.............................................................
Fade to Black?
Ημερομηνία δημοσίευσης: 07/07/2012 εφημ. "AΥΓΗ"
ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΣΤΟΓΙΑΝΝΗ
Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή, μήπως τη Χ.Α.; Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για τη «γοητεία» της νεοναζιστικής οργάνωσης, πολλοί ενοχοποιητικοί παράγοντες έχουν διατυπωθεί και αναλυθεί: Από τους ευτελισμένους υλικούς όρους της ύπαρξης, τις παρατεταμένες δόσεις εθνικισμού με τις οποίες ποτιζόμαστε από τη γέννηση, απ’ το σχολείο, από το επίσημο κράτος, που θεριεύουν την ημιμάθειά μας, το μίσος και την απαξίωση για την (κοινοβουλευτική) δημοκρατία, το αυταρχικό ιδεώδες «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», τον συντηρητισμό της ελληνικής κοινωνίας. Ίσως όλα αυτά μαζί και άλλα πολλά.
Θα ήθελα όμως να σταθώ παραπάνω στο γεγονός πως η κρίση που έσκασε στα χέρια μας διέρρηξε τον περίφημο «αόρατο» μανδύα της «κοινωνικής συνοχής», μας εναπόθεσε γυμνούς δίχως φκιασίδια, να κοιτάζουμε στον καθρέφτη μας αυτό που έχουμε γίνει. Γιατί πώς να διακρίνει κανείς την παλέτα με τις αποχρώσεις όταν δεν γνωρίζει καν ότι υπάρχουν, είναι έξω απ’ το οπτικό του πεδίο, όταν το μαύρο βρίσκεται γύρω και εντός μας;
O νεοφιλελευθερισμός δημιούργησε αξίες, εσωτερίκευσε πρότυπα, στάσεις ζωής που ευνόησαν την έκφραση του χειρότερου εαυτού. Για την ακρίβεια, αυτές αποθεώθηκαν με κάθε τρόπο από το σύστημα. Και τώρα, τι; Τι γίνεται όταν στερείται ο μικροαστός, ο εργάτης, ο νοικοκυραίος την ψευδαίσθηση της κοινωνικής ανέλιξης, της κατανάλωσης, αξίες που είχαν τεθεί άνωθεν και ήταν μια κάποια λύσις; Τι συμβαίνει όταν σπάει η φούσκα «των κοινών συμφερόντων» των τάξεων, το παραμύθι του «κοινού» καλού, όταν δεν υπάρχει διαφυγή;
Ίσως τότε να επιχειρείται η αναζήτηση των «βαρβάρων», που είναι μέσα στα τείχη και μας επιτρέπουν να αυτοπροσδιοριστούμε. Είναι μια εύπεπτη ιδεολογία ο φασισμός, λαϊκιστική, πολύ κοντά στη «μέση» συνείδηση. Έχουν φροντίσει γι’ αυτό όλοι οι παραπάνω λόγοι. Οι νεοναζί της Χ.Α. επιδιώκουν να συγκολλήσουν με την κόλλα-φενάκη της «εθνικής αυταπάτης» τα κομμάτια που ραγίζουν. Οι φασίστες έχουν διττό ρόλο που ευνοεί ταυτόχρονα το εγχώριο κεφάλαιο και το κράτος, γιατί απ’ τη μια επαναφέρει στην μεγάλη αγκαλιά του «έθνους» τους κοινωνικά αποκλεισμένους, ενώ συνάμα αποκόπτει τον κόσμο αυτό από εργατικές διεκδικήσεις. «Θέλατε έναν εχθρό; Θα τον έχετε», ουρλιάζουν οι λύκοι.
Και εδώ είναι το κρίσιμο σημείο για την Αριστερά. Όχι μόνο επειδή μοιραζόμαστε το ίδιο κοινό, τα λαϊκά και εργατικά στρώματα, με τους φασίστες και χρειάζεται πάση θυσία να προτάξουμε ένα λόγο που να μπορεί να εμπνεύσει, να κάνει κάποιον να στρατευθεί σε άλλα οράματα. Αλλά και επειδή, καθώς ο χρόνος είναι συμπυκνωμένος μέσα στην κρίση, πολλά θα κριθούν σ’ αυτό το διάστημα.
Πώς θα καταφέρουμε να ξαναβάλουμε στο τραπέζι την αλληλεγγύη των υποτελών τάξεων, την αυτο-οργάνωση, το νοιάξιμο για τον διπλανό μας, πώς θα αποκτήσουν λαϊκή αποδοχή και νομιμοποίηση οι αξίες αυτές, όταν έχουν λοιδορηθεί και εξευτελιστεί επί μακρόν; Πώς θα αποτρέψουμε τον περαιτέρω εθνικισμό και φασισμό, όταν θολώσαμε ενίοτε τα νερά αναφορικά με την κρίση του καπιταλισμού, όταν ψάχναμε «δημοφιλείς» εχθρούς στο πρόσωπο μιας Μέρκελ και των «ξένων»;
Ίσως το παράδειγμα θα ήταν να σταθούμε ξανά και με επιμονή μέσα στην κοινωνία, να ξαναχτίσουμε συλλογικές οργανώσεις, να στηρίξουμε έμπρακτα το όραμα της γέννησης ενός άλλου κόσμου, να εμπνεύσουμε το πολιτικό και το κοινωνικό πεδίο με ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες και κοινωνικά εγχειρήματα, να μάθουμε. Το μεγάλο όπλο της Αριστεράς είναι ότι μπορεί να χτίσει, να δημιουργήσει. Για τον κόσμο που έρχεται και διψά να γεννηθεί στο κόκκινο της ελπίδας. Οι φασίστες δεν μπορούν να το πράξουν αυτό. Κι όπως γράφει ο Ποιητής*: (...) Μέσα στα χέρια μου έσπασα το κρύσταλλο Και τότε είδα το κόκκινο το σύννεφο να μεγαλώνει ν’ ανάβει την καρδιά μου και τ’ άλλο το γκρίζο σαν καπνός ν’ αδειάζει από μέσα μου να φεύγει. * Μ. Σαχτούρης (1958) «Το μαρτύριο»
Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή, μήπως τη Χ.Α.; Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για τη «γοητεία» της νεοναζιστικής οργάνωσης, πολλοί ενοχοποιητικοί παράγοντες έχουν διατυπωθεί και αναλυθεί: Από τους ευτελισμένους υλικούς όρους της ύπαρξης, τις παρατεταμένες δόσεις εθνικισμού με τις οποίες ποτιζόμαστε από τη γέννηση, απ’ το σχολείο, από το επίσημο κράτος, που θεριεύουν την ημιμάθειά μας, το μίσος και την απαξίωση για την (κοινοβουλευτική) δημοκρατία, το αυταρχικό ιδεώδες «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», τον συντηρητισμό της ελληνικής κοινωνίας. Ίσως όλα αυτά μαζί και άλλα πολλά.
Θα ήθελα όμως να σταθώ παραπάνω στο γεγονός πως η κρίση που έσκασε στα χέρια μας διέρρηξε τον περίφημο «αόρατο» μανδύα της «κοινωνικής συνοχής», μας εναπόθεσε γυμνούς δίχως φκιασίδια, να κοιτάζουμε στον καθρέφτη μας αυτό που έχουμε γίνει. Γιατί πώς να διακρίνει κανείς την παλέτα με τις αποχρώσεις όταν δεν γνωρίζει καν ότι υπάρχουν, είναι έξω απ’ το οπτικό του πεδίο, όταν το μαύρο βρίσκεται γύρω και εντός μας;
O νεοφιλελευθερισμός δημιούργησε αξίες, εσωτερίκευσε πρότυπα, στάσεις ζωής που ευνόησαν την έκφραση του χειρότερου εαυτού. Για την ακρίβεια, αυτές αποθεώθηκαν με κάθε τρόπο από το σύστημα. Και τώρα, τι; Τι γίνεται όταν στερείται ο μικροαστός, ο εργάτης, ο νοικοκυραίος την ψευδαίσθηση της κοινωνικής ανέλιξης, της κατανάλωσης, αξίες που είχαν τεθεί άνωθεν και ήταν μια κάποια λύσις; Τι συμβαίνει όταν σπάει η φούσκα «των κοινών συμφερόντων» των τάξεων, το παραμύθι του «κοινού» καλού, όταν δεν υπάρχει διαφυγή;
Ίσως τότε να επιχειρείται η αναζήτηση των «βαρβάρων», που είναι μέσα στα τείχη και μας επιτρέπουν να αυτοπροσδιοριστούμε. Είναι μια εύπεπτη ιδεολογία ο φασισμός, λαϊκιστική, πολύ κοντά στη «μέση» συνείδηση. Έχουν φροντίσει γι’ αυτό όλοι οι παραπάνω λόγοι. Οι νεοναζί της Χ.Α. επιδιώκουν να συγκολλήσουν με την κόλλα-φενάκη της «εθνικής αυταπάτης» τα κομμάτια που ραγίζουν. Οι φασίστες έχουν διττό ρόλο που ευνοεί ταυτόχρονα το εγχώριο κεφάλαιο και το κράτος, γιατί απ’ τη μια επαναφέρει στην μεγάλη αγκαλιά του «έθνους» τους κοινωνικά αποκλεισμένους, ενώ συνάμα αποκόπτει τον κόσμο αυτό από εργατικές διεκδικήσεις. «Θέλατε έναν εχθρό; Θα τον έχετε», ουρλιάζουν οι λύκοι.
Και εδώ είναι το κρίσιμο σημείο για την Αριστερά. Όχι μόνο επειδή μοιραζόμαστε το ίδιο κοινό, τα λαϊκά και εργατικά στρώματα, με τους φασίστες και χρειάζεται πάση θυσία να προτάξουμε ένα λόγο που να μπορεί να εμπνεύσει, να κάνει κάποιον να στρατευθεί σε άλλα οράματα. Αλλά και επειδή, καθώς ο χρόνος είναι συμπυκνωμένος μέσα στην κρίση, πολλά θα κριθούν σ’ αυτό το διάστημα.
Πώς θα καταφέρουμε να ξαναβάλουμε στο τραπέζι την αλληλεγγύη των υποτελών τάξεων, την αυτο-οργάνωση, το νοιάξιμο για τον διπλανό μας, πώς θα αποκτήσουν λαϊκή αποδοχή και νομιμοποίηση οι αξίες αυτές, όταν έχουν λοιδορηθεί και εξευτελιστεί επί μακρόν; Πώς θα αποτρέψουμε τον περαιτέρω εθνικισμό και φασισμό, όταν θολώσαμε ενίοτε τα νερά αναφορικά με την κρίση του καπιταλισμού, όταν ψάχναμε «δημοφιλείς» εχθρούς στο πρόσωπο μιας Μέρκελ και των «ξένων»;
Ίσως το παράδειγμα θα ήταν να σταθούμε ξανά και με επιμονή μέσα στην κοινωνία, να ξαναχτίσουμε συλλογικές οργανώσεις, να στηρίξουμε έμπρακτα το όραμα της γέννησης ενός άλλου κόσμου, να εμπνεύσουμε το πολιτικό και το κοινωνικό πεδίο με ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες και κοινωνικά εγχειρήματα, να μάθουμε. Το μεγάλο όπλο της Αριστεράς είναι ότι μπορεί να χτίσει, να δημιουργήσει. Για τον κόσμο που έρχεται και διψά να γεννηθεί στο κόκκινο της ελπίδας. Οι φασίστες δεν μπορούν να το πράξουν αυτό. Κι όπως γράφει ο Ποιητής*: (...) Μέσα στα χέρια μου έσπασα το κρύσταλλο Και τότε είδα το κόκκινο το σύννεφο να μεγαλώνει ν’ ανάβει την καρδιά μου και τ’ άλλο το γκρίζο σαν καπνός ν’ αδειάζει από μέσα μου να φεύγει. * Μ. Σαχτούρης (1958) «Το μαρτύριο»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου