Περί ήθους κ.τ.λ. Του Κώστα Γεωργουσόπουλου ("ΤΑ ΝΕΑ", Σάββατο 01 Σεπτεμβρίου 2012)

............................................................
 

Περί ήθους κ.τ.λ.

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Σάββατο 01 Σεπτεμβρίου 2012

Οι βόρειοι εταίροι μας δεν μπορούν να καταλάβουν τον ελληνικό τρόπο ζωής, τους εμποδίζει η προτεσταντική ηθική που αναγνωρίζει ως φυσιολογική μια κοινωνία όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό

Πριν από καιρό, τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, στα σχόλιά μου στη στήλη «Το πνεύμα του τόνου», είχα γράψει επ' ευκαιρία των απαξιωτικών σχολίων, κυρίως βορείων της Ευρώπης πολιτικών και δημοσιογράφων, για τη ζωή μας και τα ήθη μας, πως οι προτεστάντες του Βορρά δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν ποτέ τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής μας, χωρίς να απαξιώνω (αντίθετα, να κατανοώ πλήρως) τα δικά τους ήθη και τη δική τους ποιότητα ζωής. Και επ' ευκαιρία της Μεγάλης Εβδομάδας έγραψα πως στον Βορρά δεν μπορούν να συλλάβουν πώς εμείς εδώ κάτω στον ανεκτικό Νότο ΤΡΑΓΟΥΔΑΜΕ πριν από την Ανάσταση και για μια μέρα όλη την εβδομάδα την πόρνη, τον ληστή, τον προδότη, τον αρνητή του δασκάλου μαθητή και σε μια ακόμη εβδομάδα τον δύσπιστο μαθητή. Τι ήταν να το γράψω... Στο περιοδικό που αρθρογραφεί ένας από τους εξυπνότερους Ελληνες, ο Νίκος Δήμου, μου απάντησε. Και επειδή είναι ο ευφυέστερος των Ελλήνων, δεν φαίνεται να μην κατάλαβε τι έγραφα.

Με μάλωνε λοιπόν ότι αγνοώ πως και οι γερμανοί προτεστάντες τραγουδούν! Και αράδιαζε τον Μπαχ και κάθε μεγάλο συνθέτη που έψαλλε τους επτά λόγους του Χριστού στον Σταυρό. Ούτε λίγο ούτε πολύ μου έλεγε πως και άλλοι λαοί τραγουδάνε! Και θα προσέθετε και οι Ζουλού και οι Εσκιμώοι και οι Μογγόλοι και οι Ταλιμπάν. Αλλά κανείς από αυτούς στις θρησκευτικές τους τελετές δεν τραγουδά την πόρνη, τον ληστή, τις παραπλανημένες παρθένες, τον προδότη και τον δειλό μαθητή. Εχετε ποτέ παρευρεθεί σε προτεσταντική κηδεία (αλλά θα το έχετε απολαύσει στο σινεμά); Πού οι τελευταίοι τραγουδιστικοί ασπασμοί, πού οι ματαιότητες με κορόνες ματαιοτήτων, πού οι κανταδόρικες «αι χείρες σου εποίησάς με».

Μόνο οι αδιάβαστοι αγνοούν πως ο αιρεσιάρχης και του Λουθηρανισμού Καλβίνος είχε για λίγους μήνες εγκαθιδρύσει στην Ελβετία και ιδίως στη Γενεύη καθεστώς όπου όχι απλώς απαγορευόταν το γέλιο, αλλά είχε και αυστηρή βάσανο! Τι σχέση έχει αυτό το ήθος με τις δικές μας Παρηγοριές ή Μακαριές, όπου, ομηρικά σχεδόν κατάλοιπα, μετά το ξόδι των προσφιλών ακολουθεί στο σπίτι του νεκρού κοινό δείπνο συγγενών και φίλων με ψαρόσουπα, μακαρονάδα, πίτες και άφθονο κρασί, κι όταν ο νεκρός ήταν γέρος και γέλια και ευχές «να φτάσουμε τα χρόνια του» και «οι ζωντανοί με τους ζωντανούς και οι πεθαμένοι με τους πεθαμένους»!

Μια νεοελληνική αναφορά στο Ω της Ιλιάδας όπου τρώνε και πίνουν ο Πρίαμος και ο Αχιλλέας, ενώ δίπλα οι δούλοι πλένουν και ετοιμάζουν τον νεκρό Εκτορα!

Αυτά τα «καμώματά» μας δεν καταλαβαίνουν οι βόρειοι εταίροι μας και αντιλαμβάνομαι πως καλά κάνουν και δεν μας καταλαβαίνουν. Ακόμη κι αν ο συνεταιρισμός είναι μόνο οικονομικός. Γιατί εκείνοι από τις παραβολές της Γραφής έχουν αναγάγει σε κυρίαρχο ιδεολόγημα τον δούλο που ο κύριός του του εμπιστεύτηκε ένα δηνάριο και εκείνος του το παρέδωσε πολλαπλάσιο! Πώς αυτοί λοιπόν που έχουν αναγάγει την εργασία ως όχημα για τον Παράδεισο και μέσον την αποταμίευση, να κατανοήσουν τον ακτήμονα και πάμφτωχο έλληνα πατέρα που στον γάμο της κόρης του σπάει στο γλέντι και ίσως το μοναδικό «καλό» πιάτο της γιαγιάς ή του πραματευτή παππού, που το έφερε από τη Βλαχία;

Ολα όμως αυτά φωτίστηκαν μέσα μου όταν διάβασα τις προάλλες ένα άρθρο τους Ανδρέα Ανδριανόπουλου στην «Καθημερινή» που, αφού διεκτραγωδεί τη λατρεία μας στην ήττα και στην κακομοιριά, επιλέγει: «Εγινε προ καιρού μια έρευνα διεθνώς που εξηγεί πολλά πράγματα. Οι προτεστάντες με σημαντική πλειοψηφία τοποθετήθηκαν υπέρ της προοπτικής μιας κοινωνίας ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ παρά μιας κατάστασης κοινωνικής εξίσωσης. Κάτω από το σκεπτικό πως μια τέτοια κατάσταση προσφέρει κίνητρα ανταγωνισμού σε όλους για να βελτιωθούν ακόμη περισσότερο. Διαφορετικά οδηγούμεθα σε λήθαργο και σε κοινωνικό τέλμα... Προτίμησαν δηλαδή η εξέλιξη να είναι ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ»! Το κυνικό συμπέρασμα αυτής της τοποθέτησης είναι πως ο πολιτισμός τού κατά ΝΟΜΟΝ ζην, ο πολιτισμός του ΔΙΚΑΙΟΥ, της αλληλεγγύης, της ανοχής, της αγάπης και των αξιών του ανθρωπισμού είναι ΑΦΥΣΙΚΟΣ.

Αρα, για να αποκαταστήσουμε τις αρχές μιας κοινωνίας με την προτεσταντική ηθική δεν έχουμε παρά να επιστρέψουμε στον ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ τρόπο τού ζην, στη ζούγκλα, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Κι αλίμονο στον γυμνοσάλιαγκα και ζήτω στον μικρό αστό προτεστάντη σκαντζόχοιρο που οχυρώνεται και κρύβεται μέσα στο αγκαθερό του καβούκι. Και ζήτω στον ασπάλαχα και στον αρουραίο που καταχωνιάζει την αδυναμία του για να αποφύγει τη χνουδάτη γάτα Αγκύρας. Μήπως πρέπει, τιμής ένεκεν για αμοιβαία κατανόηση των βορείων εταίρων μας, να διανέμουμε δωρεάν, μαζί με τις ανταγωνιστικές πλέον κουτσουρεμένες συντάξεις μας, και το αποκαλυπτικό έργο του Μαξ Βέμπερ «Ο καπιταλισμός και το πνεύμα του προτεσταντισμού»; Κι εμείς τι να τους χαρίσουμε; Μα, σε μετάφραση Λουθήρου, το επεισόδιο της Γραφής όπου ο Χριστός έσωσε την πόρνη από τον λιθοβολισμό των υποκριτών αστών και της υποσχέθηκε τον Παράδεισο, «διότι πολύ ηγάπησεν»!

Θυμίζω άλλη μια φορά πως η πρώτη αρχαία σημασία της λέξης ΗΘΟΣ ήταν: τόπος, διαμονή και αργότερα, κοντά στον νου, έγινε ΤΡΟΠΟΣ.