Σκέψεις με αφορμή ένα ρεπορτάζ στη lifo για τη γενιά του Mall

.............................................................

Σκέψεις με αφορμή ένα ρεπορτάζ στη lifo για τη γενιά του Mall 

 

"Generation mall: Πέρασα τρεις ώρες με έξι δεκαπεντάχρονα και μου έκαψαν τον εγκέφαλο"

Πώς μιλάνε, πώς ντύνονται, τι θεωρούν τάση, τι ξενέρωτο και τι καγκουριά τα σημερινά 15χρονα και, κυρίως, τι κάνουν τις ώρες που ξημεροβραδιάζονται στα malls;

"...Η τιμωρία που συνήθως επιβάλλεται, αν αργήσουν πολύ να επιστρέψουν, είναι περιορισμός εξόδου ή κατάσχεση κινητού – όλοι συμφωνούν πως το δεύτερο είναι πολύ πιο σκληρό!..."

 

«...Προτιμούν να πάρουν μόνο ένα τέτοιο και τίποτε άλλο, αλλά να είναι αυθεντικό, από ένα brand που αγαπούν όλοι οι συνομήλικοί τους, παρά να έχουν πάρα πολλά αξεσουάρ από διαφορετικά brands» θα μου εξηγήσει αργότερα η μαμά Αριέττα..."

"...Όσα παιδιά τολμούν να μην ακολουθούν τους κανόνες που τίθενται άτυπα από τον περίγυρό τους (κανόνες ντυσίματος, συμπεριφοράς, συνηθειών και κανόνες που ορίζει η οικονομική άνεση στα πιο ελίτ σχολεία – οι συνομιλητές μου στέκονται ιδιαίτερα σε αυτό) γίνονται αυτόματα εύκολοι στόχοι..."

Πηγή: www.lifo.gr

Δες εδώ όλο το ρεπορτάζ: http://www.lifo.gr/articles/greece_articles/167732 

 Κάνω ένα λογικό άλμα, και άλμα στο χρόνο, και αναρωτιέμαι πώς θα ήσαν αυτά τα παιδιά σήμερα - κι εμείς μαζί τους - αν το 2015 η κυβέρνηση με όπλο το δημοψήφισμα του Ιουλίου δεν υπέκυπτε στις απαιτήσεις (βλ. πραξικόπημα) των "θεσμών" και της τρόικας. Θα ήταν, άραγε, έτοιμη η ελληνική κοινωνία να αντιμετωπίσει το ασφυκτικό κλίμα (όχι ότι δεν είναι ασφυκτικό σήμερα, ε;...) που θα είχε επιβληθεί; 

‘’...Στο πάρκινγκ του εμπορικού κέντρου τρελή κυκλοφορία. Κι ύστερα, στους διαδρόμους που συνέδεαν τα καταστήματα μεταξύ τους, κορίτσια στολισμένα, αγόρια με ζελέ στα μαλλιά, μεγάλοι άνθρωποι, μωρά της κούνιας έδειχναν να συμφωνούν με την πλήρη υποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος από τζαμαρίες και τοίχους χωρίς παράθυρα. Όλοι ένιωθαν – έδειχναν να νιώθουν – ότι πρόκειται για ένα περιβάλλον όπου μπορεί κανείς να ζήσει, να μεταφέρει όλες του τις δραστηριότητες: φλέρτ, κοινωνική επαφή, διασκέδαση, ψώνια. Στον αέρα διέκρινες βέβαια τη χαρακτηριστική νεοελληνική πλήξη: μουτρωμένα κορίτσια διάλεγαν κάτι και πλήρωναν παραμένοντας και μετά την αγορά εξ ίσου μουτρωμένα. Ωστόσο, υπήρχε απόλαυση – ένα είδος διεστραμμένης απόλαυσης. Κάτι σαν το κτήμα μας χωρίς δέντρα. Υπήρχε  δηλαδή μια προκαθορισμένη συμφωνία ότι το αφύσικο θα θεωρηθεί φυσικό και ο δημόσιος χώρος θα οργανωθεί γύρω από την κατανάλωση και την απουσία φυσικού περιβάλλοντος...’’  

 Αυτό είναι ένα κείμενο της Αμάντας Μιχαλοπούλου στην "Καθημερινή" 2-3 χρόνια μετά την ίδρυση του Mall τον Νοέμβριο του 2005  στο Μαρούσι. Ακολούθησαν κι άλλα εμπορικά κέντρα (και κέντρα μαζικής ψυχαγωγίας) και στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Θα μου πεις "ε, και; τι έγινε; Απλώς άνοιξαν καινούργιες επιχειρήσεις". Είναι όμως μόνο έτσι;  Το φαινόμενο αυτών εμπορικών κέντρων και των multiplex κέντρων ψυχαγωγίας είναι μόνο ένα και αποκλειστικά φαινόμενο της οικονομικής ζωής του τόπου μας; Νομίζω πως όχι. Είναι η εμπέδωση ενός νέου τρόπου ζωής, ενός νέου τρόπου διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου κι ενός νέου τύπου ανθρώπου/πολίτη, ενός είδους homo catanaloticus. Που και βέβαια δεν είναι αποτέλεσμα μιας κοινωνικής διαδικασίας που άρχισε άμα τη αφίξει του 21ου αιώνα. Είναι μια κοινωνική διαδικασία που ξεκίνησε εδώ και μισό περίπου αιώνα (σχηματικά μιλάω) στη χώρα μας, και χάραξε ανεξίτηλα το κοινωνικό της σώμα, τους ανθρώπους της, το λαό της. Γιατί τους ενστάλαξε στη συνείδησή τους και στην ψυχή τους μια νέα σχέση με το χρόνο και με το χώρο. 

‘’...Εδώ πόσο πάει το στρέμμα; Ρωτάει τον ταβερνιάρη καθώς ρεύεται.

Ακόμα κι όταν θαυμάσει τον τόπο-τοπίο, όταν γευτεί προσώρας τα δώρα του, αυτός ο άνθρωπος σκέφτεται αμέσως πώς να ‘χε ένα οικόπεδο να χτίσει, όχι πώς να χαρεί αυτό που του προσφέρεται δωρεάν· σκέφτεται να επιβληθεί, να γίνει κυρίαρχος, σπιτούχος, ιδιοκτήτης θέας. Δεν μπορεί να αρκεστεί στα μοναδικά δώρα του καλοκαιριού, να χορτάσει μες στην απλοχωριά της αυγουστιάτικης δημοκρατίας· δεν θέλει να είναι, θέλει να έχει..."  (Νίκος Γ. Ξυδάκης, από την «Καθημερινή»,31/8/2008)

    Αναρωτιέμαι λοιπόν αν αυτός ο λαός (στη μεγάλη πλειοψηφία του, ε; γιατί πώς αλλιώς θα ήταν αποτελεσματική;...) θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος της αντίστασης απέναντι στην καταστροφή που επερχόταν και που κατέπεσε τελικά στα κεφάλια μας από το 2009 και μετά. Όταν ακούς τους γονείς να μιλάνε για τα αυθεντικά brands  των βλασταριών τους, σημαίνει ότι εδώ υπάρχει μια "γενετική", "κυτταρική" καταστροφή του κοινωνικού σώματος σε εξέλιξη. Καταστροφή που αφήνει στο κοινωνικό πεδίο ανθρώπους που δεν μπορούν να δουν πέρα από την καταναλωτική αυτοϊκανοποίησή τους κυτταρική αλλοίωση και φθορά που μεταβιβάζεται κληρονομικώ τω τρόπω από γενιά σε γενιά.

     Έτσι λοιπόν χαλασμένοι πώς θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τον ρου που μας είχαν δρομολογήσει εντόπιοι και ξένοι χαλαστές της κοινωνίας μας. Αυτές οι συνθήκες όπως διαμορφώνονταν και όπως φαίνεται να εδραιώνονται οριστικά και ανεπίστρεπτα απαιτούσαν και απαιτούν μια κοινωνία σε συναγερμό. Αλλά κοινωνία σε συναγερμό σημαίνει βάθεμα του βλέμματος προς τα έσω (στη συνείδηση του καθενός ξεχωριστά) και ταυτόχρονα άνοιγμα του βλέμματος στον άλλον που υποφέρει το ίδιο με μένα. Δεν κοιτάω πλέον την πάρτη μου.

   Αυτή η προϋπόθεση, κρίνοντας και εκ του αποτελέσματος, που ανάγλυφα το περιγράφει και το ρεπορτάζ του lifo, φαίνεται ότι εξέλιπε και συνεχίζει να εκλείπει από τον Έλληνα, σήμερα. Όποιες κινητοποιήσεις έγιναν, ιδιαίτερα από το 2012 μέχρι το 2015, που φάνηκαν ότι θα δρομολογούσαν μιαν άλλη κοινωνική διεργασία αυτενέργειας, αυτόνομων κοινωνικών πρωτοβουλιών (βλ. κινήματα αλληλεγγύης) και εν τέλει αυτοκαθορισμού απέτυχαν γιατί δεν αρνήθηκαν την "κοινοβουλευτικοποίησή τους", δεν αρνήθηκαν την αναγκαστική (μέσω του οργανωτικού ελέγχου από τα κόμματα της Αριστεράς, ακόμα και απ' αυτά που θεωρητικώς τον αρνούνταν) "πολιτικοποίησή" τους που εκφράστηκε με την ανάδειξη των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην κυβέρνηση, και μάλιστα δύο φορές μέσα στο 2015. Η αδυναμία, ή καλύτερα η ανεπάρκεια, των κινημάτων να κρατήσουν τον έλεγχο των κινήσεών τους και να διεκδικήσουν την πραγμάτωση των δικών τους στόχων, όσο τους είχαν βέβαια, οδήγησε σ' αυτήν την κοινωνική αδράνεια, στο κοινωνικό "μούδιασμα", που ζούμε σήμερα. 

   Ωστόσο, επειδή πιστεύω ότι η ακολουθούμενη από τους χαλαστές πολιτική δεν οδηγεί πουθενά αλλού παρά μόνο στην κοινωνική ερήμωση, που σημαίνει και στην πλήρη κατάρρευση του κοινωνικού μοντέλου, όπως αυτό που παρουσιάζει το ρεπορτάζ του lifo, η μόνη ελπίδα για την κοινωνική αφύπνιση φαίνεται να είναι η αναπόφευκτη καταστροφή και η ακόμη περαιτέρω εξαθλίωση του κοσμάκη. Από τ' αποκαΐδια μπορεί να γεννηθεί η ελπίδα...