Περί "Ευρωλαϊκισμού"... από τον φίλο στο fb και ποιητή Κώστα Κουτσουρέλη (facebook, 20/3/2016)

.................................................................


Περί ευρωλαϊκισμού

  
από τον φίλο στο fb και ποιητή Κώστα Κουτσουρέλη (facebook, 20/3/2016)

Το αντίθετο του "εθνολαϊκισμού", τον οποίοι οι αποφασισμένοι ευρωπαϊστές μας βλέπουν ως σήμα ιδεολογικό των αντιπάλων τους, δεν είναι, φευ, ο κοσμοπολιτισμός, ο διεθνισμός, η ανοιχτή σκέψη, αλλά ο δικός τους εξίσου αδιέξοδος πολιτικά "ευρωλαϊκισμός".

Ευρωλαϊκισμός είναι να πιστεύεις ότι οι προοπτικές της ηπείρου μας κρίθηκαν μια και καλή με τις Συνθήκες της Ρώμης και του Μάαστριχτ· ότι η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι αναντίστρεπτη ή πάντως αυτονοήτως ευκταία και συμβατή με τις ελληνικές ανάγκες· ότι τα εθνικά συμφέροντά μας συμπίπτουν εξ ορισμού με την γραμμή των Βρυξελλών και ότι το μόνο που χρειάζεται η χώρα για να ευημερήσει είναι να εγκαταλειφθεί στον αυτόματο πιλότο τους.

Ευρωλαϊκισμός είναι ακόμη να πιστεύεις ότι υπάρχει όντως μια τέτοια ενιαία "γραμμή των Βρυξελλών" και όχι, όπως ισχύει στην πραγματικότητα, μια δυναμική, αντιφατική, συχνά αμοιβαία επωφελής αλλά και κάποτε απόλυτα ετεροβαρής ή και εντελώς επιβλαβής, εξισορρόπηση των επιμέρους εθνικών συμφερόντων γύρω από την καθοριστική βούληση των εκάστοτε ισχυρών.

Ευρωλαϊκισμός είναι να νομίζεις ότι αρκεί η συμμετοχή σου σ' ένα προνομιούχο κλαμπ για να λύσεις, ή μάλλον: για να σου λύσουν, τα χρόνιά σου προβλήματα, της οικονομικής καχεξίας, της θεσμικής καθυστέρησης και της γεωπολιτικής ασφάλειας.

Ευρωλαϊκισμός είναι να παίρνεις τοις μετρητοίς ρητορικές διαβεβαιώσεις του τύπου ότι η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο τμήμα της ευρωπαϊκής οικογένειας άνευ ετέρου και να μη βλέπεις τι σε περιμένει στην επόμενη στροφή.

Ο ευρωλαϊκισμός μεταπολιτευτικά υπήρξε ίσως μεγαλύτερο πρόβλημα για τη χώρα από τον επικατάρατο εθνολαϊκισμό. Άμβλυνε την πολιτική μας σκέψη με την ανόητη ιδέα ότι η ιστορία, οι πόλεμοι, οι κίνδυνοι και οι συγκρούσεις ανήκουν λίγο πολύ στο παρελθόν.

Μας έφερε σε θέση μόνιμης ψυχικής και οικονομικής εξάρτησης από τους εταίρους μας, και μας παροδήγησε σε μια ιδιότυπη μοιρολατρία: στην ψευδαίσθηση ότι ο δρόμος μας ο μελλοντικός είναι λίγο πολύ ευθύγραμμος και προδιαγεγραμμένος. Νάρκωσε τη στρατηγική μας σκέψη, νέρωσε το αίσθημα ευθύνης της πολιτικής ηγεσίας και του λαού, και μας συμφιλίωσε με τον ρόλο του ες αεί επαίτη που τρέφεται μεν από τους άλλους αλλά στο γιορτινό τραπέζι έχει την πολυτέλεια να παριστάνει τον ισότιμο και σεβαστό συγγενή. Τα ιστορικά ατυχήματα του ευρώ και της ΟΝΕ, του Δουβλίνου ΙΙ, της αποβιομηχάνισης και της παραγωγικής παρακμής, του δανειακού οργίου είναι, σε μεγάλο βαθμό τέκνα αυτού του ιδιότυπου ευρωλαϊκισμού.

Τέλος, ο ευρωλαϊκισμός δεν είναι καν αντίπαλος του εθνολαϊκισμού, αλλά μάλλον παραπλήρωμά του. Διότι, όπως και ο εθνολαϊκισμός, μας επιτρέπει να υποδυόμαστε αυτό ακριβώς που δεν είμαστε.

Αν ο εθνολαϊκισμός βλέπει στο πρόσωπο του Νεοέλληνα, τον αυτοδίκαιο φορέα του αρχαίου και βυζαντινού κλέους, το μέλος του έθνους που παρότι ανάδελφο επιβιώνει χάριν του αντιστασιακού του πνεύματος απ' όλα τα ναυάγια της ιστορίας, τον απόγονο του Ζορμπά, που ξέρει να χαίρεται τη ζωή βασισμένος στην ασύγκριτη ατσιδοσύνη του και την ικανότητά του να επιβιώνει σ' όλες τις κακοτοπιές, ο ευρωλαϊκισμός "προίκισε" αυτή την ήδη στρεβλή, επηρμένη αυτοκατανόηση με την αυταπάτη ότι ανήκομεν (όχι μόνο πολιτικά και στρατιωτικά, όπως όντως συμβαίνει, και όπως πρέπει να συμβαίνει), αλλά και πολιτισμικά και νοοτροπικά και ψυχικά σ' έναν κόσμο πολύ απόμακρό μας, κανοναρχούμενο από πειθαρχίες αλλότροπες, σ' έναν κύκλο πολιτισμικό σφραγισμένο από μνήμες νορδικές, από έξεις προτεσταντικές και πιετιστικές, από εμπειρίες αποικιοκρατικές και χανσεατικές, τουτέστιν σ' έναν κόσμο γειτονικό ίσως γεωγραφικά, οικείο παλαιόθεν στις ελίτ, τους συγγραφείς και τους καλλιτέχνες μας, αλλά πάντως, για το συλλογικό μας θυμικό, βαθύτατα ξένο.

Φυσικά, το να επισημαίνει κανείς την απόσταση που μας χωρίζει από τη Δυτική, τη Βόρειο και τη Μέση Ευρώπη, δεν σημαίνει ότι αρνείται την ανάγκη να συμπορευθούμε μαζί τους. Η Ευρώπη την παρούσα στιγμή (που ιστορικά κρατάει ήδη δύο αιώνες) είναι ο μόνος μας σύμμαχος, ο βασικός μας εταίρος. Η ένταξή μας στους κόλπους της είναι εκ των ων ουκ άνευ, όρος εθνικής επιβίωσης. Μπορεί να μας βοηθήσει να λύσουμε τα προβλήματά μας, φτάνει να καταφέρουμε να την δούμε ως έχει και να μην περιμένουμε από εκείνη να τα λύσει για λογαριασμό μας. Ποια η προϋπόθεση γι' αυτό; Να κατανοήσουμε πρώτα τον εαυτό μας. Όποιος δεν βλέπει καθαρά τον εαυτό του, ούτε τον άλλο, τον πραγματικό άλλο, όχι τον φαντασιώδη που έχει κατά νου, μπορεί ποτέ να διακρίνει.