Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012

"Οι λέξεις είναι αθώες" του Ηλια Mαγκλινη + μία γελοιογραφία του Α. Πετρουλάκη ("Καθημερινή", 11/9/2012)

..........................................................



Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη





















Οι λέξεις είναι αθώες 
 
Tου Ηλια Mαγκλινη


Τάγματα εφόδου. Τις δύο αυτές λέξεις, τον ιστορικό 
αυτό όρο τον διαβάζουμε, τον ακούμε συνέχεια 
τον τελευταίο καιρό, με αποκορύφωμα τα γεγονότα 
του Σαββατοκύριακου στο Μεσολόγγι και στη 
Ραφήνα. Τι ακριβώς ήταν όμως αυτά τα 
τάγματα εφόδου;
Ως γνωστόν, στη Γερμανία ο ναζισμός ανήλθε 
στην εξουσία το 1933. Το πρώτο πρόγραμμα 
του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος παρουσιάστηκε 
στις 24 Φεβρουαρίου του 1920. Σύμφωνα με 
τον ιστορικό Λόρενς Ρις («Οι Ναζί», εκδ. 
Πατάκη), «ήταν ένα συνονθύλευμα από 
αόριστες οικονομικές υποσχέσεις με 
στόχο την προστασία της μεσαίας τάξης και 
των μικρών επιχειρήσεων, σε συνδυασμό 
με μια ξεκάθαρη δέσμευση για τον 
αποκλεισμό των Εβραίων από το δικαίωμα 
απόκτησης της γερμανικής υπηκοότητας». 
Κατά τον Ρις, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν 
ήταν κάτι καινοφανές. Υπήρχαν και άλλα δεξιά 
κινήματα της εποχής με ιδιαζόντως βίαιη 
φρασεολογία. Εκεί όπου διέφερε το ναζιστικό 
κόμμα ήταν στο ότι υπήρξε αρχής εξαρχής 
«ιδιαίτερα βίαιο» στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια.
Το 1921, από το σκέλος του κόμματος με την 
αθώα ονομασία Τμήμα Γυμναστικής και 
Αθλητισμού, συγκροτήθηκαν τα Τάγματα 
Εφόδου, με αποστολή τους «να προστα-
τεύουν τις συνελεύσεις των ναζί και να 
διαλύουν τις συγκεντρώσεις αντίπαλων 
παρατάξεων». Εως το 1933 οι συγκρού-
σεις των Ταγμάτων Εφόδου με τους 
οπαδούς άλλων πολιτικών οργανώσεων 
θα αποτελούν σύνηθες φαινόμενο της 
πολιτικής ζωής της Γερμανίας. «Ηταν 
συναρπαστικό», έχει αφηγηθεί κάποιος 
κύριος ονόματι Βόλφγκανγκ Τέουμπεργκ, 
ο οποίος κατετάγη στα Τάγματα Εφόδου τη 
δεκαετία του ’20. «Υπήρχε συντροφικότητα, 
ο ένας βασιζόταν στον άλλο, που για ένα νέο 
είναι κάτι το εκπληκτικό – ή τουλάχιστον ήταν 
τότε... Τη μια νύχτα μετά την άλλη καλού-
μασταν να παράσχουμε προστασία σε 
συγκεντρώσεις, όχι μόνο στην πόλη μας, 
αλλά και σε πολλές άλλες πόλεις, με στόχο 
την ενίσχυση των εκεί Ταγμάτων Εφόδου... 
Σπάζαμε τις καρέκλες στην αίθουσα συγκε-
ντρώσεων και ύστερα παλεύαμε με όπλο 
μας τα πόδια της καρέκλας – αυτό 
συνέβαινε πολύ συχνά».
Με την άνοδο του Αδόλφου στην 
εξουσία, ο ενθουσιασμός των Φαιοχιτώνων, 
των S.A. γερμανιστί, χτύπησε κόκκινο. 
Ο κοινός, εγκληματικός τραμπουκισμός 
βαφτίστηκε ηρωισμός. Πολύ γρήγορα, 
ανήλικοι εγκληματίες και περιθωριακά 
στοιχεία γίνονταν δεκτά στους κόλπους 
των Ταγμάτων Εφόδου. Κάθε πικραμένος 
που ήθελε να ξεδώσει, να «ξεμπουκώσει», 
φορούσε τη στολή και έβγαινε στους 
δρόμους. Η τρομοκρατία εξαπλώθηκε. 
Μικρά στρατόπεδα συγκεντρώσεως 
με θαλάμους βασανιστηρίων οργανώθηκαν 
με τον καιρό. Η αστυνομία συνεργάστηκε 
στενά μαζί τους. Μόνον κάποιος αφελής 
Γερμανός θα μπορούσε να ζητήσει την 
υποστήριξη της αστυνομίας για να 
γλιτώσει από την τρομοκρατία των Φαιο-
χιτώνων. Κάπου 2,5 εκατομμύρια μέλη 
αριθμούσαν το 1933, ήταν δύσκολο να 
μην πέσουν πάνω σου.
Βεβαίως, τα ναζιστικά Τάγματα Εφόδου 
απέκτησαν ακόμα μεγαλύτερη φήμη όχι 
μόνον από την αιματηρή δράση τους, 
αλλά και από την εξίσου βίαιη διάλυσή 
τους. Η αντίδρασή τους στον «συμβιβασμό» 
του Χίτλερ με τα συντηρητικά 
στοιχεία του «κατεστημένου» 
(επιχειρηματίες και βιομηχάνους που τον 
στήριξαν προεκλογικά) οδήγησαν στη 
Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών. Τον Ιούνιο 
του 1934, μέσα σε μια νύχτα, ο βασικός 
κορμός των Ταγμάτων Εφόδου εξοντώθηκε 
μέσα σε ένα λουτρό αίματος. Η ιστορία ε
ίναι γνωστή. Οπως και το ότι ο 
 ηγέτης τους, ο παραμορφωμένος από 
τα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου 
Πολέμου, ο ογκώδης, παχύσαρκος και 
άσχημος Ερνστ Ρεμ, συνελήφθη στο 
κρεβάτι με τον οδηγό του...
Ας επιστρέψουμε, όμως, σε κάποιες έννοιες-κλει-
διά που αναφέρθηκαν παραπάνω: 
Προστασία. Συντροφικότητα. Ασφάλεια. 
Aλληλεγγύη. Τις ακούμε και σήμερα – 
για τους ίδιους λάθος λόγους. Από μόνες 
τους, οι λέξεις δεν είναι ένοχες. Ισα ίσα. 
Είναι το νόημά τους που απουσιάζει κραυ-
γαλέα από την καθημερινότητα του πολίτη
– και πριν από την κρίση, πριν καν γεμίσει 
ο τόπος με λαθρομετανάστες. Μια πολιτεία 
που δεν παρέχει στους πολίτες της 
στοιχειώδη προστασία, συντροφικότητα, 
ασφάλεια και αλληλεγγύη. Κάποτε, θα την 
αναζητήσουν αλλού. Κι αυτό ακριβώς συνέβη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: