Η πτώση του απόλυτου εξουσιαστή γράφει ο Κωστής Παπαγιώργης ("Αθηνόραμα", τ.598, 27/10 - 2/11/2011) και από τα "Λήμματα" του Βασίλη Παπαβασιλείου ("ΤΑ ΝΕΑ", 28/10/2011) ή εκλεκτικές συγγένειες...

 ..............................................................

Η πτώση του απόλυτου εξουσιαστή

γράφει ο Κωστής Παπαγιώργη

• Απομάκρυνε τις ξένες βάσεις, απαλλοτρίωσε τις περιουσίες της ιταλικής και της εβραϊκής κοινότητας και πέτυχε την εθνικοποίηση του 51% της ξένης ιδιοκτησίας των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Από την άλλη, ο Καντάφι επέβαλε την απόλυτη δικτατορία και αυτός και οι γιοί του συγκρότησαν ένα είδος παραπολιτικής και παραστρατιωτικής συμμορίας που εκμεταλλευόταν, δίκην οικογενειακού φέουδου, τον υπόγειο πλούτο της Λιβύης. 

   Κάθε στρατιωτικός - τουλάχιστον παλιά - θεωρούσε εκλεκτή μοίρα να πέσει ηρωικά στο πεδίο της τιμής. Ο  Καντάφι ήταν όντως στρατιωτικός. Μάλιστα, με το βαθμό του λοχαγού, έλαβε μέρος στο πραξικόπημα της 1ης Σεπτεμβρίου 1969 που κήρυξε  έκπτωτο τον βασιλιά Ιντρίς Α' (ο οποίος απουσίαζε στην Αθήνα) και κατόπιν έγινε πρόεδρος του Επαναστατικού Συμβουλίου, υπουργός Άμυνας και Υπουργός Εσωτερικών. Θα μπορούσε εκείνη την εποχή ο νεαρός λοχαγός να προμαντέψει το φρικαλέο τέλος του; Ότι θα πέθαινε μόνος και απροστάτευτος, κατακομματιασμένος από ένα λυσσασμένο πλήθος που τον καταριόταν; Την ίδια ώρα, μάλιστα, που ο ένας του γιος σκοτώθηκε και οι άλλοι συνελήφθησαν χωρίς να ελπίζουν σε καλύτερο μέλλον; Το όνομα "Καντάφι" ταυτίστηκε με το μίσος και την ντροπή, η οικογένειά του αποδείχτηκε συμμορία κακοποιών που απομυζούσαν τα πλούτη της χώρας κρατώντας τον λαό σε πανικόβλητη υπακοή.

   Εντούτοις η ιστορία του Καντάφι θα μπορούσε να τραπεί σε άλλη κατεύθυνση, αν ως πρόεδρος του Επαναστατικού Συμβουλίου μπορούσε να συλλάβει τη μοίρα του ταυτισμένη θετικά με τη μοίρα της χώρας του. Άλλωστε, ως αδιαμφισβήτητος μονάρχης (και τύραννος) της Λιβύης πομάκρυνε τις στρατιωτικές βάσεις Βρετανών και Αμερικανών, απαλλοτρίωσε τις περιουσίες της ιταλικής και της εβραϊκής κοινότητας και πέτυχε την εθνικοποίηση του 51% της ξένης ιδιοκτησίας των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων προσεγγίζοντας συνάμα τη Σοβιετική Ένωση. Η πολιτική του φιλοσοφία και φιλοδοξία ήταν μια ισλαμική συνομοσπονδία κι ένας κάποιος ισλαμικός σοσιαλισμός - ιδέες που απέτυχαν αμφότερες. Το οξύμωρο είναι ότι δίπλα στις πετρελαιοπηγές πρέπει να φανταστούμε τις φυλές της Λιβύης που ζούν σε δικές τους συνθήκες πέρα και μακριά από το σύγχρονο εμπόριο. Μιλάμε για φυλετική κοινωνική οργάνωση που διατηρήθηκε παρά τις διαδοχικές κατακτήσεις που υπέστη από Τούρκους, Καραμανλήδες, Ιταλούς και Βρετανούς. Έχουμε και λέμε: Βέρβεροι, Μπανού Χερμπίμπ, Αούφ, Ντεμπάμπ, Ζεγκμπ, Σάριφ (ιερές φυλές), Μαραμπουτ (δερβίσηδες) Κουλουγκλί, Τουαρεγκ, Τούμπου. Δεν είναι δύσκολο, λοιπόν να καταλάβουμε την αντίθεση ανάμεσα στο εμπόριο του πετρελαίου και το πολιτικό σύστημα. Ο Καντάφι όχι μόνο δεν αποπειράθηκε να μετασχηματίσει το καθεστώς της χώρας επί το δημοκρατικότερον αλλά, αντίθετα, επέβαλε απόλυτη δικτατορία. Απόλυτοι εξουσιαστές, αυτός και οι γιοί του συγκρότησαν ένα είδος παραπολιτικής και παραστρατιωτικής συμμορίας που εκμεταλλεόταν δίκην οικογενειακού φέουδου, τον υπόγειο πλούτο της Λιβύης. 

   Η δύναμη διαφθείρει, όπως ξέρουμε, διογκώνει την καλλιεργούμενη προσωπολατρία (καθώς και το κρυφό μίσος εναντίον του δυνάστη), οπότε η εμφύλια σύρραξη ήταν αναπόφευκτη, αρχής γενομένης από την εξέγερση στην Αίγυπτο. Αντί για τη δημοκρατία και την πολιτική των παροχών, ο Καντάφι καταγινόταν σε εθνικιστικές μεγαλομανίες: έλεγε ότι ο Σαίξπηρ ήταν Άραβας και λεγόταν Σεΐχ Εσπίρ, ενώ οι ινδιάνοι των ΗΠΑ κατάγονταν από την Υεμένη! Ταυτόχρονα ήταν από τους πιο πλούσιους ηγέτες - κι ένα από τα λιγότερα συμπαθητικά εξιλαστήρια θύματα.

 ..............................................................................

Από τα "Λήμματα" του Βασίλη Παπαβασιλείου ("ΤΑ ΝΕΑ", 28/10/2011):

...Περικλής. Μέγας πολιτικός του 5ου π.Χ. αιώνα. Πέθανε τουλάχιστον τρεις φορές. Πρώτη, με όρους πραγματολογικούς, το 429 π.Χ., θύμα του φοβερού λοιμού που έπληξε την Αθήνα. Δεύτερη, σε ονοματολογική βάση, τον 19ο αιώνα, όπως τεκμαίρεται από τον τίτλο της μονόπρακτης κωμωδίας του Δημητρίου Κορομηλά «Ο θάνατος του Περικλέους». Τρίτη και φαρμακερή, σε επίπεδο μετενσαρκώσεως, μόλις προ ολίγων ημερών στη Σύρτη, ως Μουαμάρ Καντάφι. Η στήλη στηρίζει την τελευταία θέση κατά λογικήν συνεπαγωγή στη δήλωση που είχε κάνει τη δεκαετία του '80 ο μεγάλος ΕΚΕΙΝΟΣ έλληνας πολιτικός ηγέτης*: «Στη Λιβύη αναβιώνει σήμερα η Αθηναϊκή Δημοκρατία του 5ου π. Χ. αιώνα» - εννοούσε, προφανώς, με το Πετρέλαιο στον ρόλο του Πλάτωνα και την Τέντα του μακαρίτη συνταγματάρχη στον ρόλο του Παρθενώνα.

*Αυθόρμητη ερώτηση: Ποιος να ήταν, ποιος να ήταν...;