......................................................
λήμματα
Του Βασίλη Παπαβασιλείου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 01 Δεκεμβρίου 2012
ανακούφιση.
Αίσθημα που πλημμύρισε για ακόμη μία φορά τους αντικειμενικά και
αναγκαστικά εξαρτημένους Ελληνες, μετά την πρόσφατη απόφαση του
Eurogroup. Και αυτή η δόση έρχεται. Θα πέσει σαν βροχή στη διψασμένη γη.
Τα χωράφια θα ποτιστούν. Θα ξεπλυθούν οι πόλεις. Οι σωροί των
σκουπιδιών θα σαρωθούν. Και μετά ο ήλιος θα ανατείλει ξανά, λαμπρός και
ακαταμάχητος. Το Αριστοτέλειο θα ξαναλειτουργήσει, όχι τόσο χάρη στη
φιλότιμη προσπάθεια των εθελοντών όσο χάρη στην καταλυτική επέμβαση της
αιώνιας φύσης. Η «ηρώδεια» διάταξη θα αφαιρεθεί από το θρυλούμενο νέο
φορολογικό νομοσχέδιο. Οι γονείς θα παραμείνουν ατιμώρητοι.* Χοροί θα
στηθούν. Τα πουλιά θα κελαηδήσουν (τι πρωτότυπο!) για να υποδεχθούν τον
χειμώνα. Θα 'ναι αυτό που λένε το ξεκίνημα μιας καινούργιας ημέρας. Ομως
εσύ, ω σειρά, ω Μίμη Σουλιώτη, δεν θα είσαι εδώ να χαρείς το θέαμα. Δεν
δέχομαι ότι φρόντισες εσύ να φύγεις τόσο νωρίς. Αλλος φρόντισε. Ο ένας
και αποτρόπαιος Αλλος.
αναψυχή. Συνώνυμα: αναδημιουργία, ανάπλαση. Υπενθυμίζει πόσες φορές
οφείλει να ξαναγεννιέται κανείς στη διάρκεια μιας ζωής. Παράδειγμα: ο
σοφός Ηράκλειτος. Αποσυρόμενος από την «πονηράν πολιτείαν» της Εφέσου
οργάνωσε μια τέτοια καταφυγή, ένα είδος προσωπικής αποικίας αναψυχής,
όπως λέμε σήμερα
«αποικία χρέους», κι έπαιζε το κότσι με τα μικρά παιδιά. Εκεί τον
βρήκαν οι συμπολίτες του όταν έτρεξαν να ζητήσουν τη γνώμη του επειδή η
Εφεσος αντιμετώπιζε θανάσιμο κίνδυνο. Κι αυτός, που είχε ήδη δηλώσει «ου
θέλω πολιτεύεσθαι μεθ' υμών», συνέχισε την ασχολία του. «Γιατί δεν
μιλάς;» τον ρώτησαν. «Για να μπορείτε ελευθέρως να φλυαρείτε», ήταν η
απάντηση.*
απουσία. Καθετί απειλείται πρωτίστως από αυτό που το συνιστά. Ο
κίνδυνος δεν βρίσκεται στον άλλον, αλλά στην ταυτότητα που εμείς έχουμε
ανάγκη. Δημοκρατία είναι το κράτος της γνώμης του καθενός. Ευτυχώς. Ούτε
καταγωγές ούτε ειδικότητες αναγνωρίζονται. Ευτυχέστατα. Από μιαν άποψη,
μοίρα μας είναι ο θόρυβος. Μόνο που κάθε ημέρα γίνεται λόγος για
δικαιοσύνη. Σκέτη, κοινωνική ή άλλη. Που σημαίνει ότι αναγνωρίζεται ένα
έλλειμμα, μια μαύρη τρύπα καταμεσίς αυτής της οχλοβοής. Ο επικαλούμενος
τη δικαιοσύνη, ο καθένας μας δηλαδή, δηλώνει εμμέσως ότι άκουσε μια
απούσα φωνή που δεν αντιστοιχεί σε καμία γνώμη. Η εγρήγορση απέναντι σ'
αυτή τη φωνή, που απηχεί μέσα μας χωρίς να ακούγεται γύρω μας, μας
αποσπά από την επικράτεια του θορύβου και ορίζει, ως άτρεπτη ετερότητα,
την ακμαιότητα του ανθρώπινου και της δημοκρατίας.
ελπίδα. Η καπηλεία της από τους επαγγελματίες της πολιτικής δεν
έχει όρια. Ποιος τους είπε ότι τους ανέθεσε κανείς αυτόν τον ρόλο; Γιατί
δεν αναγνωρίζουν ότι η ελπίδα είναι μια υπόθεση που αφορά τη σχέση του
ανθρώπου με τον εαυτό του και με τον κόσμο παρά την Ιστορία και τα
αποτελέσματα της πολιτικής; Οτι η σχέση της πολιτικής δράσης με το
αίσθημα της ελπίδας δεν είναι σχέση αιτίου-αιτιατού; Γιατί δεν τους
έμαθε κανείς ότι η πολιτική μπορεί πολλά όταν αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί
τα πάντα; «Καλλιτέχνης», έλεγε ο Βίτολντ Γκομπρόβιτς, «είσαι για τον μη
καλλιτέχνη». Κατ' επέκταση: πανεπιστημιακός για τους μη
πανεπιστημιακούς, πολιτικός για τους μη πολιτικούς, και ούτω καθεξής. Η
πολιτική που δεν βλέπει, δεν φαντάζεται και δεν κρατά ένα παράθυρο
ανοιχτό προς ό,τι δεν είναι πολιτική, είναι συνώνυμο του κιτς, μια
ανέκκλητη φενάκη.
χρόνος. «Σήμερα βρισκόμαστε σε μια νέα αφετηρία». «Πότε θα βγούμε
από το τούνελ;» «Αύριο κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα». «Τα επόμενα πέντε
χρόνια θα είναι για την Ελλάδα μια κόλαση ή ένα καθαρτήριο». Από όλα
αυτά κι από άλλα τόσα συνάγεται ότι βιώνουμε την κρίση ως συνάρτηση του
χρόνου. Και πώς θα γινόταν αλλιώς; Για τον καθένα μας ισχύει: ξέρουμε τι
είναι ο χρόνος όσο δεν μας ρωτούν τι είναι ο χρόνος. Και η κρίση αυτό
κάνει εξ ορισμού: αφενός μας ρωτά και αφετέρου απαιτεί μια απόφαση.
Βρισκόμαστε απέναντί της όπως απέναντι σε μια ιατρική διάγνωση που
πρέπει να συμπληρωθεί με μια θεραπευτική αγωγή. Πρόκειται για τη
διαλεκτική ασθένειας-ίασης. Στην περίπτωση της νεοελληνικής ασθένειας η
κρίση αποκρυσταλλώνεται στα αποτελέσματα μιας συγκεκριμένης συνθήκης
ζωής: «ιδιωτική προκοπή - συλλογική κατάρρευση». Αυτή τη φαντασίωση
πληρώνουμε σήμερα όλοι, δίκαιοι και άδικοι. Και όσοι ταυτιστήκαμε
απολύτως μαζί της και όσοι δεν ενδώσαμε σ' αυτήν ποτέ. Ο πέλεκυς της
Ιστορίας δεν κάνει διακρίσεις.*
-------------------------------------------------------------------
*: οι υπογραμμίσεις δικές μου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου