Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

"Μεταναστευτικά συνθήματα, ανακαινιζόμενα εμβλήματα" Tου Παντελη Μπουκαλα ("Καθημερινή", 23/9/2012)

.........................................................


Μεταναστευτικά συνθήματα, ανακαινιζόμενα εμβλήματα
Tου Παντελη Μπουκαλα





Με τη φήμη που απέκτησε η Χρυσή Αυγή λόγω της αιματηρά βίαιης δράσης της εναντίον μεταναστών, άρχισαν να ασχολούνται μαζί της τα κανάλια, που έως τότε, αν δεν αδιαφορούσαν, την πριμοδοτούσαν (ακριβώς όπως είχε συμβεί και με το ΛΑΟΣ). Και πάλι όμως, παρότι τα συμβάντα είναι σοβαρά και ο δικός τους ρόλος κρίσιμος, δεν έδειξαν ικανά να υπερβούν τη συνήθη ελαφρότητά τους. Τέλος πάντων, σε κάποιο από αυτά πρωτοείδα τα γραφεία του νεοναζιστικού μορφώματος, αγρίως σωβινιστικού και αγριότατα ρατσιστικού: Στην ταμπέλα, κάτω από τον τίτλο υπάρχει ένα σύνθημα που προβάλλεται σαν στοιχείο ταυτότητας. Ενα σύνθημα ιδιαίτερα γνώριμο από άλλες εποχές και άλλες περιοχές του πολιτικού φάσματος: «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες»...
Να τρίζουν άραγε τα κόκαλα του Ανδρέα Παπανδρέου, του πρώτου εισαγωγέα του, τουλάχιστον στον μεταπολιτευτικό μας βίο; Το σύνθημα πάντως είναι χαραγμένο στον τάφο του, θαρρείς για να δηλώνεται με τρόπο τελεσίδικο ότι αυτό συμπυκνώνει τη διαθήκη του, συνοψίζει το «συμβόλαιό του με τον λαό» και συνιστά τη συμβολή του στην ελληνική ιστορία· αυτό είναι το επιτάφιο επίγραμμα που ανακεφαλαιώνει τον βίο του. Να τρίζουν λοιπόν τα κόκαλά του; Πιο πιθανό μοιάζει κάτι τέτοιο από το να τρίζουν τα δόντια των επιγόνων του από θυμό, που το πιο δικό τους σύνθημα, το πιο χαρακτηριστικό, πέρασε στο στόμα των νεοναζιστών. Γιατί αυτοί άλλο δεν κάνουν από το να τροχίζουν δόντια και μαχαίρια για τον συνεχή αλληλοσπαραγμό τους. Και δεν έδειξαν την παραμικρή στενοχώρια που το εμβληματικό σύνθημά τους έγινε κουφάρι ή λεία, ή και τα δύο μαζί, γιατί υπάρχουν ζωντανά που ορέγονται κουφάρια σαν λεία.
Μα πώς να δείξουν ενδιαφέρον οι διάδοχοι του Ανδρέα τώρα που το «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες» βρήκε στέγη στα γραφεία των ακροδεξιότατων; Θα έπρεπε πρώτα να είχαν εξοργιστεί όταν το ίδιο σύνθημα το είχαν υπεξαιρέσει οι ακροδεξιοί του ΛΑΟΣ, ο κ. Καρατζαφέρης και τα στελέχη του, τα μισά από τα οποία (τα τηλεοπτικώς θορυβωδέστερα) ανέβηκαν σε πιο πάνω όροφο της γαλάζιας πολυκατοικίας και στεγάζονται πια στη Ν.Δ. Πρώτο το ΛΑΟΣ σφετερίστηκε το σύνθημα–σύμβολο του ανδρεοπαπανδρεϊσμού. Και πριν ακόμα ξεφουσκώσει το ΛΑΟΣ, με τις παραστάσεις δημοκοπικής ανευθυνότητας που έδινε στις δόξες του ο κ. Καρατζαφέρης, είχαν σπεύσει να το αρπάξουν και οι χρυσαυγίτες.
Η υπεξαίρεση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί τμήμα της γενικότερης σύγχυσης, όπου, υπό τη μεγάλη σκέπη του λαϊκισμού, τα συνθήματα (λ.χ. όσα αναθεματίζουν την παγκοσμιοποίηση) χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα από φορείς συγκρουόμενων αντιλήψεων. Αλλά δεν φταίει μόνο αυτό. Το «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», εγγενώς αοριστολογικό, μπορούσε να πάρει οποιοδήποτε νόημα, ανάλογα με την ερμηνεία που έδινε κανείς στους «Ελληνες» (όλοι; Κεφαλαιοκράτες και εργάτες μαζί;) και στους υπονοούμενους «άλλους». Για το τοτινό ΠΑΣΟΚ «άλλοι» ήταν οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ και «η ΕΟΚ των μονοπωλίων». Στη ρητορική του ΛΑΟΣ, και οξύτερα στη χρυσαυγίτικη ρητορική, «άλλοι» εξακολουθούν να είναι οι «έξω» (ή «οξαποδώ»), είναι όμως και οι Εβραίοι (οι πλανητικοί επικυρίαρχοι, σύμφωνα με τους δημοφιλείς μύθους της παγκόσμιας ακροδεξιάς), και οι μετανάστες, απ’ όπου κι αν έρχονται. Και όσα κι αν είναι τα χαρτιά που τους νομιμοποιούν, παραμένουν παράνομοι για την ακροδεξιά ρητορική και πρακτική, και επιπλέον είναι ενεργούμενα σε ένα σατανικό σχέδιο με στόχο τη διάλυση του ελληνισμού ή και την εξάλειψή του.
Με διαφορετικό εθνικό υποκείμενο κάθε φορά, το σύνθημα «Η τάδε χώρα ανήκει στους ταδίτες» έχει μακρά προϊστορία. Οταν προ καιρού ξανάγραφα γι’ αυτό και τη μετανάστευσή του από κόμμα σε κόμμα, ο φίλος Κώστας Μαυρουδής μού είχε θυμίσει το σύνθημα «Η Ιταλία στους Ιταλούς» του Μουσολίνι και του ιταλικού φασισμού και όσα είχε γράψει σχετικά στο βιβλίο του «Η ζωή με εχθρούς» (εκδ. Μελάνι). Η πρώτη πρώτη «εφαρμογή» του συνθήματος, πάντως, πρέπει να είναι αυτή που εντοπίζει ο Κ. Θ. Δημαράς στο βιβλίο του «Ελληνικός ρωμαντισμός» (εκδ. «Ερμής»): Αναφερόμενος στο «συμβατικό» σύνθημα «η Ανατολή διά της Ανατολής» σημειώνει ότι «προηγείται από το άλλο σύνθημα, του 1844 εκείνο, που εκφράζεται με τον όρο Μεγάλη Ιδέα», η δε έννοιά του «μπορεί, ίσως, να αναχθεί στη διακήρυξη του Μονρόε: η Αμερική στους Αμερικανούς. Είναι του 1823». Παιχνίδια της Ιστορίας. Για να περάσει «η Ελλάδα στους Ελληνες» έπρεπε να αποσπαστεί από τους Αμερικανούς, οι οποίοι πρώτοι είπαν «η Αμερική στους Αμερικανούς»...
Αλλά είπαμε. Στο ΠΑΣΟΚ δεν πολυνοιάζονται για τη μοίρα των συνθημάτων. Για τους κατά καιρούς ηγέτες του στη μετά Ανδρέα εποχή προέχει η μοίρα των εμβλημάτων, και μάλιστα του κατεξοχήν εμβλήματός τους: του ήλιου. Τον είχαν ανακαινίσει και προ ετών, δίνοντάς του απαλότερο χρώμα και πιο νεωτερικέ σχήμα στις ακτίνες του, και εισάγοντας σαν επιπλέον σύμβολο ένα δέντρο, στα φύλλα του οποίου διαβάζαμε: «Κοινωνική συνοχή. Γνώση. Ελευθερία, Ανάπτυξη. Δικαιοσύνη. Πρόοδος. Ισότητα. Αλληλεγγύη. Κοινωνική λογοδοσία». Το δέντρο όμως φυλλορρόησε και ο ήλιος, αντί να ξαναβρεί τη χαμένη λάμψη του, έχασε και τμήμα όσης του είχε απομείνει. Και συνεχίζει να χάνει. Για να βάλει λοιπόν τη δική του πνευματική σφραγίδα, ο κ. Βενιζέλος κούρεψε δύο από τις εννιά ακτίνες του ήλιου και για τις «αδρές και στέρεες» εφτά είπε τα εξής τυπικώς βενιζελικά: «Κάθε ακτίνα είναι μία λέξη ή έννοια. Ακτίνα 1η: Εθνική κυριαρχία και ακεραιότητα. 2η. Δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία. 3η. Κράτος δικαίου. 4η. Κοινωνική δικαιοσύνη, συνοχή και αλληλεγγύη. 5η. Η Ελλάδα της δημιουργίας, της εργασίας και της παραγωγής - η Ελλάδα της ανάπτυξης. 6η. Ευρωπαϊκή φυσιογνωμία και πορεία της χώρας. 7η. Οικολογική ευαισθησία». Εν ολίγοις, περιέγραψε με σαφήνεια τι ακριβώς δεν έπραξε το ΠΑΣΟΚ στην πολύχρονη εξουσία του και γιατί από το ηγεμονικό 45% κατέπεσε στο συν–πλην 10%.
Αλλά τα πρωτεία της εξωπραγματικής ευφράδειας τα διεκδικεί κι άλλος: Οταν ο κ. Σαμαράς παρουσίαζε το δίγραμμο σήμα του κόμματός του που αντικαθιστούσε τον πυρσό, είχε πει ότι «το νέο σύμβολο αντικατοπτρίζει τις νέες αξίες, όπως διαφάνεια, πρωτοτυπία, ανθρωπιά, ενώ απεικονίζει τη Ν.Δ. ως μια ήρεμη δύναμη»· επιπλέον, το πράσινο χρώμα αποδεικνύει ότι «η Ν.Δ. δεν χαρίζει την οικολογία σε κανέναν». Και όλ’ αυτά δύο γραμμούλες...
Ποτέ δεν ήμασταν φτωχοί σε λέξεις σε τούτο τον τόπο. Αλλα ίσως και ποτέ άλλοτε οι ακριβές μας λέξεις να μην είχαν βρεθεί τόσο μακριά από το αίμα τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: