.............................................................
Δούρειος ίππος ο θεσμός της αυτοαξιολόγησης.
Tου Χρήστου Κάτσικα
Με το σύστημα αυτό, το υπουργείο Παιδείας θέλει να
νομιμοποιήσει τη μείωση των σχολείων μέσω του κλεισίματος-συγχώνευσης
«αντιπαραγωγικών» μονάδων και το σπρώξιμο προς την έξοδο ενός μεγάλου
τμήματος εκπαιδευτικών που συνεχίζουν να πληρώνονται με προ Μνημονίου
αμοιβές. «Μη δίνετε σημασία στο τι λένε, προσέξτε καλύτερα τι
εννοούν». ΕΡΕΥΝΑ – Tου Χρήστου Κάτσικα
Αναστάτωση επικρατεί το τελευταίο χρονικό διάστημα στα σχολεία όλης
της χώρας καθώς, ανάμεσα σε όλα τα άλλα, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί
να επιβάλει τη νέα νομοθεσία για την αυτοαξιολόγηση–αξιολόγηση των
εκπαιδευτικών.
Τα εκπαιδευτικά σωματεία παρεμβαίνουν στις συσκέψεις των προϊσταμένων
εκπαίδευσης και των σχολικών συμβούλων, σύλλογοι εκπαιδευτικών
αρνούνται να εφαρμόσουν τις οδηγίες του υπουργείου Παιδείας, σχολικοί
σύμβουλοι δηλώνουν τη διαφωνία τους με τις παρεμβάσεις του υπουργείου,
διευθυντές σχολείων παραιτούνται και, μέσα στη γενική δυσαρέσκεια, το
εκπαιδευτικό κλίμα μυρίζει μπαρούτι.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με μια σειρά:
Με πρόσφατη εγκύκλιο (1900089/Γ1) το υπουργείο Παιδείας καλεί τους
εκπαιδευτικούς να εφαρμόσουν «τον θεσμό της Αξιολόγησης του
Εκπαιδευτικού Εργου της σχολικής μονάδας», τη λεγόμενη «αυτοαξιολόγηση
της σχολικής μονάδας». Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου
Παιδείας «η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας έχει
στόχο να αναδείξει τη σχολική μονάδα ως βασικό φορέα προγραμματισμού και
υλοποίησης του εκπαιδευτικού έργου και να βελτιώσει την ποιότητα της
παρεχόμενης εκπαίδευσης».
Σύμφωνα με την εγκύκλιο «η Αυτοαξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Εργου της Σχολικής Μονάδας περιλαμβάνει:
1. Τομείς που αφορούν τα Μέσα και τους Πόρους της Σχολικής Μονάδας
(υλικοτεχνική υποδομή, οικονομικοί πόροι, ανθρώπινο δυναμικό κ.λπ.).
2. Τομείς που αφορούν τη Διοίκηση της Σχολικής Μονάδας (συντονισμός
σχολικής ζωής, διαμόρφωση-εφαρμογή σχολικού προγράμματος, αξιοποίηση
μέσων και πόρων κ.λπ.).
3. Τομείς που αφορούν το Κλίμα και τις Σχέσεις μεταξύ των παραγόντων
της εκπαιδευτικής κοινότητας (σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών, σχέσεις
μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών, σχέσεις σχολείου – γονέων κ.λπ.).
4. Τομείς που αφορούν τις Εκπαιδευτικές Διαδικασίες (διδακτική διαδικασία, μαθησιακή διαδικασία, αξιολόγηση μαθητών).
5. Τομείς που αφορούν τα Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα (φοίτηση, επίδοση,
διαρροή, ατομική-συναισθηματική-κοινωνική ανάπτυξη μαθητών κ.λπ.)».
Οι προσπάθειες για τη «νέα αξιολόγηση», την «αυτοαξιολόγηση»,
αποτελούν τον πυρήνα χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή
Ενωση, η οποία φαίνεται να δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτόν τον νέο
τρόπο αξιολόγησης που σε σχέση με τον παραδοσιακό έχει ένα σημαντικό
πολιτικό όφελος: καθώς παρουσιάζεται με προκάλυψη μοντέρνα και αθώα,
αφοπλίζει την κριτική των εκπαιδευτικών στην παραδοσιακή αξιολόγηση, ενώ
την ίδια ώρα λιπαίνει το έδαφος για τη σταδιακή εφαρμογή του
νεοεπιθεωρητισμού.
Στόχος; Η νομιμοποίηση αφενός της μείωσης των σχολικών μονάδων μέσω
του κλεισίματος-συγχώνευσης «αντιπαραγωγικών» σχολείων και αφετέρου το
σπρώξιμο προς την έξοδο ενός μεγάλου τμήματος εκπαιδευτικών που
συνεχίζουν να αμείβονται με αμοιβές οι οποίες προέρχονται από την προ
μνημονίου εποχή. Χέρι χέρι είναι, παράλληλα, η ελαστικοποίηση των
εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών και το ρίξιμο των σχολείων στη
ζούγκλα του ανταγωνισμού για να εξασφαλίσουν μαθητές και χρηματοδότηση.
Μπαίνοντας στην ουσία της εγκυκλίου οφείλουμε να υπενθυμίσουμε
ορισμένα πράγματα. Είναι προφανές ότι κανείς δεν πιστεύει ότι το
υπουργείο Παιδείας μέσω της αυτοαξιολόγησης επιδιώκει να μάθει τα
«ποσοτικά» στοιχεία των σχολικών μονάδων. Γνωρίζουν οι υπηρεσίες του
υπουργείου καλύτερα από τον καθένα ποια είναι η υλικοτεχνική υποδομή των
σχολείων, ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι, ποιο είναι το ανθρώπινο
δυναμικό, ποιες είναι οι επιδόσεις των μαθητών. Κάθε σχολικό έτος, η
κάθε σχολική μονάδα συμπληρώνει περίπου μια ντουζίνα στατιστικούς
πίνακες για διάφορες υπηρεσίες του υπουργείου με όλα τα παραπάνω
στοιχεία.
Μήπως, όμως, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί με την αυτοαξιολόγηση
της σχολικής μονάδας να βελτιώσει την ποιότητα της παρεχόμενης
εκπαίδευσης, μήπως επιχειρεί να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό να κάνει
καλύτερα τη δουλειά του, μήπως στοχεύει στην ενίσχυση του αδύνατου
μαθητή;
Οποιος έχει μάτια να δει, και την τιμιότητα να πιστέψει στα μάτια
του, γνωρίζει πολύ καλά πως οι προθέσεις του υπουργείου μόνον αγαθές δεν
είναι. Να το πούμε καθαρά: η λεγόμενη αυτοαξιολόγηση θα αρχίσει με
απογείωση της γραφειοκρατικής δουλειάς του εκπαιδευτικού (συμπλήρωση
εντύπων, φορμών με δείκτες, τυποποιημένες απανωτές συνεδριάσεις συλλόγων
κ.λπ.) και θα καταλήξει στη χειραγώγηση, στον επιθεωρητισμό και στην
απόλυση.
Και αυτά δεν αποτελούν «μελλοντολογία» αλλά διαπιστώσεις της
εκπαιδευτικής κοινότητας σε χώρες όπου υπάρχει η αυτοαξιολόγηση, καθώς
είναι γνωστό ότι η αυτοαξιολόγηση είναι η οργανική εξέλιξη του
επιθεωρητισμού στο «μεταμοντέρνο» σχολείο.
Οπως αναφέρεται στην έκθεση ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό
σύστημα, η οποία παραγγέλθηκε το 2011 από το υπουργείο Παιδείας και
είναι η βάση για τις αλλαγές που υλοποιούνται, «η αυτοαξιολόγηση πρέπει
να οργανωθεί με τρόπο ώστε να είναι συγκρίσιμη μεταξύ σχολικών μονάδων
και ώστε να μπορεί να επικυρώνεται και να συμπληρώνεται από εξωτερική
αξιολόγηση» (σελ. 67).
Ηδη με το νομοθετικό πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί (Ν. 4024/11 για το
μισθολόγιο-βαθμολόγιο, Ν. 4142/13 για την Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας
στην Εκπαίδευση, Π.Δ. 152/13 για την Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, Ν.
3848/10, Ν. 3679/10) όλες οι πλευρές της αξιολόγησης (όπως η ατομική
αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η αυτοαξιολόγηση και η εξωτερική
αξιολόγηση σχολείων) έχουν ΑΠΟΛΥΤΩΣ συνδεθεί μεταξύ τους. Ποιο
συγκεκριμένα, σχετικά με την αυτοαξιολόγηση–αξιολόγηση των σχολείων στο
άρθρο 32 παρ. 7 του Ν. 3848/10 αναφέρεται ότι «την αξιολόγηση της δράσης
των σχολικών μονάδων ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών».
Οι ψευδαισθήσεις
Η ψευδαίσθηση κάποιων εκπαιδευτικών, ότι η αυτοαξιολόγηση θα
αναδείξει όψεις της δουλειάς τους και θα τις επιβραβεύσει (με τι άραγε
σε μια εποχή λιτής και σφιχτής εισοδηματικής πολιτικής;), δηλαδή το πόσα
προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κάνουν στο σχολείο, πόσα
θεατρικά έργα, τι εκδηλώσεις, αν βγάζουν ή όχι εφημερίδα, χωρίς να
υπολογίζεται η επίδοση των μαθητών τους σε εθνικές εξετάσεις ή
σταθμισμένα τεστ, διαλύεται από τους ίδιους τους θεωρητικούς της
αυτοαξιολόγησης.
Να το πούμε άλλη μια φορά: δεν μπορεί να υπάρξει αξιολόγηση χωρίς
σύγκριση επίδοσης μαθητών. Και το υπουργείο Παιδείας θέλει ακριβώς να
χρεώσει τις επιδόσεις των μαθητών αποκλειστικά στους εκπαιδευτικούς για
να μπορεί μετά, εξαγοράζοντας τη συναίνεση της κοινής γνώμης, να
νομιμοποιήσει τον εξοστρακισμό τους.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου