..............................................................
Δημήτρης Γληνός: Οι πιο φρικτοί παραλογισμοί σκεπάζονται από τον αστικό πολιτισμό
Η αστικοδημοκρατική ιδεολογία. (Α' Μέρος)
Τα τρία στάδια της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας.
Τα τρία στάδια της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας.
Το εμπορικό στάδιο
Ως τόσο ο αγώνας για την κατάχτηση του θείου χώρου της λεφτεριάς πολύ
απέχει από το να βρίσκεται στο τέλος του. Απεναντίας τα εμπόδια, τα
μεγαλύτερα, τα πιο δυσκολοκίνητα εμπόδια τόρα υψώνονται.
Η κεφαλαιοκρατική οικονομία, που έχει για φορέα της και δημιούργημά
της την αστική τάξη και την αστική κοινωνία, στη μακρόχρονη διαδρομή της
περνάει τρία στάδια, ανάλογα με τον τομέα όπου το κεφάλαιο παίζει κάθε
φορά τον πιο σημαντικό ρόλο του. Στο πρώτο στάδιο, το εμπορικό, η
τεχνική δεν έχει ακόμη ξετυλιχτεί σε βαθμό που να μετατρέψει τη
βιοτεχνία σε βιομηχανία, την προάγει μόνο από οικοτεχνία και μικρή
βιοτεχνία ως τη μορφή της συγκεντρωμένης χειροτεχνίας, της μανιφατούρας.
Στην περίοδο αυτή, που κρατάει πολλούς αιώνες, από το δωδέκατο αιώνα
που βρίσκονται οι πρώτες απαρχές στην Ιταλία (Βενετία, Γένοβα,
Φλωρεντία κλπ.) ως το τέλος του δέκατου όγδοου, προεξάρχει το εμπόριο
και η ναυτιλία, ο εμποροναυτικός καπιταλισμός, που δυνάμωσε πολύ με την
ανακάλυψη του νέου δρόμου για τις Ιντίες και με την ανακάλυψη της
Αμερικής και το πρώτο στάδιο του αποικισμού σε τούτες τις νέες χώρες.
Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Ανσεατικές πολιτείες, Αγγλία και
τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της ηπειρωτικής Ευρώπης, είταν οι εστίες αυτής
της ανάπτυξης.
Στο στάδιο ετούτο αντιστοιχεί η διαμόρφωση, το μεγάλωμα και δυνάμωμα
της αστικής τάξης, η συνειδητοποίησή της, οι επαναστατικοί της αγώνες,
τα μεγάλα πνεματικά κινήματα, που δημιούργησε με την αντίθεσή της προς
τη μεσαιωνική πνεματική παράδοση και την απόλυτη κυριαρχία της
θρησκευτικής ιδεολογίας, η Αναγέννηση, η θρησκευτική μεταρρύθμιση, ο
φιλοσοφικός ορθολογισμός, ο επιστημονικός εμπειρισμός, η αναγέννηση των
κλασικών σπουδών, η καλλιτεχνική αναγέννηση, το ανθρωπιστικό ιδανικό της
παιδείας, η επικράτηση των εθνικών γλωσσών απέναντι της λατινικής. Τα
επαναστατικά τούτα πνεματικά κινήματα στο πολιτικοκοινωνικό επίπεδο
είχανε για αντίστοιχό τους τη διαμόρφωση του εθνικού κράτους και των
εθνοτήτων, τη διεκδίκηση και την κατάχτηση των ατομικών δικαιωμάτων του
ανθρώπου και του πολίτη, τις λεγόμενες αστικές ελεφτερίες,
την περιφρούρηση της ζωής και της λεφτεριάς του πολίτη, τη λεφτεριά της
συνείδησης, τη λεφτεριά του λόγου, του συνεταιρισμού κάθε μορφής και
τέλος την αστική δημοκρατία είτε με τη μορφή της συνταγματικής βασιλείας
του εγγλέζικου τύπου, που εκφράζει το συμβιβασμό της αστικής τάξης με
τη φεουδαρχία, είτε με τη μορφή της δημοκρατίας του αμερικάνικου ή του
γαλλικού τύπου.
Ο οικονομικός, ο πολιτικός και ο ηθικός ατομικισμός είνε το βαθύτερο
συστατικό γνώρισμα της αστικής κοινωνίας και όλα τούτα τα οικονομικά,
πολιτικά και πνεματικά κινήματα, που επήγασαν από την ανάπτυξη της
αστικής τάξης και τους αγώνες της απέναντι στη φεουδαρχία,
περιλαβαίνονται μέσα στη συνθετική έννοια της αστικό-δημοκρατικής
επανάστασης.
Η πρώτη λοιπόν περίοδο της καπιταλιστικής οικονομίας δημιούργησε
την αστικοδημοκρατική επανάσταση, που η διαδρομή της και η επιβολή της
βάσταξε για αιώνες και εξακολουθεί ως σήμερα την πορεία της στις
καθυστερημένες χώρες, που περνούν από το φεουδαρχικό καθεστώς στο
καθεστώς της καπιταλιστικής οικονομίας. Η Τουρκία του Κεμάλ Ατατούρκ και
η Κίνα του Κουομιντάγκ και του σημερινού αρχηγού της Τσαγκ Κάι Σεκ, μας
δίνουνε τον τύπο της διαδρομής αυτής μέσα στις σημερινές συνθήκες.
Το βιομηχανικό στάδιο της καπιταλιστικής οικονομίας
Η δεύτερη περίοδο της καπιταλιστικής οικονομίας είνε η βιομηχανική.
Σ' αυτήν η εξέλιξη της τεχνικής μετατρέπει τη βιοτεχνία και τη
μανιφατούρα σε συγκεντρωμένη μεγάλη και μεσαία βιομηχανία. Η παραγωγή
μεγαλώνει καταπληχτικά, το κεφάλαιο δρα προπάντων στη βιομηχανία, μα και
το εμπόριο και τα συγκοινωνιακά μέσα, βαπόρια και σιδηρόδρομοι,
μεγαλώνουν σε αφάνταστο για κάθε άλλη εποχή βαθμό. Η περίοδο αυτή, που
βαστάει από τα τέλη του δέκατου όγδοου ως τα τέλη του δέκατου έννατου
αιώνα, είνε η περίοδο που στερεώνεται η καπιταλιστική οικονομία και η
αστική κυριαρχία, δημιουργείται η μεγάλη μπουρζουαζία και
ο φιλελευθερισμός, που εκφράζει και τις οικονομικές και τις
πολιτικοκοινωνικές αρχές της κυριαρχίας αυτής, απλώνεται σ' όλες τις
χώρες που εκβιομηχανίζονται.
Συνάμα στην περίοδο αυτή η αναζήτηση ολοένα νέων αγορών για τις
πρώτες ύλες και η αναζήτηση νέων αγορών για την κατανάλωση των προϊόντων
της βιομηχανικής παραγωγής, δημιουργεί τα πρώτα μεγάλα ιμπέρια, της
Αγγλίας, της Αμερικής (οικονομικό ιμπέριουμ) και της Γαλλίας και
μετατρέπει όλες τις χώρες, που βρίσκονται ακόμη σε καθυστερημένα στάδια
οικονομίας σε χώρες αποικιακές ή μισοαποικιακές, που είνε κάτω από την
άμεση ή έμμεση οικονομική και πολιτική εξάρτηση από τις μεγάλες
βιομηχανικές χώρες. Η ανατολική Ευρώπη, η Ασία ολάκερη, η Αφρική, η
Αυστραλία, η νότια Αμερική, βρίσκουνται στην περίοδο αυτή κάτω από την
άμεση ή έμμεση εξάρτηση από την Αγγλία, την Αμερική και τη Γαλλία.
Η πορεία όμως της μετατροπής της φεουδαρχικής σε αστική οικονομία
έχει ακόμα για αποτέλεσμα τη συνειδητοποίηση των υποδουλωμένων
εθνοτήτων. Η ανάπτυξη του εθνικισμού και των εθνικοαπελευθερωτικών
αγώνων και της εθνικής συγκέντρωσης βαίνει παράλληλα με τη μετατροπή
ετούτη της οικονομίας σε όσες χώρες συντρέχουν οι κατάλληλοι όροι.
Εθνικισμός και φιλελευθερισμός είνε λοιπόν οι δυο κύριες μορφές της
αστικής ιδεολογίας στην περίοδο αυτή.
Η Αστικοδημοκρατική Ιδεολογία. (Β΄ Μέρος)
Ο αστικοδημοκρατικός πολιτισμός.
Ο αστικοδημοκρατικός πολιτισμός.
Η αστική δημοκρατία φτάνει στην ωριμότητά της. Η έννοια της
«πολιτισμένης χώρας» ταυτίζεται σχεδόν με την έννοια της χώρας που
διακυβερνιέται σύμφωνα με τους αστικοδημοκρατικούς θεσμούς. Με
περισσότερα ή λιγότερα δικαιώματα έχουμε σ' όλες τις πολιτισμένες χώρες
κοινοβούλια αντιπροσωπευτικά της «λαϊκής θέλησης».
Το δικαίωμα της ψήφου ολοένα καταχτιέται από πλατύτερα στρώματα
του πληθυσμού, ακόμη και από τις γυναίκες σε μερικές χώρες. Η
καπιταλιστική οικονομία, η τεράστια ανάπτυξη της τεχνικής, βοηθημένη από
τη γοργότατη πρόοδο των φυσικών επιστημών, οι μεγάλες ανακαλύψεις και
εφευρέσεις και οι τολμηρότατες καταχτήσεις του ανθρώπου απάνω στη φύση,
που δεν έχουνε το ανάλογό τους σε καμιά προηγουμένη εποχή της
ανθρωπότητας, δημιουργούν ένα μοναδικό υλικό πολιτισμό και μιαν αύξηση
των υλικών αγαθών στα ανώτερα προπάντων στρώματα του πληθυσμού των
μεγαλοκαπιταλιστικών χωρών, που επίσης δεν έχει το προηγούμενό της στην
ανθρώπινη ιστορία. Κανένας μονάρχης ή δεσπότης οποιασδήποτε εποχής δεν
είχε ποτέ στη διάθεσή του τέτια κολοσσιαία υλικά μέσα, τέτιον πλούτο
αφάνταστο, τόση δυνατότητα χλιδής και πολυτέλειας, όσην απόχτησαν οι
μεγάλοι Κροίσοι του καπιταλισμού, οι Ροκφέλλερ, οι Κάρνετζι, οι
Βάντερπλιττ, οι Ρότσιλδ.
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στις καπιταλιστικές χώρες έχουνε την
δυνατότητα να ζουν ηγεμονικά. Η συγκέντρωση του πληθυσμού δημιούργησε
τεράστιες πολιτείες με οικοδομικά και τεχνικά έργα και συγκοινωνιακά
μέσα πρωτόφαντα. Και παράλληλα με το επίπεδο της υλικής ζωής ανεβαίνει
και το επίπεδο της πνευματικής ζωής. Η παιδεία άρχισε ν' απλώνεται στις
μεγάλες λαϊκές μάζες. Η απαίτησις για καθολική, υποχρεωτική και δωρεάν
λαϊκή μόρφωση ολοένα ξαπλώνεται και πραγματοποιείται. Το βιβλίο, η
εφημερίδα, το περιοδικό, ποτέ δεν εγνώρισαν τέτια διάδοση.
Επιστήμες, τέχνες, γράμματα ανθίζουν όσο ποτέ. Οι αστικές λεφτεριές, που
φαίνονται σεβαστές, ιερές και απαραβίαστες στις μεγάλες δημοκρατικές
χώρες δημιουργούν την απατηλή εντύπωση, πως τα ιδανικά της λευτεριάς,
της ισότητας και της αδελφοσύνης, που είνε καταχωρισμένα στα συντάγματα
των πολιτειών αυτών και αναγράφονται με χρυσά γράμματα στην προμετωπίδα
της γαλλικής Δημοκρατίας, αρχίζουν αληθινά να πραγματώνονται. Ισονομία
και ισοπολιτεία και δικαιοσύνη αντηχούνε σαν συνθήματα καθολικά,
αναγνωρισμένα και αναμφισβήτητα. Εθνικά απολυτρωτικά κινήματα, αγώνες
για την κατάργηση της δουλείας, για την απολύτρωση της γυναίκας, για την
απολύτρωση του παιδιού, για την απολύτρωση του εργάτη, για την
αποτίναξη κάθε λογής σκλαβιάς, θεωρούνται «κατ' αρχήν» δικαιωμένοι και
σεβαστοί και περιλάμπονται από το φωτοστέφανο του ηρωισμού και της
εκπολιτιστικής προσπάθειας.
Η μεσαία αστική τάξη και οι μικροαστοί, που πληθαίνουν εξασκώντας
το μικροεμπόριο, τη μικροβιομηχανία, τη βιοτεχνία, τα υπαλληλικά και τα
λεγόμενα «ελεφτέρια» επαγγέλματα, θερμαίνονται από τα ιδανικά ετούτα,
που τους φαίνονται ολοκληρωτικό αντιστάθμισμα στο ιδεολογικό πεδίο για
την οικονομική τους εξάρτηση και την αβεβαιότητα της θέσης
τους. Εξαρτημένοι από τον καπιταλισμό και ακολουθώντας τον αναγκαστικά
στις εκμεταλλευτικές επιδιώξεις του, δημιουργούν ένα φωτεινό είδωλο
απολύτρωσης και ανώτερου πολιτισμού με τον οραματισμό και τη διακατοχή
των αστικών «ελευθεριών».
Ως τόσο η λαμπρή ετούτη εικόνα του «μοναδικού» αστικού πολιτισμού,
που φαντάζει σαν η κορυφή της ανθρώπινης εξέλιξης και σαν πραγμάτωση των
τολμηρών ονείρων του ανθρώπου, έχει τα μαύρα σκοτάδια της και σκήζεται
από χίλιες πλευρές.
Από τη μια μεριά χλιδή και πολυτέλεια, πολυόροφα μέγαρα, παραμυθένια
παλάτια, μεγαλοπρεπέστατες βίλλες, επαύλεις με κήπους και δάση και
λίμνες τεχνητές και από την άλλη μεριά σκοτεινές και βρωμερές τρώγλες,
όπου σωριάζονται σε ανήλιαγα δωμάτια δεκάδες άντρες, γυναίκες και
παιδιά. Δίπλα στα μεταξωτά, τα γουναρικά, τις 78ερμίνες, τα διαμάντια
και τα μπριλάντια, που αστραποβολούν απάνω σε αλαβάστρινους λαιμούς και
ολόλευκα γυμνά στήθη και πλάτες και καλοχτενισμένα κεφάλια, στα θέατρα,
στα παλάτια, στους δημόσιους χορούς, στα παραθαλάσσια καζίνα και τα
πολυτελέστατα ξενοδοχεία του Παρισιού, της Λόντρας, της Νέας Υόρκης και
του Βερολίνου, κουρέλια βρωμερά και κορμιά που τρέμουν από το
κρύο. Ανεργία, πείνα και αρρώστια δέρνει εκατομμύρια ανθρώπους μέσα στις
πολιτισμένες χώρες.
Στις μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού, που περιοδικά σαν ουράνια
φαινόμενα ξαναγυρίζουν, δημιουργημένες από την αναρχία της
καπιταλιστικής παραγωγής και από την αντίφαση ανάμεσα στον κοινωνικό
τρόπο και σκοπό της παραγωγής και την ατομική ιδιοποίηση των προϊόντων
της, στρατός από πεινασμένους, άστεγους, γυμνούς και ξετραχηλισμένους
ανθρώπους σωριάζονται στις πολιτείες ή βαδίζουνε σαν πειναλέα στίφη από
τόπο σε τόπο ζητώντας δουλιά και ψωμί. Και την ίδια στιγμή εκατοντάδες
χιλιάδες τόνοι από τρόφιμα, από μέσα συντήρησης, καφέδες,
σιτάρια, λαχανικά, οπωρικά, καίγονται, σαπίζουν, ρίχνονται στη θάλασσα
σαν άχρηστα και επιζήμια γιατί υπερπλεονάζουνε και κατεβάζουνε τις τιμές
στην αγορά και τα κέρδη των επιχειρηματιών.
Η πιο αχαλίνωτη κερδοσκοπία, η σπεκουλάτσια κάθε μορφής σε κάθε
επίπεδο δράσης, με σκοπό το απεριόριστο κέρδος, την απομύζηση, την
εκμετάλλεψη του αδύνατου είνε νομιμοποιημένη και σιωπηλά ή ανοιχτά και
νόμιμα αναγνωρισμένοι τρόποι δράσης. Η φριχτότερη οικονομική και ηθική
αναρχία βασιλεύει. Το ψέμμα με σκοπό το κέρδος, το συμφέρον, το νόμιμο ή
το άνομο, είνε θεσμός άγραφος μα παντοδύναμος, πίσω από την υποκριτική
πρόσοψη των ηθικών και ανθρωπιστικών ιδανικών. Οι πιο αδιανόητες
αντιθέσεις, οι πιο σκληρές αντινομίες, οι πιο φριχτοί παραλογισμοί
ξεσκεπάζονται κάτω από την πορφύρα του φανταχτερού αστικού πολιτισμού.
Η αστικοδημοκρατική ιδεολογία. (Γ' Μέρος)
Η πολιτική ισότητα, η ισονομία, η κοινωνική δικαιοσύνη αποδείχνονται
οιχτρή και αξιοθρήνητη απάτη, ένα παραμύθι για πολύ απλοϊκούς. Οι
πολιτικές λεφτεριές, ο μηχανισμός της αστικής δημοκρατίας, του
κοινοβουλευτισμού, της λαϊκής εκπροσώπησης, της έκφρασης της κοινής
γνώμης με τον τύπο, ξεσκεπάζονται σαν όργανα της κυρίαρχης
κεφαλαιοκρατίας, που κρατάει όλη τη δύναμη στα χέρια της, κινάει σαν
νευρόσπαστα τους πολιτικούς άντρες και εξαγοράζει τα όργανα της
κοινής γνώμης και υποτάσσει και το σχολείο και το πανεπιστήμιο και την
καθέδρα και τον άμβωνα και όλο το μηχανισμό της «δημοκρατίας» στα
συμφέροντά της. Ολα έχουνε γίνει αξία εμπορέψιμη και ανταλλάξιμη και
προπάντων οι συνειδήσεις. Ελάχιστες συνειδήσεις αντέχουνε στον
καταθρυμματισμό από το φοβερό οδοστρωτήρα του καπιταλισμού. Η χρυσή
σφύρα συντρίβει όλους τους θεούς. Η αντινομία ανάμεσα στην υλική και
πνεματική πρόοδο, τα υλικά και πνεματικά μέσα, που διαθέτει ο άνθρωπος
παρά την ηθική ποιότητα των τάξεων που κυβερνούν, γίνεται κάθε μέρα πιο
χτυπητή και περισσότερο ολέθρια στ' αποτελέσματά της. Και η οικονομική
και ηθική αναρχία και διάσπαση αντικαθρεφτίζεται στον ιδεολογικό τομέα.
Η αστικοδημοκρατική ιδεολογία βρίσκεται σε αποσύνθεση. Η ιδεολογική
ενότητα της αστικής τάξης έχει συντριφτεί και απ' όλες τις μεριές όλοι
οι άνεμοι φυσούν και όλοι οι μυστικισμοί ξυπνούν. Η αδυναμία της αστικής
διανόησης να ξεκαθαρίσει το έδαφος των κοινωνικών επιστημών, που
ζωγραφίσαμε παραπάνω, είνε ένα χαραχτηριστικό σημάδι αυτής της
ιδεολογικής διάσπασης. Και όσον καιρό η κυριαρχία της κεφαλαιοκρατίας
είνε ασφαλισμένη, όσον καιρό ο μηχανισμός της αστικής δημοκρατίας μ'
όλες τις αντιθέσεις δουλεύει αποτελεσματικά για τα συμφέροντα της
κεφαλαιοκρατίας, όσον καιρό ο αγώνας του προλεταριάτου κινιέται μέσα σε
πλαίσια που δεν απειλούν να γκρεμίσουνε το οικοδόμημα της
αστικής κοινωνίας, όσο η δύναμη της κεφαλαιοκρατίας και η εκμεταλλευτική
της δράση μέσα στα καπιταλιστικά κράτη και στις αποικιακές και
μισοαποικιακές χώρες υπερνικάει εύκολα, καταπνίγει μαλακά ή σκληρά και
παροχετεύει σε δρόμους ακίντυνους την αντιθετική ενέργεια των νέων
δυνάμεων, που ξυπνούν και επιζητούν να πραγματοποιήσουν την οικονομική
δημοκρατία, σαν μόνη αληθινή βάση ανθρώπινου πολιτισμού, παραμένει και η
πρόσοψη του αστικού πολιτισμού ανέγγιχτη.
Η αστικοδημοκρατική ιδεολογία απλώνεται σαν φανταχτερή σκέπη μπροστά
στα μάτια των λαών και οι ίδιοι οι αστοί φαίνονται να πιστεύουνε, ή
καμώνονται πως πιστεύουνε στα ωραία ιδανικά, που ύψωσαν στην περίοδο του
απολυτρωτικού αγώνα τους και του δημιουργικού ανεβάσματός των και που
τόρα έχουν γίνει στην πραγματικότητα για το μέγιστο μέρος του λαού
κούφια και ξεγελαστικά ψέματα.
Το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού και ο κλονισμός της
καπιταλιστικής οικονομίας και της αστικής κυριαρχίας Η εξασφαλισμένη
όμως αυτή και απόλυτη κυριαρχία της κεφαλαιοκρατίας και της αστικής
τάξης αρχίζει να κλονίζεται πολύ βαθιά στις αρχές του σημερινού αιώνα
από τρεις πλευρές.
α) Πρώτα, από τις αντιθέσεις που γεννιούνται ανάμεσα στις ίδιες
τις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες εξ αιτίας την ανισόχρονη ανάπτυξη
του εκβιομηχανισμού στις χώρες αυτές και την ανισόχρονη εμφάνισή τους
στην παγκόσμια αγορά, όπου διεκδικούν τις πρώτες ύλες και το
καταναλωτικό κοινό. Τα παλαιότερα και προχωρημένα ιμπέρια της Αγγλίας,
της Αμερικής και της Γαλλίας έχουνε μοιραστεί τις περισσότερες και
κυριότερες πηγές για πρώτες ύλες και τις πιο αποδοτικές καταναλωτικές
αγορές. Εχουνε δημιουργήσει μεγάλα αποικιακά κράτη και εκμεταλλεύουνται
άμεσα την εργασία εκατομμυρίων «χρωματιστών» λαών της Αφρικής, της
Ασίας, της Ωκεανίας και έμμεσα την εργασία εκατομμυρίων «λευκών» στην
Ευρώπη, Αμερική και Ασία με την κεφαλαιοκρατική τους διείσδυση.
Οι νεώτερες μεγαλοβιομηχανικές χώρες, Γερμανία, Ιαπωνία και τελευταία η
Ιταλία, βρίσκουνε παντού το δρόμο κλεισμένο μπροστά τους.
Η τεράστια συγκέντρωση του κεφαλαίου στις μεγάλες Ιμπεριαλιστικές
χώρες, την Αγγλία, την Αμερική, τη Γαλλία και η ασυγκράτητη ορμή του
κεφαλαίου αυτού για ανάπτυξη και κυριαρχία της παραγωγής, η
κοινωνικοποίηση της παραγωγής και η δημιουργία των εθνικών και
υπερεθνικών βιομηχανικών και τραπεζιτικών τραστ, δημιουργεί την τρίτη
περίοδο του καπιταλισμού, την τραπεζιτική, όπου το σημαντικότερο ρόλο
παίζει το συγκεντρωμένο τραπεζιτικό κεφάλαιο, εξωθώντας παντού το
συγκεντρωμένο και ορθολογισμένο εκβιομηχανισμό στα ακρότατα
όρια, αναπτύσσοντας τεράστια το εμπόριο και τα συγκοινωνιακά μέσα και
θέτοντας κάτω από τον έλεγχό του όλες τις επιχειρήσεις, όλη την
παραγωγή, το εμπόριο, τη συγκοινωνία και τις κυβερνήσεις, που έχουν
ανάγκη από δάνεια για τους κολοσσιαίους εξοπλισμούς των. Μα η γοργή
εκβιομηχάνιση των νέων μεγάλων καπιταλιστικών χωρών Γερμανίας, Ιαπωνίας
και Ιταλίας, που γίνεται με την ίδια τη βοήθεια του τραπεζιτικού
κεφάλαιου της Αμερικής και της Αγγλίας και της Γαλλίας, οξύνει τις
αντιθέσεις αναμεταξύ τους. Η αντίθεση αυτή πρώτα πρώτα απέναντι
στον 80πιο δραστήριο και πιο προχωρημένο γερμανικό ιμπεριαλισμό, μόλις
αυτός άρχισε να γίνεται επικίντυνος για τους παλιούς ιμπεριαλισμούς,
δημιούργησε τον πρώτο μεγάλο παγκόσμιο πόλεμο του 1914 -1918.
Ο συγκλονισμός, που δημιούργησε η πρωτόφαντη στην ιστορία πολεμική
αυτή σύγκρουση είχε το αναπάντεχο για τους καπιταλιστές αποτέλεσμα να
γκρεμιστεί το σάπιο φεουδαρχικοκαπιταλιστικό καθεστώς της τσαρικής
Ρωσίας, που είτανε το πιο αδύνατο ανάμεσα στα σύγχρονα κυριαρχικά
καθεστώτα, γιατί βρισκότανε στο τέλος της φεουδαρχικής και στην αρχή της
καπιταλιστικής του ανάπτυξης. Και το καθεστώς αυτό γκρεμίστηκε σύρριζα
από τη δύναμη εκείνη, που απειλεί ν' αναποδογυρίσει όλα τα καπιταλιστικά
καθεστώτα, τη δύναμη του προλεταριάτου σε συμμαχία με τη μεγάλη
αγροτική τάξη της απέραντης ρωσικής γης.
Η Οχτωβριανή επανάσταση, η επικράτησή της, η στερέωσή της, η
δημιουργία σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης και σοσιαλιστικής αγροτικής
οικονομίας στη Σοβιετική Ενωση ύψωσε φοβερό μπροστά στα μάτια των
καπιταλιστών τον κίντυνο για την ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής,
κυριαρχίας σ' όλο τον κόσμο, τον κίντυνο της παγκόσμιας επανάστασης και
από την άλλη μεριά δυνάμωσε τα επαναστατικά κινήματα του προλεταριάτου
σε όλες τις χώρες.
β) Αυτή είνε η δεύτερη πλευρά απ' όπου απειλείται η
αστικοκαπιταλιστική κυριαρχία, η προλεταριακή επανάσταση. Και ο φόβος
αυτός και ο άμεσος κίντυνος έσπρωξε την κεφαλαιοκρατία και όλη την
αστική τάξη προς τα δεξιά.
γ) Η τρίτη πλευρά απ' όπου αντιμετωπίζει μεγάλους κιντύνους η
κεφαλαιοκρατική κυριαρχία είνε τα απολυτρωτικά, τα εθνικοαπελευθερωτικά
κινήματα και των αποικιακών και των μισοαποικιακών χωρών, που
δυναμώνονται από την ανάπτυξη ντόπιας βιομηχανίας και γενικά από τη
γοργή ή την αργή μετατροπή της φεουδαρχικής ή μισοφεουδαρχικής
οικονομίας σε καπιταλιστική και σε τούτες τις χώρες προπάντων μετά τον
παγκόσμιο πόλεμο. Τούτο φανερώθηκε στην Κίνα, στις Ιντίες, στην Τουρκία,
στην Περσία, στο Αφγανιστάν, στη νότια Αμερική και στις ανατολικές
χώρες της Ευρώπης. Γι' αυτό οι μεταπολεμικές οικονομικές κρίσεις
του καπιταλισμού έγιναν πολύ βαθύτερες και συγκλονιστικότερες και
απειλητικότερες.
Οι τρεις αυτοί κίντυνοι, που διατρέχει ο καπιταλισμός σε τούτο το
στάδιό του, το ιμπεριαλιστικό, είχανε τεράστια αποτελέσματα και
κυριαρχούνε την παγκόσμια ζωή στον εικοστόν αιώνα προπάντων στη
μεταπολεμική περίοδο. Το σπουδαιότατο από τα αποτελέσματα αυτά είνε η
δημιουργία του φασισμού. Ο φασισμός είνε η έκφραση της αστικής
απολυταρχίας, του αστικού δεσποτισμού. Με το φασισμό περνάει η αστική
τάξη από την περίοδο του φιλελευθερισμού στην περίοδο της τυραννίας.
Είνε το τελευταίο στάδιο της αστικοκαπιταλιστικής κυριαρχίας.
Δ. Γληνού, Η Τριλογία του Πολέμου (Μέρος Β’: Πέραν από το χάος)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου