Σάββατο 4 Αυγούστου 2018

"Kulturkapitalismus..." από τον φίλο στο fb Κώστα Κουτσουρέλη (facebook, 3/8/2018)

...............................................................


 "Kulturkapitalismus..."







από τον φίλο στο fb Κώστα Κουτσουρέλη (facebook, 3/8/2018) 



 

«Αντικομφορμιστικός προοδευτισμός (Linksliberalismus) και αντιεξισωτικός νεοφιλελευθερισμός είναι οι δύο πτέρυγες του ίδιου κινήματος "ανοίγματος" και "απορρύθμισης" που οδήγησαν στον σημερινό κοινωνικό σχηματισμό... Δύο κατευθύνσεις για τις οποίες νομίζει κανείς ότι εχθρεύονται η μια την άλλη, όμως ιδωμένες από μεγαλύτερη απόσταση, είναι και οι δύο τους στοιχεία οργανικά της ίδιας βαθύρριζης διεργασίας "απελευθέρωσης"... Οραμά τους κοινό και οι δύο αυτές πτέρυγες της νέας μεσαίας τάξης έχουν την αυτοπραγμάτωση, συνδυασμένη όμως με την επιτυχία και το πρεστίζ. Αστισμός και μποεμία συνεπώς εν ταυτώ.»
Από συνέντευξη στην ΤΑΖ του Γερμανού κοινωνιολόγου Andreas Reckwitz. Στο τελευταίο του βιβλίο (Die Gesellschaft der Singularitäten, Suhrkamp, 2018), ο Ρέκβιτς συνδέει πολλά σκόρπια νήματα και προτείνει μια συνεκτική και πειστική περιγραφή της σημερινής ταξικής δομής των δυτικών κοινωνιών. Η κυρίαρχη "νέα μεσαία τάξη", όπως την αποκαλεί είναι οπαδοί του άκρατου λιμπεραλισμού, των ανοιχτών συνόρων, της κατάργησης των εθνικών κρατών. Αριστερής ή δεξιάς κοπής, μπορεί να ψηφίζουν Πράσινους ή Μακρόν, Άγγλους Συντηρητικούς ή Ομπάμα, μπορεί να είναι χρηματιστές ή τραπεζίτες, καλλιτέχνες ή πανεπιστημικοί, δεν έχει σημασία. Στα μείζονα συμπίπτουν.
Απέναντί τους, έχουν την "παλιά μεσαία τάξη", τα φθίνοντα λόγω της αποβιομηχάνισης αστικά και εργατικά στρώματα που στήριξαν μεταπολεμικά την σοσιαλδημοκρατία και την χριστιανοδημοκρατία, που ήταν υπέρ της εισοδηματικής εξισορρόπησης και της μείωσης του ταξικού χάσματος, που έχτισαν κάποτε το κοινωνικό κράτος και που τώρα προδομένα από τα κόμματά της στρέφονται σε δεξιόστροφους ή αριστερόστροφους δημοκόπους. Κάτω κι από τις δυο, είναι το απέραντο πρεκαριάτο, που κάνει τρεις δουλειές (στις λεγόμενες "υπηρεσίες" όπου λόγω της "απελευθέρωσης" τα εργασιακά δικαιώματα έχουν πλήρως καταργηθεί) και φέρνει στο σπίτι έναν μισό μισθό, αν καν.
Για την οργανική σχέση ειδικά της σημερινής "αντικομφορμιστικής" ιντελιγκέντσιας με τον νεοφιλελεύθερο αμοραλισμό, είχαμε και τα προηγούμενα χρόνια ενδιαφέρουσες επισημάνσεις. Ο σημερινός καλλιτεχνικός ανθρωπότυπος, ο θρεμένος από την άκρατη συνθηματολογία του μοντερνισμού ("άνευ ορίων, άνευ όρων"), συνδυάζεται άριστα με την απληστία του αποχαλινωμένου καπιταλισμού που έχει μότο της το "Greed is good". Η ακραία εκφραστική εξατομίκευση στην τέχνη είναι το ακριβές αντίστοιχο του ακραίου ατομικισμού στην οικονομία, στην πολιτική και την κοινωνία (χρηματοπιστωτική αισχροκέρδεια, χυδαίος διεκδικητισμός, καταναλωτική καινοθηρία). Όλα αυτά τα φαινόμενα πηγάζουν από την ίδια πνευματική ρίζα.
"J'aurais voulu être un artiste… Pour pouvoir être un anarchiste et vivre comme un millionnaire", σχολίασε κάποιος θυμόσοφα τις νέες συνθήκες του καλλιτεχνικώς ζην. Αλλά και η Γαλλίδα κοινωνιολόγος Nathalie Heinich στην λαμπρή μελέτη της L'Elite artiste (Gallimard 2005) θα ισχυριστεί κάτι παρόμοιο: "les artistes sont les nouveaux aristocrates". Και ως αριστοκράτες είναι λογικό να συμμαχούν με τους ομόλογούς τους, της εξουσίας και του πλούτου.
Η παλιά εικόνα του διανοούμενου που δρα υπέρ των καταπιεσμένων, είναι απαρχαιωμένη, δεν έχει σχέση με την σημερινή πραγματικότητα. Ο τωρινός διανοούμενος είναι στοιχείο οργανικό του καθεστώτος. Ο Ρέκβιτς έχει μια λέξη για το φαινόμενο: Kulturkapitalismus.


Δεν υπάρχουν σχόλια: