............................................................
«Il Vangelo secondo Matteo», 1964
Σκηνοθετεί ο Pier Paolo Pasolini
Διηγείται ο Enrico Maria Salerno
Αν ο Ιησούς, ο Εμμανουήλ, επέλεγε να ιστορήσει την πολυθρύλητη ζωή του,
δεν μένει καμμία αμφιβολία τουλάχιστον προσωπική μου,
ότι θα ακολουθούσε το όνειρο τού Pier Paolo Pasolini και τον ίδιον στις υπόσκαφες πολιτείες των Sassi τής Matera,
στην περιοχή τής Νοτιο-Ιταλικής Basilicata.
Εκεί θα γεννιόταν, θα μετανάστευε για λίγο με τους γονείς του διωγμένος από το φόβο τής Ηρώδειας εντολής προς θανάτωση, θα επέστρεφε συντροφιά με τους ψαράδες και τους αγρότες μαθητές του και, στο τέλος,
στην πλαγιά απέναντι από τους τρωγλοδύτες τής Μεσογείου,
θα έστηνε το Σταυρό του για να καρφωθεί έως την καρδιά.
Δεν μού μένει απολύτως κανένας δισταγμός για να πω ότι θα μαγευόταν, όπως και ο σκηνοθέτης του, από τον Sergey Prokofiev, τον Wolfgang Amadeus Mozart,
https://www.youtube.com/watch?v=ovxMA_-glPQ
τον Johann Sebastian Bach
https://www.youtube.com/watch?v=JkX3sE0N4yY
θα έμπαινε θριαμβευτής υπό τους ήχους τής Gloria από τη «Missa Luba»
και θα δάκρυζε αυτός ο τόσο θνητός, ο παθιασμένος και ευάλωτος, ακούγοντας την Odetta να ψάλλει τα βασανισμένα spirituals τής ρίζας της, συμπυκνωμένα στο θρήνο
«Sometimes i feel like a motherless child»
https://www.youtube.com/watch?v=ZXg9UFUXFXU,
όπως όλους εν σοφία ετοποθέτησε στην ταινία ο Luis Enriquez Bacalov.
Και, πιστεύω, πως αν ο ίδιος δεν στηριζόταν στην αυτοπεποίθηση να κάνει τον ηθοποιό και να ενσαρκώσει εαυτόν, θα χρωστούσε ευγνωμοσύνη στον μέγα Φριουλάνο τού Σινεμά που ανακάλυψε για το ρόλο το υπέροχα καθαρό, πανέμορφο, μ' εκείνα τα δύο φλογισμένα μάτια πρόσωπο, του δεκαεννιάχρονου Καταλανού συνδικαλιστή Enrique Irazoqui,
που έτυχε εκείνο τον καιρό να βρίσκεται στην Ιταλία για να αφυπνίσει και να κινητοποιήσει ευαίσθητες συνειδήσεις ενάντια στο τυραννικό αιματοβαμμένο Φρανκικό καθεστώς τής χώρας του.
Στο πρόσωπο τής νεαρής Μαρίας, με το βλέμμα και την υποψία ενός αληθινού κοριτσιού τής ζωής καθόλου αγιογραφημένου, και τού βιοπαλαιστή καλωσυνάτα έκπληκτου Ιωσήφ, θα διάλεγε τους γονείς του, και στις τρωτές φθαρτές μορφές των Δώδεκα, τους μαθητές του.
Και θα ράγιζε κι αυτός μέσα από το δικό του Εσταυρωμένο μαρτύριο, βλέποντας τη γηραιά πλέον μάνα του Μαρία, ενσαρκωμένη από τη μάνα τού σκηνοθέτη του Susanna Colussi-Pasolini, να προχωρά και να σκοντάφτει, να μοιρολογά σιωπηλά και να γκρεμίζεται, να αντικρύζει το πρόσωπο και το κορμί τού νεκρού παιδιού της, ενώ μέσα στο σκαμμένο της πρόσωπο να κατοικεί ολόκληρη η τραγωδία.
Όπως θα συνέβαινε, έντεκα χρόνια αργότερα, Νοέμβρη,
αν η signora Susanna μπορούσε να δει το κορμί τού αληθινού παιδιού της, τού Pier Paolo, στην παραλία τής Όστια.
Όπως θα συνέβαινε, αν μπορούσε αυτός που ήρθε να σώσει τον κόσμο, να δει όλες εκείνες τις μανάδες τού κόσμου αυτού που γέννησαν για να θρηνήσουν τους Μεσσίες τής δικής τους ταπεινής ζωής από τις ημέρες του μέχρι τις σημερινές μας ημέρες, στην εμπόλεμη καθημερινότητα, είτε με όπλα είτε στον τροχό είτε χωρίς αυτά.
Ο λόγος τού Ματθαίου, απλός, καίριος, ανεπιτήδευτος, πήρε φωνή χωρίς κορώνες και εντάσεις μέσα στην ποίηση των εικόνων.
https://www.youtube.com/watch?v=L-nY29bW2LA
Ο Pasolini έλεγε πως το Ευαγγέλιο βρισκόταν πάντοτε πιο κοντά στα μυθιστορήματά του κι αυτός ήθελε να δει με τα μάτια ενός πιστού - αυτός ο άθεος που σε όλη του τη ζωή προσπαθούσε να βρει την πίστη - το ιερό και το θρησκευτικό, χωρίς δόγματα και φανατισμούς.
Στην πρώτη της εκδοχή, η ταινία τελειώνει με τη Σταύρωση, δεν υπάρχει Ανάσταση, δεν γίνεται κανένα θαύμα. Ο Μονσινιόρε τού Καθολικού Κέντρου Κινηματογράφου ζητά από τον δημιουργό να μην επιμείνει στην αρχική του δομή κι εκείνος το σκέπτεται και υποχωρεί προσθέτοντας τις σκηνές τού τέλους.
Οι κάτοικοι τής Basilicata, τής Pouglia και τής Calabria πρωταγωνιστούν, ή συμμετέχουν, στην ταινία, πρόσωπα των αγρών και τής εργασίας, τής θάλασσας. Γυναίκες νέες και μεγαλύτερες, ή γηραιές. Είτε με τα μωρά τους είτε με τα αιώνια μαύρα φουστάνια των Νότιων ηθών και εθίμων.
Οι δύο συνοικίες που σκάφτηκαν στο βράχο, ύψους 400 μέτρων, από τις 50.000 διωγμένους Σύριους και Καππαδόκες μοναχούς τον 7ο μ.Χ., μετατράπηκαν από τον Pasolini σε μία Ιερουσαλήμ που αντήχησε το κατά Ματθαίον γκόσπελ της.
Όταν έγιναν τα γυρίσματα, το 1964, μόλις το Ιταλικό κράτος φρόντιζε για τη μετεγκατάσταση των 15.000 τρωγλοδυτών τής περιοχής που ζούσαν κάτω από εξευτελιστικές συνθήκες ζωής, μέσα στην απόλυτη φτώχεια, διαπερασμένοι από την υγρασία τής πέτρας και τη λάσπη.
Ο συγγραφέας Carlo Levi και το βιβλίο του «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι» ταρακούνησαν κάποιους πολιτικούς που αψήψησαν συμφέροντα και ψήφους.
Το 1968, ο τόπος άρχισε να αναδημιουργείται και από το 1993 αποτελεί Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτισμού με τη φροντίδα τής UNESCO.
Το 1964, ο Pasolini και η ταινία του πήγαν στη Βενετζιάνικη Μόστρα εν μέσω καταιγισμού διθυράμβων και λιθοβολισμών από τον Τύπο τής εποχής και όχι μόνον. Στο παιχνίδι μπήκαν πολιτικοί και λόγιοι.
Η Μόστρα δεν τόλμησε! Την ώρα που παραχωρούσε το βραβείο στην «Κόκκινη έρημο» τού Antonioni,
το πλήθος των θεατών, όρθιοι, χειροκροτούσαν με δέος επί είκοσι λεπτά το Παζολινικό έργο.
Αργότερα, το 2016, ο Μάρτιν Σκορσέζε θα έλεγε:
«Η καλύτερη ταινία επάνω στη ζωή τού Χριστού είναι για μένα «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Pasolini. Όταν ήμουν νέος, ήθελα να κάνω μία σύγχρονη εκδοχή τής ιστορίας τού Χριστού, τοποθετημένη στα λαϊκά σπίτια και τους δρόμους τής Νέας Υόρκης. Μα, όταν είδα το φιλμ τού Pasolini, κατάλαβα πως η ταινία που ήθελα να κάνω ήδη είχε γίνει»
«Il Vangelo secondo Matteo», 1964
Σκηνοθετεί ο Pier Paolo Pasolini
Διηγείται ο Enrico Maria Salerno
Αν ο Ιησούς, ο Εμμανουήλ, επέλεγε να ιστορήσει την πολυθρύλητη ζωή του,
δεν μένει καμμία αμφιβολία τουλάχιστον προσωπική μου,
ότι θα ακολουθούσε το όνειρο τού Pier Paolo Pasolini και τον ίδιον στις υπόσκαφες πολιτείες των Sassi τής Matera,
στην περιοχή τής Νοτιο-Ιταλικής Basilicata.
Εκεί θα γεννιόταν, θα μετανάστευε για λίγο με τους γονείς του διωγμένος από το φόβο τής Ηρώδειας εντολής προς θανάτωση, θα επέστρεφε συντροφιά με τους ψαράδες και τους αγρότες μαθητές του και, στο τέλος,
στην πλαγιά απέναντι από τους τρωγλοδύτες τής Μεσογείου,
θα έστηνε το Σταυρό του για να καρφωθεί έως την καρδιά.
Δεν μού μένει απολύτως κανένας δισταγμός για να πω ότι θα μαγευόταν, όπως και ο σκηνοθέτης του, από τον Sergey Prokofiev, τον Wolfgang Amadeus Mozart,
https://www.youtube.com/watch?v=ovxMA_-glPQ
τον Johann Sebastian Bach
https://www.youtube.com/watch?v=JkX3sE0N4yY
θα έμπαινε θριαμβευτής υπό τους ήχους τής Gloria από τη «Missa Luba»
και θα δάκρυζε αυτός ο τόσο θνητός, ο παθιασμένος και ευάλωτος, ακούγοντας την Odetta να ψάλλει τα βασανισμένα spirituals τής ρίζας της, συμπυκνωμένα στο θρήνο
«Sometimes i feel like a motherless child»
https://www.youtube.com/watch?v=ZXg9UFUXFXU,
όπως όλους εν σοφία ετοποθέτησε στην ταινία ο Luis Enriquez Bacalov.
Και, πιστεύω, πως αν ο ίδιος δεν στηριζόταν στην αυτοπεποίθηση να κάνει τον ηθοποιό και να ενσαρκώσει εαυτόν, θα χρωστούσε ευγνωμοσύνη στον μέγα Φριουλάνο τού Σινεμά που ανακάλυψε για το ρόλο το υπέροχα καθαρό, πανέμορφο, μ' εκείνα τα δύο φλογισμένα μάτια πρόσωπο, του δεκαεννιάχρονου Καταλανού συνδικαλιστή Enrique Irazoqui,
που έτυχε εκείνο τον καιρό να βρίσκεται στην Ιταλία για να αφυπνίσει και να κινητοποιήσει ευαίσθητες συνειδήσεις ενάντια στο τυραννικό αιματοβαμμένο Φρανκικό καθεστώς τής χώρας του.
Στο πρόσωπο τής νεαρής Μαρίας, με το βλέμμα και την υποψία ενός αληθινού κοριτσιού τής ζωής καθόλου αγιογραφημένου, και τού βιοπαλαιστή καλωσυνάτα έκπληκτου Ιωσήφ, θα διάλεγε τους γονείς του, και στις τρωτές φθαρτές μορφές των Δώδεκα, τους μαθητές του.
Και θα ράγιζε κι αυτός μέσα από το δικό του Εσταυρωμένο μαρτύριο, βλέποντας τη γηραιά πλέον μάνα του Μαρία, ενσαρκωμένη από τη μάνα τού σκηνοθέτη του Susanna Colussi-Pasolini, να προχωρά και να σκοντάφτει, να μοιρολογά σιωπηλά και να γκρεμίζεται, να αντικρύζει το πρόσωπο και το κορμί τού νεκρού παιδιού της, ενώ μέσα στο σκαμμένο της πρόσωπο να κατοικεί ολόκληρη η τραγωδία.
Όπως θα συνέβαινε, έντεκα χρόνια αργότερα, Νοέμβρη,
αν η signora Susanna μπορούσε να δει το κορμί τού αληθινού παιδιού της, τού Pier Paolo, στην παραλία τής Όστια.
Όπως θα συνέβαινε, αν μπορούσε αυτός που ήρθε να σώσει τον κόσμο, να δει όλες εκείνες τις μανάδες τού κόσμου αυτού που γέννησαν για να θρηνήσουν τους Μεσσίες τής δικής τους ταπεινής ζωής από τις ημέρες του μέχρι τις σημερινές μας ημέρες, στην εμπόλεμη καθημερινότητα, είτε με όπλα είτε στον τροχό είτε χωρίς αυτά.
Ο λόγος τού Ματθαίου, απλός, καίριος, ανεπιτήδευτος, πήρε φωνή χωρίς κορώνες και εντάσεις μέσα στην ποίηση των εικόνων.
https://www.youtube.com/watch?v=L-nY29bW2LA
Ο Pasolini έλεγε πως το Ευαγγέλιο βρισκόταν πάντοτε πιο κοντά στα μυθιστορήματά του κι αυτός ήθελε να δει με τα μάτια ενός πιστού - αυτός ο άθεος που σε όλη του τη ζωή προσπαθούσε να βρει την πίστη - το ιερό και το θρησκευτικό, χωρίς δόγματα και φανατισμούς.
Στην πρώτη της εκδοχή, η ταινία τελειώνει με τη Σταύρωση, δεν υπάρχει Ανάσταση, δεν γίνεται κανένα θαύμα. Ο Μονσινιόρε τού Καθολικού Κέντρου Κινηματογράφου ζητά από τον δημιουργό να μην επιμείνει στην αρχική του δομή κι εκείνος το σκέπτεται και υποχωρεί προσθέτοντας τις σκηνές τού τέλους.
Οι κάτοικοι τής Basilicata, τής Pouglia και τής Calabria πρωταγωνιστούν, ή συμμετέχουν, στην ταινία, πρόσωπα των αγρών και τής εργασίας, τής θάλασσας. Γυναίκες νέες και μεγαλύτερες, ή γηραιές. Είτε με τα μωρά τους είτε με τα αιώνια μαύρα φουστάνια των Νότιων ηθών και εθίμων.
Οι δύο συνοικίες που σκάφτηκαν στο βράχο, ύψους 400 μέτρων, από τις 50.000 διωγμένους Σύριους και Καππαδόκες μοναχούς τον 7ο μ.Χ., μετατράπηκαν από τον Pasolini σε μία Ιερουσαλήμ που αντήχησε το κατά Ματθαίον γκόσπελ της.
Όταν έγιναν τα γυρίσματα, το 1964, μόλις το Ιταλικό κράτος φρόντιζε για τη μετεγκατάσταση των 15.000 τρωγλοδυτών τής περιοχής που ζούσαν κάτω από εξευτελιστικές συνθήκες ζωής, μέσα στην απόλυτη φτώχεια, διαπερασμένοι από την υγρασία τής πέτρας και τη λάσπη.
Ο συγγραφέας Carlo Levi και το βιβλίο του «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι» ταρακούνησαν κάποιους πολιτικούς που αψήψησαν συμφέροντα και ψήφους.
Το 1968, ο τόπος άρχισε να αναδημιουργείται και από το 1993 αποτελεί Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτισμού με τη φροντίδα τής UNESCO.
Το 1964, ο Pasolini και η ταινία του πήγαν στη Βενετζιάνικη Μόστρα εν μέσω καταιγισμού διθυράμβων και λιθοβολισμών από τον Τύπο τής εποχής και όχι μόνον. Στο παιχνίδι μπήκαν πολιτικοί και λόγιοι.
Η Μόστρα δεν τόλμησε! Την ώρα που παραχωρούσε το βραβείο στην «Κόκκινη έρημο» τού Antonioni,
το πλήθος των θεατών, όρθιοι, χειροκροτούσαν με δέος επί είκοσι λεπτά το Παζολινικό έργο.
Αργότερα, το 2016, ο Μάρτιν Σκορσέζε θα έλεγε:
«Η καλύτερη ταινία επάνω στη ζωή τού Χριστού είναι για μένα «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Pasolini. Όταν ήμουν νέος, ήθελα να κάνω μία σύγχρονη εκδοχή τής ιστορίας τού Χριστού, τοποθετημένη στα λαϊκά σπίτια και τους δρόμους τής Νέας Υόρκης. Μα, όταν είδα το φιλμ τού Pasolini, κατάλαβα πως η ταινία που ήθελα να κάνω ήδη είχε γίνει»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου