‘’…Ως ένα σημείο πίστευα κι εγώ ότι θα αλλάξει ο κόσμος. Συγχρόνως, όμως, πίστευα ότι ο χρόνος είναι δυνατότερος από τις νομιζόμενες, ελπιζόμενες, πολλές φορές αλλαγές επάνω στις οποίες επιδρούμε. Ότι ο χρόνος είναι που παρασύρει τις αλλαγές. Γι’ αυτό, περισσότερο από αλλαγές θα μιλούσα για μεταμορφώσεις, που είναι πιο σπάνιο…
…Τα ενδιαφέροντα πράγματα είναι ακριβώς αυτά που δεν ενδιαφέρουν τους ανθρώπους γύρω. Δηλαδή η σκέψη, η τέχνη, η ποίηση. Τα λεγόμενα «ενδιαφέροντα» για τους γύρω – τα ανεκδοτικά -, που τόσο απασχολούν την Ελλάδα, είναι από τα λιγότερο ενδιαφέροντα πράγματα για μένα. Ιδίως στην Ελλάδα, οι άνθρωποι παραμένουν δεμένοι πολύ με το άμεσο, αυτό που έγινε εχθές, αυτό που θα γίνει σήμερα. Τι συνέβη στον τάδε, τι συνέβη στον δείνα. Πάντα όταν έρχομαι στην Ελλάδα, σπανίως ακούω γενικευτικές προτάσεις. Όσα ακούω αφορούν, συνήθως, ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή τους οικογενειακούς τους δεσμούς ή μια συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση. Δεν παράγεται αφηρημένη σκέψη στην Ελλάδα.
Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της εμμονής όλων γύρω στην επικράτηση του συγκεκριμένου, της αμεσότητας, του ανεκδοτολογικού. Εξαιτίας της έλλειψης της παράδοσης. Η αρχαία ελληνική σκέψη δεν αποτελεί παράδοση για μας, αποτελεί κάτι σαν μνημείο. Επιτρέπει μεν ποίηση, επιτρέπει ποιητικό λόγο, αυτό όμως που λέγεται «αφηρημένη σκέψη» - που βεβαίως δεν είναι κάτι το αφηρημένο, αλλά είναι πιο συγκεκριμένο και από το πιο συγκεκριμένο – χρειάζεται ένα κατάλληλο κλίμα. Και η δυτική Ευρώπη – χωρίς να πιστεύω ότι οι ιδέες κυκλοφορούν κατά εκατοντάδες στους δρόμους ή περπατάνε ή ανεβαίνουν στα πεζοδρόμια οι ιδέες – επιτρέπει περισσότερο την ανάπτυξη μιας προσπάθειας σκέψης. Οι μεγάλες ιδέες – και όχι βέβαια η «μεγάλη ιδέα» - είναι οι ιδέες που σκέφτονται και αποτελούν τμήμα της σκέψης. Είναι ιδέες που δημιουργούν σκέψη και στις οποίες η σκέψη συνυπάρχει...
… Οι άνθρωποι βάζουν σαν στόχο της ζωής τους να πετύχουν επειδή δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Ίσως αυτή είναι μια πονηριά της ζωής για να διαιωνίζεται. Όσο διαιωνίζεται – η ιστορική και η ατομική ζωή, οι άνθρωποι πρέπει να έχουν αυταπάτες. Χρέος όμως αυτού που προσπαθεί να σκέφτεται είναι να φωτίζει και να διαλύει αυτές τις αυταπάτες, όχι για να προτείνει μια γενικότερη ουτοπία – που είναι επίσης μια αυταπάτη – αλλά μιαν άλλη σχέση της αυταπάτης με τη γνώση…’’
Κώστας Αξελός (ο φιλόσοφος που πέθανε στις 4/2/10)
(από το FAQ τ.87, 11-17/2/2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου