ΜΟΝΟΚΟΝΤΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΧΑΤΖΗΤΑΤΣΗ (Θεσσαλονίκη 1945-2008) από τον φίλο στο fb και ποιητή Ηλία Κεφάλα (facebook, 2/12/2018)

..............................................................
 

ΜΟΝΟΚΟΝΤΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΧΑΤΖΗΤΑΤΣΗ 

(Θεσσαλονίκη 1945-2008)

από τον φίλο στο fb και ποιητή Ηλία Κεφάλα (facebook, 2/12/2018)

 

Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀδρὰ καὶ αὐθεντικὰ πεζογραφικὰ μελάνια ποὺ χύθηκαν στὸ αὐλάκι τῆς νεοελληνικῆς λογοτεχνίας τελευταίως εἶναι αὐτὸ τοῦ Τάσου Χατζητάτση, συγγραφέα ποὺ πρόλαβε νὰ κοσμήσει ἐπάξια μὲ τὸ ἦθος καὶ τὸ ἔργο του τὰ γράμματά μας. Ἀνήκει στὴ χορεία τῶν γιατρῶν-λογοτεχνῶν (ὀδοντογιατρὸς) καὶ στὸ σπάνιο εἶδος τῶν ἀνθρώπων ποὺ δὲν βιάζονται καθόλου νὰ καταξιωθοῦν μέσα στὸν χῶρο τῆς τέχνης. Πρωτοεμφανίστηκε ἀργά, σὲ ἡλικία 39 ἐτῶν (1984), δημοσιεύοντας διηγήματα στὸ περιοδικὸ «Χάρτης». Συνεργάστηκε στὴ συνέχεια μὲ τὰ περιοδικὰ «Παραφυάδα», «Ὑπόστεγο» καὶ «Ἐντευκτήριο», στὸ ὁποῖο διετέλεσε καὶ συνεργάτης πρώτης γραμμῆς. Στὴν ἐφημερίδα «Τὰ Νέα» δημοσίευσε κριτικὰ κείμενα γιὰ μακρὸ διάστημα.
Τὰ βιβλία ποὺ ἐξέδωσε ὁ Τάσος Χατζητάτσης εἶναι : Τὰ διηγήματα «Ἔντεκα σικελικοὶ ἑσπερινοὶ» (1997), «Στὴ σφενδόνη» (2000) καὶ «Ἀσκήσεις μνήμης», ἤτοι, τὰ δύο πρῶτα μαζί σὲ β΄ ἔκδοση (2008), καθὼς καὶ τὰ μυθιστορήματα «Σὰ σπασμένα φτερὰ» (2003) καὶ «Μονόξυλο στὸ ποτάμι» (2006). Βραβεύτηκε ἀπὸ τὸ περιοδικὸ «Διαβάζω» γιὰ τὸ πρῶτο του βιβλίο διηγημάτων (Βραβεῖο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, 1998) καὶ γιὰ τὸ πρῶτο του μυθιστόρημα (Βραβεῖο μυθιστορήματος, 2004). Ὁ Τάσος Χατζητάτσης ξάφνιασε μὲ τὴν ποιότητα τῆς γραφῆς του ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ τονίστηκε ἀπὸ σύσσωμη τὴν κριτική. Ἐπέδειξε ἕναν δεξιοτεχνικὸ τρόπο στὸν χειρισμὸ τῆς γλώσσας καὶ μιὰν ἀνεπανάληπτη ἄνεση στὴν ἀφήγηση. Ἡ μαθηματικὴ δομὴ τῶν κειμένων του ἀναδεικνύει μιὰ τέλεια ἰσορροπία στὴν ἐκφορὰ τοῦ λόγου, κατὰ τὴν ὁποία τίποτα δὲν λείπει καὶ τίποτα δὲν περισσεύει. Εἰδικὰ στὶς μικρὲς φόρμες ὁ Χατζητάτσης ἀναγορεύεται τεχνίτης ὑψηλῶν ἐπιδόσεων, καθὼς συμπυκνώνει ἀφηγηματικὲς τεχνικὲς καὶ ἐννοιολογικὲς σημασίες μέσα σὲ ἐλάχιστα ἐκφραστικὰ πεδία. Τὸ ὕφος του, παρ’ ὅλο τὸν κρυπτικό του χαρακτήρα, σὲ μαγνητίζει μὲ τὴν πηγαία του ὀμορφιὰ καὶ σὲ ὁδηγεῖ σὲ ἐπανειλημμένους ἀντικατοπτρισμοὺς τῶν μέσων τῆς μυθοπλαστικῆς ροῆς, ποὺ φανερώνουν τὶς πολλαπλὲς ἐκδοχὲς τῶν πραγμάτων καὶ τὶς ποικίλες ὄψεις τῆς ἀλήθειας.
Τὸ μυθιστόρημά του «Μονόξυλο στὸ ποτάμι» (2006) ἐπιχειρεῖ νὰ ἀντικαθρεφτίσει τὶς βαθιὲς προβληματικὲς τῆς γενιᾶς του και, κυρίως, τὶς ἀδυναμίες ἔνταξης τοῦ ἀνθρώπου σὲ μιὰ ἀπρόσκοπτη καθημερινὴ δράση. Ἔτσι παρ’ ὅλο ποὺ τὸ «Μονόξυλο» ἀποβαίνει ἕνα μυθιστόρημα πολλῶν φωνῶν καὶ δὲν λείπουν οἱ πολλαπλοὶ καὶ διαφορετικοὶ μονόλογοι, οἱ ὁποῖοι διασποῦν τὴ μυθοπλασία σὲ μιὰ ἁλυσιδωτὴ ἀφήγηση τοῦ κάθε ξεχωριστοῦ ἥρωα, στὸ τέλος ἡ σπονδυλωτὴ ἀνάπτυξη ἐπιφέρει τὴν ἀλληλουχία τῆς ἐνιαίας ἀντίληψης καὶ καταδεικνύει τὴν κοινὴ μοίρα ποὺ κατατρύχει σύμπασα τὴ γενιά.
Ὁ συγγραφέας ἑστιάζει τὸ ἐνδιαφέρον του πάνω σὲ μιὰ συνηθισμένη συντροφιὰ ἀνδρῶν, μὲ κοινὲς ἀδυναμίες καὶ ἀντιφάσεις ποὺ ἐπιπολάζουν στὸ καθημερινό τους πρόσωπο. Ὅμως μὲ τὴ συνδιασμένη κειμενικὴ προβολὴ οἱ ἀντίξοοες αὐτὲς συνθῆκες ξεπερνοῦν τὸν μεμονωμένο χαρακτήρα καὶ γίνονται ὁ κανόνας τοῦ εὑρύτερου καὶ τοῦ συλλογικοῦ. Παρακολουθώντας τὴν προσωπικὴ καὶ οἰκογενειακὴ διαδρομὴ τῶν τριῶν φίλων τοῦ ἀφηγήματος, χαρτογραφεῖται προσεκτικὰ τὸ διάνυσμα τῶν κρίσιμων δεκαετιῶν ποὺ ἀνήκουν στὸ προσκήνιο τῆς β΄ μεταπολεμικῆς γενιᾶς καὶ ἀνατέμνονται μὲ τρόπους, μάλιστα, πολιτικῆς ψυχολογίας ὅλα τὰ στοιχήματα ποὺ δὲν κερδήθηκαν. Ὁ Χατζητάτσης μέσα ἀπὸ τὴν κατάδειξη τῶν προβλημάτων, ποὺ ἀπασχολοῦν καὶ δυναστεύουν τὴν Ἑλληνικὴ κοινωνία, ἐπιτυγχάνει, μὲ ἁπλὲς καὶ συνηθισμένες ἱστορίες ποὺ συμβαίνουν μπροστὰ στὰ πόδια μας, νὰ ἐπισημάνει τὶς πολυποίκιλες αἰτίες ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο ξένον ὄχι μόνο στὸν πλησίον του, ἀλλὰ καὶ στὸν ἑαυτό του.

Η.Κ.