...............................................................
Απόσπασμα από ένα μυθιστόρημα που ίσως κάποτε να γράψω...
έγραψε ο φίλος στο fb Giannis Smoilis (facebook, 23/3/2018)
Όταν οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι ο ουρανός είναι άδειος, ότι Θεός μπορεί και να μην υπάρχει (όταν το διαισθάνθηκαν, όχι όταν το συνειδητοποίησαν με λογικό τρόπο), επινόησαν την Τέχνη ως μεγάλη μεταφυσική παρηγοριά. Συντήρησαν το ψέμα, επέμειναν ως προς το ακέραιο της πίστης τους, δημιούργησαν οργανωμένες θρησκείες για να εγγυηθούν την κοινωνική τάξη και να θεμελιώσουν εξουσιαστικές δομές, αλλά βαθιά μέσα τους ήξεραν ότι παίζουν θέατρο. Ακόμα κι οι φανατικοί πιστοί που θυσίασαν τις ζωές τους στους θεούς τους, το έκαναν προκειμένου να τους κάνουν, μέσω του μαρτυρίου, να δώσουν σημάδια της ύπαρξής τους (δηλαδή οι πιστοί θυσιάστηκαν από αμφιβολία, όχι από σιγουριά: αν πίστευαν πραγματικά, όλες αυτές οι ακρότητες θα ήταν περιττές• οι θεοί, άλλωστε, ξέρουν ποιος λέει αλήθεια και άρα αξίζει να σωθεί). Με λακανικούς όρους, ο θρήσκος υποφέρει με σκοπό να προσδώσει με τον πόνο του υπόσταση στο ανώνυμο Πράγμα που υποστυλώνει νοηματικά την ύπαρξή του, για το οποίο ανησυχεί ότι μπορεί να μην είναι πάρα πλάσμα της φαντασίας του• ο Πόνος είναι αφηρημένος, όπως έγραφε ο Καμύ, χρησιμοποιείται πάντα ως μέσο για να γραπωθούμε από κάτι (το ίδιο συμβαίνει με τον ερωτικό πόνο ή τον πόνο της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου: υποφέροντας διατηρούμε μια σχέση με κάτι που απουσιάζει, και σ' ένα φαντασιακό επίπεδο το κάνουμε να βρίσκεται κοντά μας). Η Αντιγόνη που ξεροκέφαλα προκαλεί την Εξουσία και θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική τάξη γιατί θέλει να θάψει τον νεκρό αδελφό της, βάζει τη ζωή της σε δεύτερη μοίρα, προκειμένου η θυσία της να δώσει υπόσταση στο Πράγμα εκείνο που χωρίς την πράξη της θυσίας θα παρέμενε αφηρημένο, σχετικό και ανυπόστατο: τη Δικαιοσύνη. Χωρίς τη θυσία της Αντιγόνης, η Δικαιοσύνη παραμένει στο επίπεδο του εν δυνάμει, είναι κούφιο κέλυφος, της λείπει το περιεχόμενο. Με τη θυσία περνάει στην τάξη του εν ενεργεία• υπάρχει ως αδιαμφισβήτητο γεγονός του κόσμου. Κανείς δεν μπορεί να την αγνοεί πια, να υποδύεται ότι δεν τη γνωρίζει ή να πράττει σαν να μην υπήρχε. Αυτό είναι πάντα και το νόημα της αυτοθυσίας του επαναστάτη, του άγιου ή του εραστή. Οι άνθρωποι, δεν πιστεύουν ή δεν πιστεύουν αρκετά. Πράττουν για να πείσουν τους εαυτούς τους ότι υπάρχει κάτι, ένα νόημα, μια άνωθεν εγγύηση. Γι' αυτό η τέχνη είναι μια αθεϊστική δήλωση στην ουσία. Όταν κάνουμε τέχνη, φωνάζουμε προς τα βουβά ουράνια: "μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας, διαλέγουμε έτσι να παρηγορηθούμε". Κάθε φορά που συγκινείστε, με ένα τραγούδι, ένα ποίημα, μια ταινία, ένα θεατρικό έργο, έναν πίνακα ζωγραφικής, ένα μυθιστόρημα, επιβεβαιώνετε την προαιώνια υποψία ότι Θεός δεν υπάρχει, ούτε υπεριστορικό νόημα, ούτε αιώνιος σκοπός• και παράλληλα ξεκινάτε να βρείτε ένα άλλο μεταφυσικό αγκυροβόλι, κάτι σαν παρηγοριά, ένα ήσυχο, ασφαλές μέρος να ακουμπήσετε την ψυχή σας. Όπως όταν αγαπάτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου