"λήμματα" του Βασίλη Παπαβασιλείου (ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Παρασκευή 13 Απριλίου 2012)

.........................................................

λήμματα

Του Βασίλη Παπαβασιλείου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Παρασκευή 13 Απριλίου 2012

 

Ακης. Ο Εφραίμ του Πάσχα.

αναπνοή. Λειτουργία συνώνυμη της ζωής. Δώρο Θεού. Πρέπει να του φερόμαστε αναλόγως. Οχι σαν κάποιους ηγέτες που το θυσιάζουν στον βωμό της προεκλογικής παραφοράς με αποτέλεσμα να ομιλούν μπροστά στα πλήθη μη αναπνέοντες. Αυτό εκθέτει σε κίνδυνο την υγεία τους, καταστρέφει ανεπανόρθωτα τη φωνή τους, τους βραχυκυκλώνει στον χώρο της υστερίας. Καταλαβαίνει κανείς την αγωνία τους για την Ελλάδα και, παρεμπιπτόντως, τη λαχτάρα τους για την πρωθυπουργία, αλλά δεν είπαμε κι έτσι. Ο τόπος ούτως ή άλλως τους χρειάζεται, ας κάνουν μια σχετική οικονομία δυνάμεων κι ας μη φλερτάρουν, πριν καλά-καλά αρχίσει η προεκλογική περίοδος, με τις κορτιζόνες και την αναγκαστική αφωνία. Κι έπειτα, αν δεν γίνουν αύριο πρωθυπουργοί, θα γίνουν μεθαύριο, δεν χάλασε ο κόσμος. Η αυτοδυναμία μπορεί να περιμένει. Ο τόπος διοικείται σήμερα από τους φίλους δανειστές του, πορεύεται σύμφωνα με τον οδικό χάρτη των Μνημονίων. Τα ένδοξα τέκνα του που θέλουν να τον κυβερνήσουν ας λογικευτούν κι ας δείξουν ψυχραιμία. Ας χαλαρώσουν. Κι ας μας απαλλάξουν από τις σπασμωδικές κραυγές τους.

αναστάσιμο. Οταν το κράτος έχει (δανεικά) λεφτά, τι κάνει; Κομματικοποιείται. Οταν το κόμμα έχει φαλίρει, τι κάνει; Κρατικοποιείται. Ετσι το κόμμα βγαίνει πάντα κερδισμένο, ενώ το κράτος δεν είναι ποτέ χαμένο, αφού δεν μένει μόνο κι έχει, βρέξει-χιονίσει, μια συντροφιά.

εξαιρέσεις. Υπάρχουν σε όλα. Ακόμη και σε ακραίες αρνητικές καταστάσεις σαν κι αυτές που περιγράφονται πιο κάτω (βλ. «Τομή»). Το ζήτημα είναι ότι ποτέ δεν σχηματίστηκε μια κρίσιμη μάζα εξαιρέσεων ικανή να διαψεύσει το απόφθεγμα του Τσαρούχη: «Η Ελλάς είναι έτοιμη να τιμωρήσει όποιον την πάρει στα σοβαρά».

κόντρες. Υπόθεση των αγωνιζόμενων μοτοσυκλετιστών, όπως και οι σούζες. Στον χώρο της πολιτικής χαρακτηρίζουν την αντιπαράθεση ανθρώπων που δεν τους χωρίζει τίποτε, αλλά πρέπει να κάνουν σαν να τους χωρίζουν τα πάντα. Την κατάσταση αυτή καλύπτει ενδεχομένως ο φροϋδικός όρος «ναρκισσισμός της απειροελάχιστης διαφοράς».

κρίση. Ο όρος φιλοδοξεί να συνοψίσει αυτό που ζούμε στην Ελλάδα εδώ και δύο χρόνια. Μεταφορικά αποδίδεται συνήθως σαν μια σκοτεινή σήραγγα ορισμένου πλην άγνωστου μήκους, στο τέρμα της οποίας εμφανίζεται η επιγραφή «Εξοδος». Τα υπόλοιπα είναι φως και ύπαιθρο. Γι' αυτό και η κυρίαρχη ρητορική των πολιτικών κομμάτων είναι επικεντρωμένη στο περίφημο δισκελές ερώτημα «πότε και πώς θα βγούμε από την κρίση;». Διότι κάθε κρίση έχει την έξοδό της και ο ασθενής, είτε άτομο είτε χώρα, προορίζεται να περιέλθει κάποια στιγμή σε καθεστώς ανάρρωσης. Επί του προκειμένου ο παράγοντας χρόνος παραμένει απροσδιόριστος, ενώ ο παράγοντας φάρμακο είναι γνωστός τοις πάσι - ακούει στο όνομα «ανάπτυξη». Το όλο σχήμα έχει τον χαρακτήρα μαγικού κύκλου και προσφέρεται ασυζητητί για προεκλογική χρήση. Πλην αδικεί την πραγματικότητα και τα όποια γόνιμα στοιχεία αυτή περικλείει καθώς ανάγει μια ανέκδοτη, οριακή εμπειρία τέλους ή τομής (βλ. λήμμα) στο στερεότυπο της κρίσης.

τομή. Ή τέλος. Εξοδος από τη συνθήκη αυτή δεν νοείται μέσω καμιάς επιστροφής σε καμιά ανάπτυξη. Μην ξεχνάμε: η πρώην ανάπτυξη (υπόθεση περίπου δύο αιώνων, όσος και ο χρόνος ζωής του νεοελληνικού κράτους) οδήγησε στη νυν καταστροφή. Πέρα από τους εξωγενείς παράγοντες (διασάλευση του παγκόσμιου γεωπολιτικού συστήματος, ασυδοσία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού παράγοντα, πολιτικός νανισμός της Ευρώπης κ.τ.λ.), το χαλί είχε στρωθεί επιμελώς από τους εγχώριους λυμεώνες και από τον δηλητηριώδη όφι του πελατειακού συστήματος. Αυτό που ζει ο τόπος είναι το αποτέλεσμα μιας συστηματικής εκ των έσω λεηλασίας που διασταυρώθηκε με μια αρνητική διεθνή συγκυρία. Μπροστά μας έχουμε έναν καθρέφτη που μας δείχνει την εξάντληση του εθνικού κεφαλαίου -χρηματοοικονομικού, επιχειρηματικού, εκπαιδευτικού, συμβολικού - με φόντο μια δημοσιονομική πανωλεθρία. Η χώρα εξέρχεται από τον πρώτο κύκλο ζωής του κράτους πολλαπλά λαβωμένη, ηττημένη από τις αγορές, με ακυρωμένη την πολιτική της υπόσταση. Η φοροδιαφυγή, η μίζα και το κρατικό συσσίτιο (για «ισχυρούς» και μη), ως μέθοδος δημιουργίας (αντι)κοινωνικών τάξεων - νεόπλουτων, «ψευτομεσαίων» και λοιπών εξαρτημένων από το Μηδέν της παραγωγής -, συνάντησαν τα όριά τους. Καμιά επιστροφή δεν χωρεί εδώ. Πίσω μας υπάρχει η ανάπτυξη του Τίποτε και ο ίλιγγος του Πουθενά. Εδώ μόνο ένα στοίχημα μπορεί να κυοφορείται: η Δημιουργία, με άλλα λόγια η Ανάσταση. Χρόνια πολλά!