"Τα μιλούμενα και τα μελλούμενα" γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ ("Καθημερινή", 28/7/2015) Ή αλλιώς... "βγάλτε τον σκασμό!..."

..........................................................

Τα μιλούμενα και τα μελλούμενα

γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

 

("Καθημερινή", 28/7/2015) 

Η παροιμία είναι κρητική, και συγχρόνως αυστηρότατα κριτική. Ταιριάζει λοιπόν με τη σύνθεση της κυβέρνησης, όπου η ισχυρή παρουσία του κρητικού παράγοντα παραμένει ευδιάκριτη και μετά τον αναιμικό ανασχηματισμό. Την παραθέτω μαζί με την ερμηνεία της, ώστε να μην πει κανείς πως η ρίμα της, από αυτές που θα ενθουσίαζαν τον Καβάφη, κρατάει μερικώς κρυμμένο το νόημά της: «Πλιά ’ναι τα μιλούμενα παρά τα μελλούμενα». Ητοι, περισσότερα είναι αυτά τα οποία λέγονται από αυτά τα οποία πρόκειται να γίνουν ή γίνονται. Αντίστοιχη νοηματικά είναι η φράση: «Ο Μανόλης με τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια».
Οποιος από τους Κρητικούς πρώην και νυν υπουργούς βρεθεί στα Ανώγεια το καλοκαίρι, ας αναζητήσει προς αυτοψία τον τόμο «Ο παροιμιακός και γνωμικός λόγος στην Κρήτη», που εξέδωσε ο εκεί Δήμος από κοινού με το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, με την επιμέλεια του Κ. Δ. Μουτζούρη. Ωφελημένος θα βγει. Ισως κι εμείς. Ακόμη κι αν δεν είναι σε κάθε περίπτωση σοφός ο λαϊκός λόγος, διατηρεί στενή επαφή με το μέτρο. Βρίσκεται έτσι σε πλήρη αντιδιαστολή με την πολιτική ρητορική, ιδίως εκείνη που ασκείται στο τηλεοπτικό πεδίο, σαν φλυαρία θορυβώδης και ναρκισσιστική. Σαν δοκησισοφία.
Η παροιμία έχει τη γενική εφαρμογή της και τις εξατομικευμένες. Γενικώς, αφορά την παρούσα κυβέρνηση, τις προκάτοχές της και δυστυχώς και τις μελλούμενες. Ολες τους, και παρά τις σοβαρές ιδεολογικές διαφορές τους, εμφανίζονται καταδικασμένες να ακολουθούν από πολύ μεγάλη απόσταση τις διακηρύξεις τους και να βλέπουν τις αγαθές προθέσεις τους (τα ανώγεια που χτίζουν με λόγια) να συντρίβονται πάνω στην αρχή της πραγματικότητας. Εν προκειμένω πάνω στην αδιαλλαξία των πιστωτών, που και τα λάθη τους αρνούνται να διορθώσουν και μια κυβέρνηση «εν μέρει κομμουνιστική» (κατά Γκάμπριελ) θέλουν να σωφρονίσουν προς παραδειγματισμόν. Οι σχεδιασμοί τους, άλλωστε, διευκολύνθηκαν από τη χαοτική διαπραγματευτική κυβερνητική τακτική.
Στις εξειδικευμένες εφαρμογές της η παροιμία αφορά όσους πρωτεύουν στο άθλημα της αδολεσχίας. Οσους αδυνατούν να ανεχτούν άλλον «συνομιλητή» τους εκτός από τον εν κατόπτρω ρητορεύοντα εαυτό τους. Οσους είναι βέβαιοι ότι τα μικρόφωνα που ξεπετιούνται μπροστά τους τα κρατάει η Ιστορία, όχι ρεπόρτερ, τις δε κάμερες η Αθανασία και όχι οι συνήθεις κάμεραμεν. Πρωταθλητής των πρωταθλητών στο άθλημα της πολυλογίας, όπως θα συμφωνούσε και ο συνεκδικητής του αριστείου κ. Αλέξης Μητρόπουλος (και από τη Ν.Δ. ο επίσης δεινός αργολόγος κ. Γεωργιάδης), είναι ο κ. Γιάνης Βαρουφάκης. Δικαίωμά του να μιλάει όσο θέλει κι όπου θέλει, και να λέει επίσης ό,τι θέλει, κι ας έχει γίνει έτσι συλλέκτης αντιφάσεων και αυτοδιαψεύσεων. Μολαταύτα, σχεδόν όλες του οι παρεμβάσεις μετά το πέρας της υπουργικής του θητείας (ο ίδιος θεωρεί ότι παραιτήθηκε, οι υπόλοιποι πιστεύουμε ότι αποπέμφθηκε μετά πολλών επαίνων) ζημιώνουν τη διαπραγματευτική προσπάθεια της κυβέρνησης. Δεν αρκεί όση ζημιά έκανε ενόσω διηύθυνε τη διαπραγμάτευση;