"Να στηρίξουμε τους πρόσφυγες, να στηρίξουμε τον εαυτό μας" του Μπλέρι Λλέσι από τον φίλο στο fb Κωνσταντίνο Μάγουλα (5/9/2015)

..........................................................

Να στηρίξουμε τους πρόσφυγες, να στηρίξουμε τον εαυτό μας

του Μπλέρι Λλέσι

Ο πρώτος πρόσφυγας που γνώρισα ήταν ο ξάδερφός μου. Στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα, αμέσως μετά την πτώση του κομμουνισμού, ο ξάδερφός μου ήταν ένας από τους χιλιάδες Αλβανούς που εγκατέλειψαν τη χώρα προς την Ελλάδα ή την Ιταλία. Όποιος είχε λίγα χρήματα πήγαινε στην Ιταλία. Όσοι δεν είχαν χρήματα, δοκίμαζαν την τύχη τους στην Ελλάδα, με τα πόδια μέσα απ’ τα βουνά. Τέσσερις φορές ξεκίνησε ο ξάδερφός μου. Τρεις φορές τον έπιασαν και τον έστειλαν πίσω. Την τέταρτη φορά τα κατάφερε, και ακόμα σήμερα ζει στην Ελλάδα

Οικονομικός πρόσφυγας

Ο ξάδελφος μου ζούσε ψηλά στα βουνά και γνώρισε πολλή φτώχεια. Ήθελε να βοηθήσει την οικογένειά του και επιθυμούσε μια διαφορετική ζωή για τον ίδιο. Ήταν ένας οικονομικός πρόσφυγας.

Τα καλοκαίρια που έμενα στο θείο μου, πηγαίναμε με τα άλλα αγόρια από το χωριό να παίξουμε ποδόσφαιρο με μια μπάλα που την είχε φτιάξει μια μητέρα από σκισμένα ρούχα. Σε όλο το χωριό δεν υπήρχε κανείς που να μπορεί να αγοράσει μια μπάλα. Ήταν είδος πολυτελείας. Θυμάμαι πως κοιμόμασταν τέσσερα παιδιά μαζί σε ένα στρώμα, κι αυτό παραγεμισμένο με παλιά ρούχα.

Ο ξάδερφός μου ήταν δουλευταράς. Αλλά όσο σκληρά και να δούλευε, η οικογένειά του έμενε στη φτώχεια. Γι’ αυτό, στα δεκατέσσερά του αποφάσισε να φύγει. Σαν παιδί, αυτό δεν μπορούσα να το καταλάβω. Ήταν ο μόνος γιος του θείου μου και ο μόνος ξάδερφος που είχα από την πλευρά του πατέρα μου. Είχα μεγαλώσει μαζί του. Πώς ήταν δυνατό να μας αφήσει; Κάθε φορά που επέστρεφε, διηγόταν ιστορίες για το πώς του φέρονταν ορισμένοι Έλληνες. «Χειρότερα κι από ζώα», έλεγε πάντα. «Μην πας πίσω», του έλεγα εγώ. «Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Σκοτωνόμαστε στη δουλειά και δε βγάζουμε ούτε το ψωμί μας. Τι νόημα έχει τέτοια ζωή;». Σ’ αυτό εγώ δεν ήξερα τι να απαντήσω. Ούτε και τώρα ξέρω άλλωστε.

Πρόσφυγας πολέμου

Στα δεκαεφτά μου συνάντησα για πρώτη φορά πρόσφυγες πολέμου. Στην πόλη που έμενα, στη βόρεια Αλβανία, τη φτωχότερη περιοχή της χώρας και ίσως της Ευρώπης, εμφανίστηκαν ξαφνικά χιλιάδες πρόσφυγες. Ήταν Αλβανοί Κοσοβάροι που έφευγαν για να σώσουν τη ζωή τους. Ήταν ο καιρός που ο Μιλόσεβιτς είχε ξεκινήσει γενοκτονία. Σε λίγους μήνες ήρθαν 800.000 πρόσφυγες στην Αλβανία, οι περισσότεροι στο βορρά.

Τότε αναγκάστηκα να σκεφτώ ξανά τις ιστορίες του ξαδέρφου μου. Παράτησα το σχολείο και πήγα να βοηθήσω στην υποδοχή των προσφύγων. Όλη μέρα βοηθούσα μεταφράζοντας προς τα αγγλικά και τα ιταλικά και διοργανώνοντας δραστηριότητες για τα παιδιά.

Μαζί με δημοσιογράφους και οργανώσεις προσφύγων πηγαίναμε τακτικά μέχρι τα σύνορα και βλέπαμε με τα ίδια μας τα μάτια τα σερβικά τανκς. Οι ιστορίες που έπρεπε να μεταφράσω ήταν φρίκη.

Μια φορά υποδεχθήκαμε μία μητέρα με ένα παιδί δύο χρονώ στα χέρια της. Το κοριτσάκι αυτό ήταν νεκρό, η μητέρα γύριζε τρελαμένη και αρνιόταν να το αφήσει απ’ τα χέρια της. Κάποιος που είχε περάσει μαζί της τα σύνορα μας είπε την ιστορία. Την προηγούμενη νύχτα το παιδί έκλαιγε δυνατά και ασταμάτητα. Η μητέρα προσπαθούσε διαρκώς να το κάνει να σωπάσει –μάταια. Όταν οι σερβικές δυνάμεις πλησίασαν, η μητέρα φοβήθηκε ότι θα τους αντιληφθούν, και τότε έπνιξε ή ίδια το παιδί της.

Η ιστορία του ξαδέρφου μου με δίδαξε τι είναι ο οικονομικός πρόσφυγας. Τώρα ήξερα και τι ήταν οι πρόσφυγες πολέμου.

Όταν είδα το άψυχο σώμα τού Αϊλάν Κουρντί, του τρίχρονου αγοριού από το συριακό Κουρδιστάν, που ξέβρασε η θάλασσα στην τουρκική παραλία, θυμήθηκα το νεκρό σώμα του κοριτσιού από το Κόσοβο. Οι ιστορίες τους είναι ιστορίες που ξέρουμε. Υπάρχουν χιλιάδες άλλα παιδιά που έχασαν τη ζωή τους αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Τις ιστορίες τους δε θα τις μάθουμε ποτέ.

Οι πολιτικοί μάς λένε ότι πρόκειται για «προσφυγική κρίση». Οι πολιτικοί από τον ευρωπαϊκό νότο διαμαρτύρονται για την αδιαφορία των βορειοευρωπαϊκών χωρών. Οι πολιτικοί από τη Βόρεια Ευρώπη δικαιολογούνται δείχνοντας με το δάχτυλο τις χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης. Αυτό που έχουν όλοι κοινό είναι ότι κανείς δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του

Κύμα αλληλεγγύης

Στην αδιαφορία των πολιτικών αντέδρασαν με ένα κύμα αλληλεγγύης χιλιάδες πολίτες, από την Ελλάδα μέχρι την Ισλανδία.

Άνθρωποι που παίρνουν πρόσφυγες στο σπίτι τους, άλλοι φέρνουν τρόφιμα και ρούχα για τις οργανώσεις ασύλου, άνθρωποι χωρίς νόμιμη διαμονή μαγειρεύουν για τους πρόσφυγες, πολίτες σε σταθμούς που υποδέχονται πρόσφυγες με ανοιχτές αγκάλες και τους καλωσορίζουν θερμά, ενώ άλλοι δουλεύουν για εκείνους που έχουν ακινητοποιηθεί στο Καλαί … Και υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που θέλουν να κάνουν κάτι.

Με την εμπειρία που έχω από τη δουλειά και τη συνύπαρξη με τους πρόσφυγες, μπορώ να σας βεβαιώσω ότι κάθε δράση, οσοδήποτε μικρή ή μεγάλη, είναι ευπρόσδεκτη και βοηθά.

Ξέροντας ότι υπάρχουν χιλιάδες άλλοι πολίτες που θα προτιμούσαν να δουν τους πρόσφυγες να πνίγονται στη θάλασσα, που τους επιτίθενται στα καταφύγια, βάζουν φωτιά στα σπίτια τους και τους απειλούν στο δρόμο, κάθε πράξη που θα μπορούσε να αποτελέσει αντίδοτο είναι πιο σημαντική από ποτέ.

Γερμανία

Οι άνθρωποι μεταναστεύουν για να γλιτώσουν από τον πόλεμο, τη βία, τις διώξεις και την οικονομική εξαθλίωση. Όλα αυτά είναι πράγματα που τα προκαλεί ο άνθρωπος. Πράγματα στα οποία θα έπρεπε να έχει μία λαβή η πολιτική, αλλά δεν έχει καμία διότι οι πολιτικοί εκχώρησαν την εξουσία στα χέρια μιας πλούσιας ελίτ που έχει ένα και μόνο στόχο: να βγάζει κέρδος εις βάρος των πάντων. Του ανθρώπου και της φύσης.

Είναι σημαντικό να μεταφράσουμε πολιτικά την αλληλεγγύη για τους πρόσφυγες και να φέρουμε τους πολιτικούς αντιμέτωπους με τις παραλείψεις, την κακοδιοίκηση και την αδιαφορία τους. Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τοπικοί πολιτικοί και κυβερνήσεις, κοινωνικά κινήματα πρέπει να βρουν τρόπους να ενισχύσουν την αλληλεγγύη και να ακουστεί πιο δυνατά η φωνή τους. Μία από τις πιο φιλόξενες χώρες σήμερα στην Ευρώπη είναι η Γερμανία. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Όχι πολύ καιρό πριν, στη συζήτηση ηγεμόνευε η ακροδεξιά κίνηση Pegida και όσοι θα ήθελαν να κρατήσουν έξω τους πρόσφυγες ή και να τους διώξουν. Τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν όλο και περισσότεροι διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και ιδίως πολίτες που αντέδρασαν. Οι πολίτες άρχισαν να βλέπουν ότι δεν είναι οι μόνοι που σκέφτονται έτσι. Ο αριθμός τους διαρκώς αυξάνει. Σιγά σιγά, αρχίζουν να ακολουθούν και κάποιοι πολιτικοί.

Είναι λοιπόν σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι και τα μικρά πράγματα βοηθάνε, και ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να οργανωθούμε για να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για αυτούς, αλλά για τον καθένα από μας. Μέσα από την αλληλεγγύη, τη φροντίδα, τη φιλοξενία και τον αγώνα για δικαιοσύνη σώζουμε ανθρώπινες ζωές, αλλά σώζουμε και την ίδια την ανθρωπιά.

Γι’ αυτό: πρόσφυγες, συνάνθρωποί μας που βρίσκεστε σε ανάγκη –καλώς ορίσατε!

Ο Bleri Lleshi είναι υποψήφιος διδάκτορας πολιτικής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, ακτιβιστής, κινηματογραφιστής και συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου De neoliberale strafstaat [Το νεοφιλελεύθερο ποινικό κράτος].

Πρώτη δημοσίευση: Vluchtelingen, medemensen in nood: welkom! Μετάφραση: Α.Γ. (με ευχαριστίες στον Wim De Weerdt)

untitled