Να είσαι η αλλαγή που επαγγέλλεσαι!
Του Χαριδημου Κ. Τσουκα*
Στη βαρυσήμαντη ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο, δύο μέρες πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Βουλής για την ψήφιση του δεύτερου Μνημονίου, ο πρωθυπουργός κ. Παπαδήμος ήταν δραματικός: ή υπερψηφίζεται η δανειακή σύμβαση ή χρεοκοπούμε. Η ομιλία του ήταν διαυγής και τεκμηριωμένη. Ιδωμένη όμως στα συμφραζόμενά της ήταν, συγχρόνως, αντιφατική. Η εκφορά της στο συγκεκριμένο υπουργικό συμβούλιο αντέφασκε το καρτεσιανής λογικής περιεχόμενό της. Διαβάζοντας την ομιλία του, ο κ. Παπαδήμος ήταν πλαισιωμένος από δύο κυρίους, οι οποίοι έφεραν τον τίτλο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Ο ένας εξ αυτών, εθισμένος στην κατοχή θώκων εξουσίας, έστω και αν η επιδίωξη της εξουσίας συνεπαγόταν κραυγαλέα καιροσκοπικές επιλογές στην πολιτική του διαδρομή, είναι κατ’ ομολογίαν του άεργος, αφού δεν έχει νομοθετικές αρμοδιότητες ούτε συντονίζει το κυβερνητικό έργο. Λειτουργεί περισσότερο ως παρατηρητής και λιγότερο ως διαμορφωτής δημόσιων πολιτικών: γράφει άρθρα, δίνει συνεντεύξεις και ασχολείται με τη συγγραφή βιβλίων, εκ των οποίων το πλέον πρόσφατο είναι συλλογή διηγημάτων! Εν τω μεταξύ, η χώρα καίγεται… Ο έτερος αντιπρόεδρος, ασίγαστα φιλόδοξος, είναι αυτός που ενώ απέπεμψε νταηλίδικα τους εκπροσώπους των δανειστών μας πέρυσι το καλοκαίρι, τους εκλιπαρούσε στη συνέχεια να επιστρέψουν, επιτείνοντας έτσι την αναξιοπιστία της χώρας! Είναι ο ίδιος άνθρωπος που χαρακτήρισε «λύτρωση» την ασύνετη πρόταση περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος του (τότε) πρωθυπουργού του, η οποία οδήγησε την Ελλάδα στην έσχατη ανυποληψία διεθνώς. Ο καθένας με τον τρόπο του, οι κ. Πάγκαλος και Βενιζέλος συμβολίζουν το (ας το πω όσο πιο ευγενικά μπορώ) φθαρμένο πολιτικό σύστημα που έφερε τη χώρα στη χρεοκοπία. Να ’ταν μόνον αυτοί! Μιλώντας στους υπουργούς του, ο κ. Παπαδήμος απευθυνόταν, μεταξύ άλλων, και στον κατ’ ευφημισμόν υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Παπουτσή. Ναι, είναι ο ίδιος υπουργός που πάσχει από σύγχυση ρόλου: θεωρεί ότι η χρήση της έννομης βίας για την προστασία της δημόσιας τάξης δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του υπουργού Δημόσιας Τάξης(!), γι’ αυτό και δηλώνει: «Προτιμώ σπασμένα μάρμαρα από σπασμένα κεφάλια»! Το αποτέλεσμα το ξέρουμε: και σπασμένα κεφάλια (τα λάθος κεφάλια!), και σπασμένα μάρμαρα, και πυρπολημένα κτίρια! Αυτά συμβαίνουν όταν κυβερνούν σπιθαμιαίοι «αντιεξουσιαστές»! Δεν θα περίμενα από κάποιον που ενηλικιώθηκε πολιτικά στην αυλή του Ανδρέα Παπανδρέου να έχει την ευαισθησία να υποβάλει την παραίτησή του, μετά την πρόσφατη πυρπόληση του αθηναϊκού κέντρου. Θα περίμενα όμως τον κ. Παπαδήμο να του τη ζητήσει. Δεν το έκανε. Ο κ. Παπαδήμος όμως, στην ομιλία του, είπε και τα εξής: «Υπάρχει ένα και μόνο ζητούμενο: να υπερβούμε, ίσως για μία και μοναδική φορά στην προσωπική και πολιτική ζωή του καθενός, ό,τι αφορά το άτομό μας και να δώσουμε ολόκληρο τον εαυτό μας και τα πάντα για να σωθεί η χώρα (…)». Βλέπετε την αντίφαση; Ο πρωθυπουργός μας καλεί σε αυθυπέρβαση, αλλά ο ίδιος συμπεριφέρεται συμβατικά, παλαιοπολιτικά: ανέχεται την αποτυχία, δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του ως πρωθυπουργός, απολύοντας τον ανεπαρκή υπουργό του. Ο κ. Παπαδήμος μάς ζητάει να επιδείξουμε αυτοθυσιαστική συμπεριφορά, ενώ προΐσταται μιας κυβέρνησης της οποίας βασικοί υπουργοί διακρίνονται από εγνωσμένη ιδιοτέλεια (και ανεπάρκεια). Με άλλα λόγια, ο κ. Παπαδήμος μάς καλεί να κάνουμε κάτι που δεν έκαναν ποτέ οι βασικοί υπουργοί του! Η κυβέρνησή του μας νουθετεί, δεν δίνει το παράδειγμα! Μπορεί, βεβαίως, ο ίδιος ο κ. Παπαδήμος να είναι εξαίρεση, μπορεί να χειρίζεται προβλήματα που άλλοι δημιούργησαν, αλλά η αντίφαση παραμένει, υπονομεύοντας την πειθώ του μηνύματός του: οι κακοί χειρισμοί βασικών υπουργών του οδήγησαν τη χώρα να αντιμετωπίζει κλιμακούμενης έντασης οδυνηρά διλήμματα τα τελευταία δυόμισι χρόνια – η κρίση ελλείμματος και χρέους βαθμιαία μετατράπηκε σε κρίση επιβίωσης της χώρας. Ακούγοντας τις (ορθολογικές) παροτρύνσεις του πρωθυπουργού και παρατηρώντας το (εν πολλοίς ανυπόληπτο) υπουργικό του συμβούλιο, ο πολίτης βρίσκεται στην κατάσταση που οι ψυχοθεραπευτές ονομάζουν «διπλή δέσμευση»: δύο τάξεις μηνυμάτων αλληλο-αναιρούνται. Το αποτέλεσμα; Εγκλωβισμός, ακινησία, αμηχανία. Αυτός είναι ο πυρήνας του προβλήματός μας: οι πολιτικοί που μας έφεραν στη χρεοκοπία ηγούνται της προσπάθειας για τη σωτηρία μας! Τις επώδυνες αλλαγές που τώρα μας επιβάλλουν οι δανειστές (αφού το φαύλο πολιτικό σύστημα απεδείχθη ανίκανο να προωθήσει αυτοβούλως τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις) καλούνται να υλοποιήσουν αυτοί που τόσα χρόνια τις απέτρεπαν! Οσο η αντίφαση αυτή δεν αίρεται, τόσο θα αισθανόμαστε εγκλωβισμένοι, ανήμποροι να υπερβούμε τους ιστορικούς εθισμούς που ευθύνονται για την κατάντια μας. Φανταστείτε αύριο τον πρωθυπουργό Σαμαρά να εκφωνεί λογύδρια πατριωτισμού και αυθυπέρβασης έχοντας δίπλα του τον αντιπρόεδρο Αβραμόπουλο, τον υπουργό Εσωτερικών Νικολόπουλο και τον υπουργό Εξωτερικών Παναγιωτόπουλο! Τα σχόλια περιττεύουν… Χρειαζόμαστε ηγέτες που να μας εμπνέουν,
όχι να μας νουθετούν. Εχουμε ανάγκη από
κυβερνήτες, όχι πολιτικάντηδες.
Αναζητούμε πολιτικούς που δεν θα
διαπιστώνουν απλώς τη «σκοτεινή
πλευρά της μεταπολίτευσης» (Ραγκούσης)
ή την ανάγκη για μια «εθνική ατζέντα
μεταρρυθμίσεων» (Διαμαντοπούλου),
αλλά θα διακινδυνεύσουν κάτι πολύτιμο
γι’ αυτούς. Θα αναλάβουμε το ρίσκο της
αυθυπέρβασης,
όταν οι ηγέτες μας ρισκάρουν
τη δική τους αυθυπέρβαση – με έργα!
Δεν εμπνέει ο πολιτικός που μιλάει καλά
ή σωστά. Εμπνέει αυτός που, δίνοντας
το παράδειγμα, αυτοπεριορίζεται και
διακινδυνεύει· ο ηγέτης που πασχίζει να
είναι η αλλαγή που επαγγέλλεται.
Αν υπάρχουν τέτοιοι πολιτικοί, τώρα είναι
η ώρα να βγουν μπροστά.
Τα λόγια είναι εύκολα. Η πράξη μετράει.
* Ο κ. Χ. Κ. Τσούκας (htsoukas@gmail.com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick. | 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου