό, και δεν άντεχε τις συγκρούσεις, η μόνη της άμυνα ήταν να αποφεύγει επιμελώς κάθε συζήτηση. Είχε ελπίσει σε μια ζωή συμφιλίωσης πια, είχαν τελειώσει οι εμφύλιοι, δικαιούνταν να ζήσει κανείς αρμονικά έστω και με κάποιον που τα προηγούμενα χρόνια δεν θα τολμούσε κανείς να της συστήσει. Κι όσο απόφευγε τις συγκρούσεις, τόσο εκείνες ερχόνταν και την έβρισκαν.
Είχε ετοιμάσει τις βαλίτσες για κείνη την ημέρα, είχαμε εισιτήρια για τη Βιέννη, για ιατρικούς λόγους μεν, αλλά θα το συνδυάζαμε με το οικογενειακό ταξίδι των ονείρων μας. Δεν είχαμε ποτέ ξανά ταξιδέψει έτσι όλοι μαζί, και πόσο μάλλον για το εξωτερικό. Πετούσαμε στα σύννεφα, και προσγειωθήκαμε χαράματα στη δικτατορία. Η μάνα μου άνοιγε τις βαλιτσες, τις ξανάκλεινε, δεν ήξερε τι να κάνει, και κάποια στιγμή μας είπε μια κουβέντα που δεν την περίμενα απο τα χείλη της, αυτά που απέφευγαν την πολιτική οπως ο διάολος το λιβάνι:
-Δεν περιμέναμε να ζήσετε κι εσείς τέτοιες καταστάσεις. Ελπίζαμε πως είχαν τελειώσει.
Μας αναλογούσε δυστυχώς μερίδιο από δικτατορίες, από φόβο και καταπίεση, από αυθαιρεσία και αδικία, πολύ μικρότερο βέβαια απο το μερίδιο των γονιών μας. Μας αναλογούσε και μια επιθετική λαϊκιστική κουλτούρα κατωτάτης υποστάθμης που προσπάθησε να επιβάλει η δικτατορία και που καμιά φορά, όταν ακούω τηλεόραση ή διαβάζω τίτλους, σλόγκαν και πολιτικά συνθήματα σκέφτομαι ότι κάπως κατάφερε να κερδίσει το κακό της γούστο στον τομέα αυτό. Εκ των υστέρων βέβαια, δεκαετίες αργότερα καταλάβαμε πως η εφτάχρονη δικτατορία ήταν λάιτ σε σχέση με τις άλλες δικτατορίες άλλων χωρών στη γειτονιά μας και παραέξω, τις δήθεν σοσιαλιστικές, και τις άλλες στην Ιβηρική χερσόνησο. Αλλά οι συγκρίσεις δεν σε παρηγορούν για τα νεανικά χρόνια που πέρασες με αναγκαστική πενυματική φτώχεια και κουτόχορτο, υποκρισία και φόβο, προπάντων φόβο, τη στιγμή που λαχταρούσε η καρδιά σου τόσα και τόσα.
Βαδίζουμε πάλι σε επικίνδυνα μονοπάτια, ακούς νεαρούς να λένε ας πούμε, τι παραπάνω είχε η χούντα απο τα τώρα; Ας μη χρειαστεί να καταλάβουν, αυτή την ευχή μονάχα έχω να κάνω. Ας μη χρειαστεί να καταλάβουν, κι ας λένε ό,τι βλακεία θέλουν, ελεύθερα. Ελεύθερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου