"Ιστορίες με κάστρα" έγραψε η Άννα Δαμιανίδη ("Εφημερίδα των Συντακτών", 04.12.2018)

...............................................................

Ιστορίες με κάστρα

 

 

ΜΑΓΔΑΛΙΝΗ ΜΑΝΤΑ/EUROKINISSI

 

 

έγραψε η Άννα Δαμιανίδη

("Εφημερίδα των Συντακτών", 04.12.2018)

 

 

Από πού βγαίνει η λέξη ευγένεια; Από τους ευγενείς. Οι οποίοι ευγενείς είναι αυτοί που ανήκουν σε καλό γένος. Το ευ σημαίνει καλό, το ξέρουμε, και το γένος επίσης ξέρουμε τι σημαίνει. Τι είχαν δηλαδή αυτοί από καλό γένος που οι άλλοι δεν το είχαν; Είχαν κληρονομικά δικαιώματα σε πύργους, τίτλους, προσόδους και την υποχρέωση να πολεμούν στο πλευρό του βασιλιά όταν τους καλούσε. Φεουδαρχικό σύστημα της μεσαιωνικής Ευρώπης, που το μαθαίνουμε κυρίως από παραμύθια, σίριαλ και ταινίες, πράγματα που μας αρέσουν, και το ξέρουμε καλά. Προνομιούχοι δηλαδή ενός σκληρού συστήματος μιας σκληρής εποχής.

Κι απ’ αυτούς βγήκε η ευγένεια; Δεν είναι παράδοξο; Πάντα απορούσα. Ωστόσο φαίνεται ότι ακριβώς επειδή είχαν αυτά τα προνόμια οι φεουδάρχες του Μεσαίωνα, είτε από πλήξη είτε από φιλοδοξία είτε από ανάγκη να τα δικαιώνουν ή να απομονώνονται απλώς από τους λίγους, δημιούργησαν τρόπους συμπεριφοράς για να ξεχωρίζουν. Μεγάλη επιτυχία οι τρόποι αυτοί, χρυσοί και πλατινένιοι δίσκοι.

Ολος ο κόσμος άρχισε να τους αντιγράφει, με αποτέλεσμα τόσους αιώνες μετά να θεωρούνται δυνατότητα των πάντων, σε μερικά μέρη μάλιστα και απαραίτητος κώδικας συμπεριφοράς προς τους συνανθρώπους. Ακόμα και στην Ελλάδα συμβαίνει να συναντάμε ανθρώπους ευγενείς με τη σημερινή έννοια, μάλιστα εμείς εδώ έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε τέτοιες συναντήσεις βαθύτερα από άλλους λαούς, ακριβώς όπως απολαμβάνουμε τα χιόνια, τους ανοιχτούς δρόμους στο κέντρο της πόλης και τους μάστορες που δεν σε στήνουν: επειδή είναι κάτι σπάνιο.

Μικρό παράδειγμα αυτό για τη χρησιμότητα των ελίτ στις κοινωνίες. Δεν είναι για πέταμα όλα, συγκρατήστε τους λίθους σας, κι ο αναμάρτητος που ποτέ δεν πόθησε να ανέβει κοινωνικά, να βελτιώσει την όψι και τον νου του, να απολαύσει σε βάθος ελεύθερο χρόνο, τέχνες και πνευματικές δημιουργίες, όποιος έχει πλήρη ικανοποίηση από τις αξίες και τις δυνατότητές του και δεν χρειάζεται στ’ αλήθεια τίποτε άλλο, δεν έχει καμιά φιλοδοξία, δεν μπορεί να διδαχτεί, δεν ελπίζει να γνωρίσει κάτι καλύτερο, να κλέψει ιδέες και εικόνες από τους προνομιούχους που τις χαίρονται, να ερωτευτεί και να παθιαστεί από τα δύσκολα, αυτός ο ασκητής που φτύνει στα μούτρα κάθε πολυτέλεια κι επίδειξη αφελή και ομορφιά προκλητική, αυτός πρώτος βαλέτω. Αν σώνει και καλά θέλει δηλαδή. Κι αν το επιτρέψουμε.