"Οι λόγοι που ο Μισέλ Ουελμπέκ είναι ίσως ο μεγαλύτερος συγγραφέας της εποχής μας." Από τον φίλο στο fb Giannis Smoilis (facebook, 17, 21/3/2018)

.............................................................

 

Οι λόγοι που ο Μισέλ Ουελμπέκ είναι ίσως ο μεγαλύτερος συγγραφέας της εποχής μας. 

 Από τον φίλο στο fb Giannis Smoilis (facebook, 17, 21/3/2018)

Μέρος πρώτο.

Κάθε μεγάλος δυτικός συγγραφέας, ιστορικά, κατάφερνε να δει καθαρά το πού κατευθυνόταν η Δύση, πολύ πριν το αντιληφθούν οι σύγχρονοί του (γιατί η δυτική ιστορία είναι, επί της ουσίας, κίνηση). Ίσως αυτό να είναι και το ίδιον του σπουδαίου καλλιτέχνη, γενικώς. Οι κρίσιμες ιστορικές φάσεις, έχουν τους κορυφαίους συγγραφείς τους, τους ανθρώπους αυτούς που αντιλαμβάνονται καλύτερα από τον καθένα, ποιο είναι το "εδώ" και το "τώρα" της εποχής τους, τι πραγματικά συμβαίνει στους ανθρώπους και τους κοινωνικούς σχηματισμούς τους,τη δεδομένη χρονική στιγμή. Για παράδειγμα, αδυνατούμε να φανταστούμε την ανάδυση της αστικής κοινωνίας χωρίς τον Μπαλζάκ. Η μεταπολεμική έκλειψη του νοήματος στον εικοστό αιώνα, δεν καθρεφτίζεται απλά στο έργο του Μπέκετ, ΕΙΝΑΙ το έργο του Μπέκετ. Η Δύση γνωρίζει τον εαυτό της, μέσω της μεγάλης λογοτεχνίας, κι από αυτήν ενημερώνεται, κατά βάση, για τον σκοπό της διαδρομής της (ή την απουσία του). Ο Ουελμπέκ είναι ο κορυφαίος συγγραφέας αυτή τη στιγμή (κι ας λένε οι ανόητοι haters), διότι στο έργο του η Δύση μαθαίνει πως έχει ολοκληρώσει την ιστορική αποστολή της: το τέλος του ανθρώπου. Όπως το είδε ο Φουκώ, ο άνθρωπος υπήρξε μια σχετικά όψιμη επινόηση του φιλελεύθερου καπιταλισμού, κι όπως τον δημιούργησε η Δύση, έτσι θα τον εξαφανίσει. Ο Νίτσε το αντιλήφθηκε πρώτος κι ο Ουελμπέκ (με όραμα ζωής "νιτσεϊκό χαμηλής κλίμακας" όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος μέσω του Μπρυνώ, σ' ένα από τα μείζονα λογοτεχνικά έργα του εικοστού αιώνα, τα "Στοιχειώδη Σωματίδια"), μετατρέπει αυτή τη σκοτεινή ενόραση σε μεγάλη τέχνη. Τούτος ο κόσμος που δεν σβήνει μ' έναν λύγμο, όπως το ήθελε ο Έλιοτ, αλλά μέσα στους σπασμούς μιας απόλαυσης μηχανικής και κούφιας, μπουχτισμένος από ευχαρίστηση και απελπιστικά κενός νοήματος, είναι για τον Ουελμπέκ η τελευταία φάση μιας μακραίωνης εξελικτικής διαδικασίας: ο δυτικός άνθρωπος απελευθερώθηκε σταδιακά από όλα του τα δεσμά (θρησκευτικά, ηθικά, ιδεολογικά) και τώρα πια αργοπεθαίνει από την πολλή ελευθερία. Πεθαίνει γιατί κατανοεί, επιτέλους, ότι δεν είναι τίποτα και πως δεν θα καταφέρει ξανά να γεμίσει το κενό με κάποιο παρηγορητικό ψέμα. Το τίμημα της ριζικής απελευθέρωσης της Δύσης από τις ψευδαισθήσεις της, είναι η ίδια της η εξαφάνιση, η προσέγγιση του τέρματος στην ιστορική της διαδρομή. Ο Ουελμπέκ το βλέπει αυτό, και το εκφράζει, καθαρότερα από τον καθένα. Εξ αυτού του γεγονότος, ίσως να είναι κι ένας από τους τελευταίους μεγάλους συγγραφείς της ετοιμοθάνατης Δύσης.

"Δεν υπάρχει έρωτας με ατομική ελευθερία, με ανεξαρτησία, είναι απλούστατα ψέμα, και μάλιστα ένα από τα πιο χοντροειδή που επινοήθηκαν ποτέ• έρωτας υπάρχει μόνο όταν υπάρχει επιθυμία εκμηδένισης, συγχώνευσης, ατομικού αφανισμού, ένα είδος ωκεάνιου αισθήματος, όπως λέγαμε παλαιότερα, κάτι πάντως που είναι, στο προσεχές μέλλον τουλάχιστον, καταδικασμένο.
(...)
Είτε είχε επιστρέψει είτε όχι, δεν άλλαζε τίποτε, ήξερα ότι δεν είχε διάθεση να με ξαναδεί, για εκείνη ήμουν παρελθόν και, για να πω την αλήθεια, ήμουν παρελθόν και για μένα τον ίδιο, είχα εγκαταλείψει οριστικά την ιδέα να συνεχίσω την καριέρα μου ως δημόσιου προσώπου, ή γενικότερα να έχω σχέσεις με τους ομοίους μου, με είχε αδειάσει, είχα ξοδέψει μαζί της τις τελευταίες μου δυνάμεις, τώρα είχα ξοφλήσει• είχε υπάρξει η ευτυχία μου, όμως επίσης είχε υπάρξει, όπως είχα εξαρχής διαισθανθεί, και ο θάνατός μου• αυτό το προαίσθημα, επιπλέον, δεν μ' έκανε να διστάσω καθόλου, είναι τόσο μεγάλη αλήθεια ότι πρέπει να συναντήσουμε το θάνατό μας, να τον δούμε τουλάχιστον μια φορά κατά πρόσωπο, ότι καθένας από μας βαθιά μέσα του το ξέρει, και ότι γενικά είναι προτιμότερο αυτός ο θάνατος, αντί για εκείνο το κοινό πρόσωπο της ανίας και της φθοράς, να έχει κατ' εξαίρεση το πρόσωπο της απόλαυσης."

-Μισέλ Ουελμπέκ "Η δυνατότητα ενός νησιού"