..............................................................
Μακεδονικό: ένας απολογισμός
EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Σπάνια δοκιμάζει κανείς τόσο
βαθιά ικανοποίηση, όπως η χτεσινή, με την υπογραφή μια συμφωνίας που
τερματίζει ιστορικές εκκρεμότητες πολλών ιστορικών περιόδων. Μια
καινούργια μέρα έδιωξε τα φαντάσματα του παρελθόντος, που η τελευταία
εφιαλτική εμφάνισή τους ήταν στη συζήτηση δυσπιστίας στη Βουλή. Και
είναι κρίμα που στις Πρέσπες δεν πήγαν οι ηγέτες των κομμάτων της
αντιπολίτευσης, για να συνεορτάσουν την ιστορική στιγμή της συμφιλίωσης.
Η συμφωνία τερματίζει μια υπερεκατονταετή διαμάχη που είχε ξεκινήσει
από τις αρχές του 20ού αιώνα για την τύχη των εδαφών τής πάλαι ποτέ
Μακεδονίας. Μέσα από δύο αιματηρούς πολέμους του 20ού αι. καθορίστηκαν
τα σύνορα και η κατανομή των εθνών σ’ αυτά. Στην ίδια περιοχή γράφηκε
και ο τραγικός επίλογος του εμφυλίου πολέμου. Οι εκκρεμότητες έγιναν
πάλι εμφανείς με τον σεισμό του 1989 και τη συνακόλουθη διάλυση της
Γιουγκοσλαβίας.
Σήμερα, πολλά από τα προβλήματα που μας κληροδότησε εκείνη η εποχή
στα Βαλκάνια έχουν λυθεί και οι πληγές επουλώνονται. Θα ήταν τεράστιος
αναχρονισμός η διαιώνιση αυτής της εκκρεμότητας. Τα προσφυγικά κύματα
από την Αλβανία και τις άλλες βαλκανικές χώρες έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί
και οι μετανάστες της δεκαετίας του 1990, στην πλειονότητά τους, έχουν
ενσωματωθεί πλέον στην ελληνική κοινωνία, τα παιδιά τους δεν τα
ξεχωρίζεις πλέον.
Εχουν αποκατασταθεί οι σχέσεις ανάμεσα στους γειτονικούς πληθυσμούς
και η αμφίδρομη διέλευση των συνόρων έχει γίνει κανόνας. Με τη συμφωνία
αυτή ανοίγει ο δρόμος να ξεπεραστούν οι τελευταίες εχθρότητες και
υποψίες και με την Αλβανία. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αναπτύξει
σχέσεις και κοινές δράσεις, όπως έχουν αναπτύξει άλλωστε στα σύνορά τους
και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Χρειάζεται και η κοινωνία να
αναλάβει πρωτοβουλίες, τα Πανεπιστήμια, οι οργανώσεις των πολιτών κοινές
δράσεις. Αλλά και η Εκκλησία. Ας ευχηθούμε να δούμε σύντομα κοινό
συλλείτουργο στον Αγιο Αχίλλειο με τους προκαθημένους της Αρχιεπισκοπής
Αχρίδας και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Θα δώσει μήνυμα ειρήνης.
Τι μας κληροδότησε αυτή η περίοδος; Την άνοδο του εθνικισμού, όχι
μόνο ως διακριτού πολιτικού ρεύματος αλλά και μέσα στα κόμματα, και
κυρίως Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Η Χρυσή Αυγή μέσα από τα συλλαλητήρια για το
Μακεδονικό προέκυψε. Και κάθε χρονιά που περνούσε, σε κάθε φάση του
μακεδονικού ζητήματος ανέβαιναν οι τόνοι της εθνικής αδιαλλαξίας, το
είδαμε και αυτό στην τελευταία συζήτηση στο Κοινοβούλιο.
Από την αποδοχή της διπλής ονομασίας στην απόρριψή της, από το όνομα,
στη συζήτηση για τη γλώσσα και την ταυτότητα. Τα ζητήματα αυτά θα
πρέπει να αντιμετωπιστούν, όχι μόνο με τη δύναμη του συμβολισμού των
εικόνων, όπως η χτεσινή, αλλά και με την υπομονετική εξήγηση, με την
προσπάθεια αλλαγής της ιστορικής συνείδησης. Με τη δημιουργία ενός
καινούργιου πατριωτικού αισθήματος, ανοιχτού και έλλογου, πατριωτισμού
όχι του μοιρολογιού αλλά των χαρούμενων τραγουδιών, όπως υπέμνησε ο
πρωθυπουργός στην υπογραφή της συμφωνίας.
Η συμφωνία αυτή είναι ένα από τα λίγα επιτεύγματα της ελληνικής
εξωτερικής πολιτικής στα εθνικά θέματα, σημαντικό όσο και η ένταξη της
Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2004. Ανοίγοντας την πόρτα της Ε.Ε. πρώτα
στην Κύπρο και τώρα στη Βόρεια Μακεδονία, η Ελλάδα αναβαθμίζει και τον
εαυτό της ως πόλο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, πράγμα διόλου αυτονόητο
στα προηγούμενα χρόνια που βυθιζόταν στην κρίση και απειλούνταν με
Grexit.
Η συνείδηση αυτής της πορείας μόνο αυτοπεποίθηση μπορεί να χαρίσει σ’
αυτόν τον περιφρονημένο από δικούς και ξένους λαό. Γιατί η
αυτοπεποίθηση και η αξιοπρέπεια, και όχι η ανασφάλεια και η ταπείνωση,
είναι αναγκαίες για τις σωστές αποφάσεις.
Η συμφωνία αυτή μπερδεύει τις παγιωμένες ιδεολογικές γραμμές και θα
προκαλέσει ισχυρές πολιτικές μετατοπίσεις. Τον Αλ. Τσίπρα, ως προς τα
εθνικά ζητήματα, τον συνδέουν περισσότερα με τον Κων. Μητσοτάκη και τον
Κ. Σημίτη, παρά με τους τωρινούς αρχηγούς της Ν.Δ. και του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Και
άραγε μπορεί κανείς να αντιπαραθέτει αυτά τα δύο κόμματα ως ευρωπαϊκά,
στον «αντιευρωπαϊσμό» της Αριστεράς; Αλήθεια, πού φωλιάζει ο λαϊκισμός
τώρα, μετά την τελευταία μακεδονική κρίση; Διαλύει επίσης ένα από τα
ιδεολογικά σχήματα-σιδερένια λαβίδα στον λαιμό του πολιτικού σώματος.
Το ερμηνευτικό σχήμα που δημιουργεί μια διχαστική γεωγραφία της
πολιτικής: αφ' ενός οι πολιτικές δυνάμεις του εκσυγχρονισμού, της
λογικής, της ευθύνης, της τόλμης και αφ' ετέρου η ιδεολογία των μη
προνομιούχων που είναι συντηρητική, βρίσκει καταφύγιο στη θρησκεία και
στο έθνος, φοβάται τις μεγάλες αλλαγές. Πού βρίσκεται η νεωτερικότητα
και πού ο εθνορομαντισμός, πού η δημαγωγία και πού η ευθύνη τώρα;
Ενα ένα τα προβλήματα των δικαιωμάτων, όπως της ιθαγένειας, του
συμφώνου συμβίωσης, της υιοθεσίας κ.ά., λύνονται. Δύσκολα μεν, αλλά
λύνονται. Μένουν προφανώς πολλά, και κυρίως μια έντιμη και ειλικρινής
διαπραγμάτευση με την Εκκλησία, καθώς και μια τολμηρή μεταρρύθμιση στην
Παιδεία. Βγαίνοντας από την κρίση, η χώρα χρειάζεται ιδεολογική
ανακαίνιση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου