..........................................................
γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
Το ξόρκι «υπάρχουν και χειρότερα»
γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
Οσο κι αν η παραμυθητική αξία της είναι
μικρή, αν όχι μηδαμινή, η φόρμουλα της παρηγοριάς «υπάρχουν και
χειρότερα» χρησιμοποιείται μαζικά. Και πιθανότατα χρησιμοποιείται
ανεξαρτήτως φυλής, φύλου, θρησκευτικού δόγματος, πολιτικών πεποιθήσεων
και φιλοσοφικών αντιλήψεων. Την υιοθετούμε -επί προσωπικών δραμάτων ή
συλλογικών δεινών- όταν δεν έχουμε να πούμε κάτι βαθύτερο· όταν
φοβόμαστε την ειλικρίνεια· όταν συνειδητοποιούμε ότι «τα πολλά λόγια
είναι φτώχεια». Αλλά κι όταν μας αφήνει σχεδόν άναυδους η
πραγματικότητα, οπότε χρειαζόμαστε μια λεκτική ντρίπλα για να
προσπεράσουμε το πρόβλημα χωρίς να το αντιμετωπίσουμε επί της ουσίας.
Αυτό το ποδοσφαιρικό τέχνασμα το βλέπουμε εφαρμοζόμενο συχνότατα στην πολιτική, στην πολιτικολογία μάλλον, με την οποία ταυτίζουμε συνήθως -αναίτια- την πολιτική. Με τις σύμμεικτες εκλογές των δύο Κυριακών και την απόπειρα ερμηνείας των αποτελεσμάτων τους, η ντρίπλα αποθεώθηκε· και όχι βέβαια λόγω της εισβολής ποδοσφαιρικών παραγόντων σε δύο λιμάνια της χώρας, που τα άλωσαν εύκολα, εξαιτίας και της σιωπηρής ή και κραυγαλέας αβάντας ορισμένων κομμάτων. Στο «υπάρχουν και χειρότερα» (ή το «πάλι καλά») συνέκλινε η ανάγνωση του εκλογικού μηνύματος από τα δύο συγκυβερνώντα κόμματα, που πιστεύουν ότι με τη λογική αυτή θα αφομοιώσουν ευκολότερα την ήττα τους, αποτυπωμένη στην αθροιστική απώλεια δέκα μονάδων. «Υπάρχουν και χειρότερα», συμπέρανε η Ν.Δ., αφού «δεν ήρθε η ανατροπή». «Υπάρχουν και χειρότερα», συμφώνησε το ΠΑΣΟΚ, «δεν είδατε τι έγινε με τη ΔΗΜΑΡ;». Ετσι μαλάκωσε και την κάποια απογοήτευσή του ο ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια (αυτο)παρηγορητική φράση χρησιμοποιήσαμε, ποιος λίγο - ποιος πολύ, ποιος φωναχτά - ποιος ψιθυριστά, όσοι τρομάξαμε από την επίδοση της Χ.Α.
Το ναζιστικών προδιαγραφών και προθέσεων κόμμα όχι μόνο άντεξε, αλλά αύξησε και το ποσοστό του, αφού δεν απέσπασε την ψήφο μόνο θυμάτων του Μνημονίου, που ζουν σε υποβαθμισμένες συνοικίες, όπως επέμενε ο αστικός μύθος, αλλά και την «κολωνακιώτικη έγκριση», για να το πω σχηματικά. Ετσι, από το 0,46% και τους 23.566 ψηφοφόρους των ευρωεκλογών του 2009, εκτοξεύτηκε στο 9,4% και στους εκατοντάδες χιλιάδες υποστηρικτές. Αλλά είπαμε, «υπάρχουν και χειρότερα». Οπως ένα διψήφιο ποσοστό της Χ.Α. (που ίσως το κατακτούσε, αν δεν προέκυπτε η επανεμφάνιση του ΛΑΟΣ). Ή όπως η πρωτιά στη Γαλλία του λεπενικού Εθνικού Μετώπου (ο ιδρυτής του οποίου δήλωσε προχθές ότι «μια καλή λύση του μεταναστευτικού θα ήταν ο ιός Εμπολα»). Ή η πρωτιά στη Βρετανία του ξενοφοβικού κόμματος του Νάιτζελ Φάρατζ, η πρωτιά των ακροδεξιών στη Δανία, η πρώτη ευρωέδρα ναζιστών στη Γερμανία. Και γενικότερα, η σοβαρή ενίσχυση κάθε λογής σχηματισμών που ο ψευδώνυμος «ευρωσκεπτικισμός» τους μεταφράζεται σε σωβινισμό, μισαλλοδοξία, ρατσισμό, αντισημιτισμό, αλλά πλέον και αντιμουσουλμανισμό. Ενας ευρωπαϊκός χάρτης όλο και περισσότερο γκρίζος ή μαύρος, με τον ελληνικό να έχει το δικό του μελανό στίγμα. Το μόνο σίγουρο: με το ψευτοπαρηγορητικό ξόρκι «υπάρχουν και χειρότερα» δεν εξασφαλίζεις ότι δεν θα ’ρθουν τα χειρότερα.
Αυτό το ποδοσφαιρικό τέχνασμα το βλέπουμε εφαρμοζόμενο συχνότατα στην πολιτική, στην πολιτικολογία μάλλον, με την οποία ταυτίζουμε συνήθως -αναίτια- την πολιτική. Με τις σύμμεικτες εκλογές των δύο Κυριακών και την απόπειρα ερμηνείας των αποτελεσμάτων τους, η ντρίπλα αποθεώθηκε· και όχι βέβαια λόγω της εισβολής ποδοσφαιρικών παραγόντων σε δύο λιμάνια της χώρας, που τα άλωσαν εύκολα, εξαιτίας και της σιωπηρής ή και κραυγαλέας αβάντας ορισμένων κομμάτων. Στο «υπάρχουν και χειρότερα» (ή το «πάλι καλά») συνέκλινε η ανάγνωση του εκλογικού μηνύματος από τα δύο συγκυβερνώντα κόμματα, που πιστεύουν ότι με τη λογική αυτή θα αφομοιώσουν ευκολότερα την ήττα τους, αποτυπωμένη στην αθροιστική απώλεια δέκα μονάδων. «Υπάρχουν και χειρότερα», συμπέρανε η Ν.Δ., αφού «δεν ήρθε η ανατροπή». «Υπάρχουν και χειρότερα», συμφώνησε το ΠΑΣΟΚ, «δεν είδατε τι έγινε με τη ΔΗΜΑΡ;». Ετσι μαλάκωσε και την κάποια απογοήτευσή του ο ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια (αυτο)παρηγορητική φράση χρησιμοποιήσαμε, ποιος λίγο - ποιος πολύ, ποιος φωναχτά - ποιος ψιθυριστά, όσοι τρομάξαμε από την επίδοση της Χ.Α.
Το ναζιστικών προδιαγραφών και προθέσεων κόμμα όχι μόνο άντεξε, αλλά αύξησε και το ποσοστό του, αφού δεν απέσπασε την ψήφο μόνο θυμάτων του Μνημονίου, που ζουν σε υποβαθμισμένες συνοικίες, όπως επέμενε ο αστικός μύθος, αλλά και την «κολωνακιώτικη έγκριση», για να το πω σχηματικά. Ετσι, από το 0,46% και τους 23.566 ψηφοφόρους των ευρωεκλογών του 2009, εκτοξεύτηκε στο 9,4% και στους εκατοντάδες χιλιάδες υποστηρικτές. Αλλά είπαμε, «υπάρχουν και χειρότερα». Οπως ένα διψήφιο ποσοστό της Χ.Α. (που ίσως το κατακτούσε, αν δεν προέκυπτε η επανεμφάνιση του ΛΑΟΣ). Ή όπως η πρωτιά στη Γαλλία του λεπενικού Εθνικού Μετώπου (ο ιδρυτής του οποίου δήλωσε προχθές ότι «μια καλή λύση του μεταναστευτικού θα ήταν ο ιός Εμπολα»). Ή η πρωτιά στη Βρετανία του ξενοφοβικού κόμματος του Νάιτζελ Φάρατζ, η πρωτιά των ακροδεξιών στη Δανία, η πρώτη ευρωέδρα ναζιστών στη Γερμανία. Και γενικότερα, η σοβαρή ενίσχυση κάθε λογής σχηματισμών που ο ψευδώνυμος «ευρωσκεπτικισμός» τους μεταφράζεται σε σωβινισμό, μισαλλοδοξία, ρατσισμό, αντισημιτισμό, αλλά πλέον και αντιμουσουλμανισμό. Ενας ευρωπαϊκός χάρτης όλο και περισσότερο γκρίζος ή μαύρος, με τον ελληνικό να έχει το δικό του μελανό στίγμα. Το μόνο σίγουρο: με το ψευτοπαρηγορητικό ξόρκι «υπάρχουν και χειρότερα» δεν εξασφαλίζεις ότι δεν θα ’ρθουν τα χειρότερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου