Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

"Αλλος για Ιφιγένεια;" Του Αποστολου Λακασα ("Καθημερινή" 12/1/2013)

............................................................


Αλλος για Ιφιγένεια;




Του Αποστολου Λακασα

​​​​
«Κάλλιο πικρή ζωή, παρά καλή θανή», βροντοφωνάζει η Ιφιγένεια και ο Χορός αποφαίνεται: «Ελένη πικρή, για σένα και το γάμο σου οι Ατρείδες και τα τέκνα τους αλύπητα παλεύουν». Στην αρχή το κορίτσι τρομοκρατείται, φοβάται το θάνατο, τραντάζεται από την παράφορη αγάπη για τη ζωή, όπως δείχνουν τα λόγια της (μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, από τις εκδόσεις Κάκτος, 1992). Λίγο αργότερα αλλάζει και πρόθυμα δέχεται να θυσιαστεί. «Αν λαχταρά η Αρτεμη να πάρει το κορμί μου, εγώ θνητή σε μια θεά θα γίνω εμπόδιο; Απλό δεν είναι; Δίνω το κορμί μου για την Ελλάδα – πάρτε με, σφάξτε με. Πάρτε την Τροία. Αυτό θα ’ναι για μένα φήμη παντοντινή, και γάμος και παιδιά και δόξα». Η Ιφιγένεια αποφασίζει να θυσιαστεί αντιμετωπίζοντας την εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία όχι ως υπόθεση προσωπικής εκδίκησης του Μενέλαου που του έκλεψαν την Ελένη, αλλά ως επιβεβλημένη ενέργεια για να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος: ως έθνος οι Ελληνες πρέπει να τιμωρήσουν τη βαρβαρική αυθαιρεσία.
Τελικά, βέβαια, στην Αυλίδα στη θέση της Ιφιγένειας θυσιάστηκε ένα ελαφάκι, και η βασιλοπούλα ταξίδεψε στην Ταυρίδα της Σκυθίας, όπου έγινε ιέρεια της θεάς Αρτεμης. Οταν ο Ορέστης φτάνει εκεί και τη σώζει ξεγελώντας τον βασιλιά της Ταυρίδας Θόα, η Ιφιγένεια παραμένει μια μορφή που δεν έχει αλλοτριωθεί από την περιπέτειά της. Αποστρέφεται την εκδίκηση, προτιμά την ειρήνευση. Δεν έφταιξε σε κάτι και παραμένει αθώα περιστερά.
Ουκ ολίγες φορές έχουν παιχθεί στα ελληνικά θέατρα οι δύο τραγωδίες του Ευριπίδη. Συνήθως ξεχωριστά. Τελευταία φορά (εάν δεν λαθεύουν τα στοιχεία μου) που ο θεατής θα μπορούσε να έχει πλήρη εικόνα της εξέλιξης του μύθου ήταν το καλοκαίρι του 1990. Στα θερινά φεστιβάλ της χρονιάς, το Θέατρο Τέχνης παρουσίασε την «Εν Αυλίδι» σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη, και το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας την «Εν Ταύροις» σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου. Εντυπωσιακές η Κάτια Γέρου και η Τζένη Γαϊτανοπούλου στους ρόλους της Ιφιγένειας και της Κλυταιμνήστρας στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης, καθώς και η Λυδία Κονιόρδου ως Ιφιγένεια σε εκείνη του ΔΗΠΕΘΕ. Εκτοτε οι τρεις σπουδαίες κυρίες του θεάτρου συνέχισαν την καριέρα τους. Ετσι είναι η μοίρα του ηθοποιού. Παίζει με έναν ρόλο και μετά μαθαίνει τα λόγια κάποιου άλλου ρόλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: