"λήμματα" του Βασίλη Παπαβασιλείου "ΤΑ ΝΕΑ", Σάββατο 08 Οκτωβρίου 2011

 ............................................................

λήμματα

Του Βασίλη Παπαβασιλείου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Σάββατο 08 Οκτωβρίου 2011

 

εφεδρεία. Εννοια με πολλές εφαρμογές - π.χ., στον χώρο του Στρατεύματος είχαμε τους «μονίμους εξ εφέδρων» ενώ σήμερα, στον χώρο της πολιτικής δημοσιοϋπαλληλίας, αποκτάμε τους «εφέδρους εκ μονίμων». Ερώτηση: Αν η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, όπως λέγεται μετ' επιτάσεως από ορισμένα χείλη, τι νόημα έχει η διάκριση μεταξύ εφέδρων και μονίμων; Δεν θα 'πρεπε να ισχύει καθεστώς γενικής επιστράτευσης; Αρκεί η μερική φορολογική επιστράτευση των άψυχων και έμψυχων ακινήτων για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση (έμψυχο ακίνητο= ο ανταποκριθείς συστηματικά στις φοροδοτικές υποχρεώσεις του κατά το παρελθόν, όπως και ο παγίως αδυνατών να αποκρύψει τα εισοδήματά του, ήτοι ο δημόσιος υπάλληλος και ο συνταξιούχος); Αν έχουμε πόλεμο, δεν θα ήταν προτιμότερο, αντί να καθιστούμε τη ΔΕΗ εθνικό φοροεισπράκτορα, να χρίσουμε τιμητικά δημοσίους υπαλλήλους όλους τους Ελληνες, ανεβάζοντας έτσι το πεσμένο ηθικό τους και τονώνοντας το φρόνημά τους, και να τους χορηγήσουμε ένα συμβολικό επίδομα εφεδρείας το οποίο να παρακρατείται 100% στην πηγή; Σ' αυτή την περίπτωση θα μιλούσαμε για έναν λαό εφέδρων που δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα με τον εφεδρικό λαό που υπαινίσσεται ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, αυτόν που μπορούμε να εκλέξουμε αν κρίνουμε ότι δεν μας κάνει ο μόνιμος λαός. Θα ησύχαζε επιπλέον έτσι και η ψυχή του μακαρίτη Τζον Κένεντι, ο οποίος το περίφημο «μην σκέφτεσαι τι κάνει η πατρίδα σου για σένα, σκέψου τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου» το απηύθυνε μεν στους Αμερικανούς, αλλά στον νου του είχε τους Ελληνες, αφού τους Ελληνες και την Ελλάδα έχει στον νου του ο όπου γης άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του.

λεπτομέρειες. Σ' αυτές κρύβεται, ως γνωστόν, ο διάβολος. Παράδειγμα: στο επίπεδο των μεγάλων ιστορικών συμβάντων που αντιστοιχούν στις εθνικές μας εορτές (25^η Μαρτίου, 28^η Οκτωβρίου) τιμούμε την έναρξη και όχι την έκβαση, τη στιγμιαία έκρηξη και όχι την περαίωση, σε μεσοπρόθεσμη κλίμακα, του οικείου γεγονότος. Αλήθεια, τι να τιμήσουμε ως έκβαση του 1821; Τη στρατιωτική ήττα; Τη δολοφονία του Καποδίστρια; Την έλευση των Βαυαρών; Και, αντίστοιχα, πού να κλείσουμε το 1940; Στα Δεκεμβριανά; Στον Γράμμο; Στο σχέδιο Μάρσαλ; Η λεπτομέρεια αυτή ήταν πάντα εδώ και κάτι ήθελε να μας πει. Σήμερα μπορεί και ν' αρχίζουμε να το καταλαβαίνουμε και, υπό το πρίσμα αυτής της κατανόησης, καλούμαστε να διαβάσουμε πια όλα τα κεφάλαια του πρώτου μέρους του βιβλίου με τίτλο «Νεοελληνικό κράτος (1828-2010)».

οικογένεια. Εκεί όπου επικρατεί ολοκληρωτικά ως καθεστώς (πολιτειακό, πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό) τα πράγματα αποδεικνύονται αδυσώπητα. Φτάνει μια στιγμή, π.χ., όπου καλείσαι να ενεργήσεις ως συμβολικός πατροκτόνος, εξολοθρεύοντας την πολιτική κληρονομιά του βιολογικού σου πατρός, και ταυτόχρονα ως παιδοκτόνος, αφανίζοντας τα πολιτικά σου τέκνα, «τα σπλάχνα σου», που, συν τοις άλλοις, σε είχαν αναδείξει σχετικώς πρόσφατα ηγέτη του κόμματος. Διαψεύδεις, δηλαδή, από μια άποψη, το «βροτοκτόνον αλλού θεοκτόνον», αν υποθέσουμε ότι «θεός» λογίζεται ακόμη για πολλούς ο μπαμπάς σου ενώ βροτοί παραμένουν τα χθεσινά «δικά σου παιδιά», όπως, άλλωστε, και όλα τα άλλα, μικρά και μεγάλα παιδιά αυτού του κόσμου. Βροτοκτόνος άμα και θεοκτόνος, λοιπόν - έτσι τιμωρεί η καθολική οικογενειοκρατία.

Σούι (Ξενγκ). Κινέζος σοφός του 8^ου αιώνα μ.Χ. Κάποτε τον επισκέφθηκε ένας νέος και του είπε: «Δάσκαλε, όπου και να ταξιδέψω, η χώρα μου με πληγώνει, με πονάει, με προσβάλλει, με εκμηδενίζει. Τι με συμβουλεύεις να κάνω;». Ο Σούι δεν δίστασε ούτε λεπτό: «Να διαγράψεις το "μου". Να μη λες "η χώρα μου". Να λες "η χώρα". Στη στροφή μιας κτητικής αντωνυμίας καραδοκεί πάντα η προδοσία και η διάψευση». «Αυτή, όμως, είναι η αρνητική οδός», σχολίασε ο νέος. «Δεν έχεις τίποτε θετικό να μου προτείνεις;». Οπότε ο Σούι, «σαν έτοιμος από καιρό»: «Να αγαπήσεις παράφορα πράγματα που δεν έχουν σχέση αποκλειστικά με τη χώρα σου και με καμία γεωγραφική χώρα γενικά». «Οπως;». «Το φως, το χρώμα, τη γραμμή, το κλάμα της βροχής στη στέγη, τη λόξα του ηθοποιού, τα καύματα του καλοκαιριού, την απατηλή παρουσία της πεταλούδας». Ο νέος βούρκωσε. «Ορίστε», είπε ο σοφός, «η αληθινή χώρα του ανθρώπου είναι η χώρα των δακρύων".