..............................................................
Οι καλλιτέχνες, το κράτος και η αλήθεια
Του Θανάση Θ. Νιάρχου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012
Επραξε άγια ο Σπύρος Παπαδόπουλος και αφιέρωσε το προπερασμένο Σάββατο μια ολόκληρη εκπομπή ώστε να υποστηριχτεί η Λυδία Κονιόρδου και να μη σφαλίσει τις πόρτες του το Κέντρο Αρχαίου Δράματος «Δεσμοί» που διευθύνει η πολύ γνωστή και σπουδαία αυτή ηθοποιός. Επιστρατεύτηκε μάλιστα μια πλειάδα ηθοποιών και σκηνοθετών, που με τον καλό τους λόγο, άλλοτε αμήχανα αυτοσχεδιαστικό και άλλοτε βαρύ σε σημασία, συνέβαλαν ώστε να υπογραμμιστεί το εκτόπισμα ενός οργανισμού που λίγοι τον γνωρίζουν, αλλά παράγει έργο παιδευτικό και πολιτιστικό.
Και ώς εδώ όλα καλά και σωστά. Συντελέστηκε όμως μπροστά στα μάτια μας, και μάλιστα με τη συνοδεία τραγουδιών, ένας αποπροσανατολισμός και μια παραπλάνηση, καθώς οι περισσότεροι καλεσμένοι, με προεξάρχοντες τον σκηνοθέτη Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και τον ηθοποιό Γεράσιμο Γεννατά, άλλοτε ειρωνικά και άλλοτε επιτιμητικά, καταφέρθηκαν εναντίον του κράτους. Ενός κράτους αστοιχείωτου, απαίδευτου, αμόρφωτου, απολίτιστου, που δεν στηρίζει τα σπουδαία πολιτιστικά έργα.
Δεν θα σταθούμε στο γεγονός πώς είναι δυνατόν να περιμένει κανείς οτιδήποτε από ένα κράτος που το αναγνωρίζει επιεικώς ανυπόληπτο και άχρηστο και να μην ανασκουμπώνεται ώστε να δει τι μπορεί να κάνει ο ίδιος μόνος του. Διαφορετικά είναι σαν να πιστεύει ότι το κράτος υπάρχει για να δίνει εξετάσεις φιλοκαλίας στους καλλιτέχνες, πράγμα που δεν έχει συμβεί ποτέ και πουθενά στον κόσμο. Θα επιμείνουμε όμως στον αποπροσανατολισμό και στην παραπλάνηση που ήδη σημειώσαμε και που έγκεινται σε τούτο ακριβώς:
Το κράτος δεν προέτρεψε κανέναν να γίνει καλλιτέχνης, δεν υπέγραψε με τον οποιονδήποτε καλλιτέχνη ένα συμβόλαιο, ώστε να αισθάνεται υποχρεωμένο να λογοδοτήσει γιατί αθέτησε μια συμφωνία που έγινε ανάμεσα στο ίδιο και στον καλλιτέχνη. Μπορείς να κατηγορείς το κράτος - αν υπάρχουν περιθώρια ακόμη και γι' αυτό - όταν είσαι δημόσιος υπάλληλος γιατί, αν και σε προσέλαβε στη δούλεψή του, δεν είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του. Το κράτος θα έπρεπε να παραμένει ύποπτο και αξιοκατάκριτο ακόμη και όταν στηρίζει τους καλλιτέχνες. Τότε μάλιστα ακόμη περισσότερο γιατί απιστεί στη φύση του, που είναι να εκδηλώνεται εχθρικά για κάθε μορφή τέχνης.
Μην κάνει κανείς το σφάλμα να μας κατηγορήσει ότι επιλέγουμε το κράτος σε σχέση με τους καλλιτέχνες. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει. Οσο φυσιολογικό θεωρούμε το κράτος να εξευτελίζεται, άλλο τόσο οδυνηρό μάς είναι οι καλλιτέχνες να θέλουν να συνδεθούν - με τη μορφή της αυτονόητης από πλευράς του στήριξης - με ένα εξευτελισμένο κράτος.
Οταν καταγγέλλεται ένα κράτος ως ανάλγητο προς τους καλλιτέχνες, λογαριάζουμε, ασύνειδα, ότι ο κόσμος θα σπεύσει στο πλευρό των καλλιτεχνών αυτών, προκειμένου να αποκαταστήσει τις αδικίες που το κράτος έχει προκαλέσει. Πρόκειται για ολέθριο λάθος. Ο κόσμος δεν προσέρχεται στους χώρους της τέχνης και δεν συντρέχει τους καλλιτέχνες γιατί το κράτος εκδηλώνεται άστοργο απέναντί τους. Το κάνει προκειμένου να μεγαλώσει και να διευρύνει τη δική του ζωή, να ξορκίσει τη μίζερη καθημερινότητά του. Να προσθέσει λοιπόν στη δική του ζωή και τη μιζέρια της γκρίνιας του καλλιτέχνη;
Χώρια που τον επιχορηγούμενο καλλιτέχνη, όσο και αν τον εκτιμά, τον θεωρεί πάντα ο κόσμος λίγο λιγότερο ανεξάρτητο και ελεύθερο σε σχέση με τον μη επιχορηγούμενο. Χρειάζεται να καταλάβουμε πια ότι η λέξη «κράτος» ως επωδός στις συζητήσεις των καλλιτεχνών («το κράτος», «το κράτος», «το κράτος») έχει εξελιχθεί σε ένα πονηρό άλλοθι, καθώς με τη μεταφορά των ευθυνών επιτυγχάνονται δύο ταυτόχρονα στόχοι: να υπάρχει μια εύκολη δικαιολογία του καθενός για την απραξία του, αλλά να μην μπορεί να αμφισβητηθεί και ως ακραιφνής δημοκράτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου