..........................................................
Ενα Μνημόνιο για να μας κάνει κράτος
Tου Στεφανου Κασιματη / kassimatis@kathimerini.gr
Να τολμήσω, κατ’ αρχάς, την πρόβλεψη ότι, βάσει των εν γνώσει μου
δεδομένων ώς τώρα, οι περικοπές θα περάσουν από τη Βουλή χωρίς
σημαντικές απώλειες για τα κόμματα της κυβέρνησης συνεργασίας και ότι,
μετά χιλίων βασάνων, κόπων και ποταμών δακρύων, η δόση των 31 δισ. ευρώ
στο τέλος θα καταβληθεί. Ομως, ακόμη και αν επαληθευθεί αυτό, η χώρα δεν
σώζεται. Παρακάτω θα σας εξηγήσω από πού πηγάζει η απαισιοδοξία μου.
Αφορμή
της είναι μία δήλωση του υπουργού Τρισδιάστατου Γεωχώρου Ευάγγελου
Λιβιεράτου. Βεβαίως, θα έλεγε κανείς ο Ευ. Λιβιεράτος δεν είναι δα και
τόσο σημαντικός ώστε η δράση του -ή, μάλλον η αδράνειά του, όπως θα
δούμε παρακάτω- να προδικάζει το μέλλον της χώρας! Αντιθέτως, θα έλεγα
εγώ, η πολιτική ασημαντότητά του και, ειδικότερα, οι συνέπειές της,
είναι το ισχυρό επιχείρημα υπέρ της απαισιόδοξης θέσης μου.
Πρώτα,
όμως, είναι απαραίτητη μια εισαγωγή στο θέμα. Το καλοκαίρι του 2010, ο
τότε υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου είχε ζητήσει δημόσια την
«τακτοποίηση» των αυθαιρέτων. Κίνητρο της πρωτοβουλίας του ήταν η αύξηση
των εσόδων του κράτους. Η τότε υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα (from outer
space) Μπιρμπίλη, ως γνήσια αριστερή οικολόγος, είχε αντιταχθεί και το
θέμα έμεινε στάσιμο για έναν χρόνο. Το επόμενο καλοκαίρι, ο Γ.
Παπακωνσταντίνου το επανέφερε, ως υπουργός Περιβάλλοντος πλέον, με
νομοσχέδιο στη Βουλή. Η Ν.Δ. το υπερψήφισε, παρά τις διαφωνίες της σε
επιμέρους ζητήματα, τονίζοντας όμως, διά του εισηγητή της στη συζήτηση
του νομοσχεδίου Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι ο διακανονισμός θα έχανε το
νόημά του, εφόσον δεν γινόταν ταυτοχρόνως και μια νέα αρχή υπέρ της
εφαρμογής της κειμένης νομοθεσίας.
Υποστήριξε, με άλλα λόγια, η
Ν.Δ. ότι ο διακανονισμός θα αντλούσε την πραγματική ισχύ του από τη
θέληση του κράτους να ελέγχει εφεξής την παράνομη δόμηση (με τη σύγκριση
αεροφωτογραφιών κάθε περιοχής) και τα αυθαίρετα που θα εντοπίζονται να
κατεδαφίζονται. Διότι, απλούστατα, διαφορετικός τρόπος για να ελέγξεις
μια μορφή συστημικής παρανομίας που λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας, όπως η
αυθαίρετη δόμηση, δεν υπάρχει: γκρεμίζεις το αυθαίρετο είτε είναι στη
Σαλαμίνα είτε στη Σαλαμύκονο -όπως εισηγούμαι να αποκαλείται στο εξής η
Σαλαμίνα των Κυκλάδων, γνωστή στους παλαιότερους ως Μύκονος. Στοιχειώδη
πράγματα, δηλαδή, που ισχύουν στις πολιτισμένες χώρες. (Αλλά, θα μου
πείτε και πολύ σωστά, οι πολιτισμένες χώρες δεν έχουν αυθαίρετα...)
Τι
έκανε αφότου ανέλαβε ο πολύς κ. Λιβιεράτος του Τρισδιάστατου Γεωχώρου;
Τίποτε, εκτός του να παρατείνει μέχρι τον Ιανουάριο την προθεσμία για τα
αυθαίρετα - αλλά και αυτό ως τίποτε λογίζεται επί της ουσίας. Πόσο
γλαφυρά όμως διατυπώνει το τίποτε με 198 λέξεις, όταν ερωτάται σε
πρόσφατη συνέντευξή του για το πρόβλημα! Ξεκινά με χιλιοειπωμένες
γενικότητες: «Αποτελεί μία από τις γνωστές παθογένειες της χώρας στο
άτακτο πεδίο μιας συγκεχυμένης και πολυκερματισμένης διαχείρισης του
χώρου». Συνεχίζει με κοινότοπες διαπιστώσεις: «Παραμένει άλυτο από την
ίδρυση του κράτους» και είναι «εθνικό κοινωνικό θέμα». Υστερα, περνά στη
διατύπωση του επιθυμητού: «Είναι γενική πεποίθηση ότι το ενδογενές και
διαχρονικό αυτό πρόβλημα, συνυφασμένο με το ευρύτερο πνεύμα αυθαιρεσίας
που έχει καλλιεργηθεί στη χώρα και έχει γαλουχήσει γενιές και γενιές,
πρέπει κάποτε να λυθεί οριστικά». Καταλήγει δε πετώντας -με τρόπο- το
μπαλάκι προς τα πάνω: «Γνωρίζω ότι ο πρωθυπουργός ενδιαφέρεται προσωπικά
για το μείζον αυτό θέμα, το οποίο απασχολεί με τη δέουσα προσοχή και το
υπουργείο μας». Α, εντάξει! Τώρα σωθήκαμε...
Κανονικά, το «μείζον
αυτό θέμα» θα έπρεπε να απασχολεί πρωτίστως το υπουργείο, όχι «και το
υπουργείο». Το ξέρει αυτό ο υπουργός, γιατί προφανώς είναι έξυπνος
άνθρωπος, αλλά δεν γίνεται να παραδεχθεί ευθέως ότι ο πραγματικός ρόλος
του στην κυβέρνηση είναι διακοσμητικός: ότι υπάρχει για να συντηρεί μια
κατάσταση νοσηρή, αποφεύγοντας τις αναταράξεις. Εξ ου και η περιττή
καλλιέπεια, όπως και η ροπή προς τον στόμφο.
Δεν μέμφομαι
προσωπικώς τον υπουργό Τρισδιάστατου Γεωχώρου· απλώς τον χρησιμοποιώ ως
παράδειγμα. Αντιπροσωπεύει μια στάση του πολιτικού κόσμου έναντι του
προβλήματος, εξαιτίας της οποίας φοβάμαι ότι η προσπάθεια να σωθούμε θα
αποτύχει, ακόμη και αν πετύχουμε να παραμείνουμε στο ευρώ, τουλάχιστον
στο προβλεπτό μέλλον. Γιατί σημαντικό μέρος του πολιτικού κόσμου δείχνει
να μην αντιλαμβάνεται ότι ο σκοπός της προσπάθειας πρέπει να είναι όχι
μόνον η εξυγίανση της οικονομίας, αλλά η ανασύσταση του κράτους σε
υγιείς δομές· και ότι, στην πραγματικότητα, το δεύτερο είναι απαραίτητη
προϋπόθεση του πρώτου. Χρειάζεται να αποκτήσουμε αντίληψη αυτού που ο
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ονόμασε, σε μία διάλεξη την οποία έδωσε έναν χρόνο
προτού δολοφονηθεί, «the fierce urgency of now»· και το επείγον για εμάς
τώρα είναι να φτιάξουμε κράτος από την αρχή. Τέτοιου είδους κυβέρνηση
θα έπρεπε να είχαμε. Κυβέρνηση στην οποία ο κάθε υπουργός θα υπηρετούσε
στον τομέα του τον σκοπό της ανασύστασης του κράτους.
Τώρα έχουμε
κυβέρνηση που προσπαθεί στην οικονομία και τη δημόσια τάξη και πέραν
αυτού ουδέν. Μεμφόμαστε τους ξένους δανειστές και τα Μνημόνιά τους, με
την αυταρέσκεια και την αλαζονεία του κακομαθημένου που θεωρεί ότι κάνει
χάρη στους άλλους επειδή ασχολούνται με το πρόβλημά του. Κάποια στιγμή,
όμως, αυτοί οι άλλοι θα καταλάβουν ότι τούτη η χώρα χρειάζεται πρώτα
απ’ όλα ένα Μνημόνιο για να γίνει κράτος. Κάτι τέτοιο, ασφαλώς, δεν
μπορεί να υπάρξει, καθώς προϋποθέτει ένα άλλο Μνημόνιο για να φτιάξει
πολιτικούς και πολίτες. Αυτό κανένας ξένος δεν μπορεί να μας το
προσφέρει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου