Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2013

"Ο Θάνατος του Εμποράκου (της Τέχνης)" του Πλάμεν Τόντσεφ ("www.protagon.gr, 25/11/2013)

................................................................

Ο Θάνατος του Εμποράκου (της Τέχνης)

 του Πλάμεν Τόντσεφ ("www.protagon.gr, 25/11/2013)



Ονόματα δεν λέμε και υπολήψεις δεν θίγουμε – άλλωστε, το ζητούμενο δεν είναι να προσωποποιήσουμε αυτό που είναι μια γενικότερη τάση. Αλλά όλοι έχουμε υπόψη μας πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες, κυρίως τραγουδιστές και ηθοποιούς, που σήμερα παραληρούν για την εθνική ανεξαρτησία και έχουν γίνει διαπρύσιοι κήρυκες ενός ανένδοτου αντιμνημονιακού αγώνα. Μερικοί έχουν μετατραπεί σε σύγχρονους Δημοσθένηδες που εκφωνούν πύρινους φιλιππικούς κατά των κατακτητών της υποδουλωμένης πατρίδος, πάντα από τις αντιμνημονιακές επάλξεις. Αρκετοί απ' αυτούς έχουν πολιτευτεί ή κάνουν δημόσιες τοποθετήσεις σαν να έχουν πολιτευτεί. Ορισμένοι δε δεν κρύβουν καν την προτίμησή τους για τη Χρυσή Αυγή. Αλήθεια, όμως, πόσο αγαθά και γνήσια πατριωτικά είναι τα κίνητρά τους; Νομίζω ότι μια πιθανή εξήγηση βρίσκεται στο παρελθόν.
Τη δεκαετία '80, όταν άρχισε ο κύκλος της αμαρτωλής τριακονταετίας, στη μουσική συνυπήρχαν το κράμα της μεταπολιτευτικής αγωνιστικής μέθης και του «έντεχνου», υποτίθεται, κουλτουριάρικου λυρισμού. Η ποιοτική στάθμη ήταν ήδη αρκετά χαμηλή, αλλά η μεγάλη εξέλιξη εκείνης της περιόδου ήταν η έκρηξη του σκυλάδικου που επισκίασε ό,τι αξιόλογο είχε απομείνει στα ακούσματα των Ελλήνων. Τη δεκαετία '90, με την εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, ξεφύτρωσαν σαν τα μανιτάρια οι σειρές που αποσκοπούσαν στα χαχανητά των τηλεθεατών (άλλον ορισμό δεν βρίσκω), προϊόντα μιας μικροαστικής υποκουλτούρας που ταύτισε την ψυχαγωγία με την τέχνη. Το ποιοτικό τραγούδι, το θέατρο αξιώσεων και ο σοβαρός κινηματογράφος είχαν χάσει τη μάχη οριστικά.
Την εποχή της επίπλαστης ευμάρειας των τελευταίων τριών δεκαετιών πολλοί από τους γνωστούς «καλλιτέχνες» μεσουρανούσαν σε θέατρα και νυχτερινά κέντρα και πρωταγωνιστούσαν στο στερέωμα του lifestyle. Στον ιδιωτικό τους βίο απέκτησαν ακίνητη περιουσία πολύ πάνω απ’ ό,τι επέτρεπε το βαλάντιο του μέσου Έλληνα. Πολλοί καλλιτέχνες άνοιξαν φαντεζί καφετέριες, gourmet εστιατόρια κι άλλες επιχειρήσεις με το περίσσευμα των αξιοζήλευτων απολαβών τους. Έλα, όμως, που ήρθε το επάρατο Μνημόνιο και σήμερα τα θέατρα, τα κέντρα, τα εστιατόρια και οι καφετέριες δεν πάνε καλά, αν υπάρχουν ακόμα. Η δε ακίνητη περιουσία, ιδιαίτερα η μεγάλη, σφυροκοπείται με τους φόρους που επισύρει το αναπόφευκτο δημοσιονομικό συμμάζεμα. Το βιοτικό επίπεδο των γνωστών καλλιτεχνών έχει συρρικνωθεί αισθητά, όπως άλλωστε όλων των Ελλήνων πολιτών. Αλλά οι βεντέτες της πίστας και του παλκοσένικου έπεσαν από ψηλά και πόνεσαν. Είναι να μη γίνεις αντιμνημονιακός, λοιπόν; Απολύτως κατανοητό.
Υπάρχει κι ένας δεύτερος λόγος για την πίκρα τους – υπαρξιακός, θα έλεγα. Εκεί που για αρκετά χρόνια γνώριζαν τη λατρεία του κοινού τους, σήμερα έχουν χάσει το status του ημίθεου και δεν είναι παρά κοινοί θνητοί Έλληνες πολίτες. Δεν μπορούν ακόμα να συμφιλιωθούν με τον ξεπεσμό τους, σχεδόν από τη μία μέρα στην άλλη – εξ ου και οι ακραίες αντιδράσεις τους σε πολλές περιπτώσεις. Και ακόμα χειρότερα: έχουν το ίδιο αίσθημα ανασφάλειας που διακατέχει όλους τους κοινούς θνητούς Έλληνες πολίτες. Με τη διαφορά ότι ορισμένοι Έλληνες, κυρίως οι νεότεροι, έχουν ακόμα τη δυνατότητα να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα στο εξωτερικό. Η πλειοψηφία των γνωστών Ελλήνων καλλιτεχνών δεν θα είχε καμία τύχη στο εξωτερικό. Όχι λόγω της ελληνικής γλώσσας – ας είναι καλά η ελληνική ομογένεια. Αλλά γιατί η «τέχνη» που τόσα χρόνια πουλούσαν είχε συγκεκριμένα στάνταρ και απευθυνόταν σε μια «αγορά» με πολύ χαμηλές απαιτήσεις. Και μαζί με την εξαφάνιση αυτής της αγοράς, φυσικό επακόλουθο είναι και ο θάνατος του εμποράκου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: