.............................................................
Απεβίωσε η σημαντική στιχουργός Σώτια Τσώτου
Απεβίωσε το Σαββάτο η σημαντική στιχουργός Σώτια Τσώτου, έπειτα από διετή μάχη με τον καρκίνο αφήνοντας πίσω της πολύ σημαντικό έργο. Η οικογένειά της επιθυμεί αντί για στεφάνια τα χρήματα να δοθούν στο χαμόγελο του παιδιού, έναν οργανισμό που η Σώτια Τσώτου είχε στενές σχέσεις. Η πολιτική κηδεία θα γίνει στο Α’ νεκροταφείο την Τρίτη.
Η Σώτια Τσώτου γεννήθηκε στις14 Μαΐου του1942 στη Λειβαδιά. Από τα δύο της χρόνια έζησε στην Αθήνα. Μοναχοπαίδι εύπορων μικροαστών, σπούδασε μεταξύ άλλων στην Ελληνογαλλική σχολή του Αγίου Ιωσήφ “Saint Joseph”. Από τα 18 της χρόνια εργαζόταν σαν δημοσιογράφος, παράλληλα με τις σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και τις δραματικές σχολές του Πέλου Κατσέλη και του Κωστή Μηχαηλίδη. Η Δικτατορία της 21ης Απριλίου τη βρήκε στην εφημερίδα “Ελευθερία”, η οποία διέκοψε αυθημερόν την έκδοσή της, θέτοντας τέλος στη δημοσιογραφική της καριέρα. Στη διάρκεια της Χούντας, συνελήφθη και κρατήθηκε πολλές φορές. Στην απομόνωση εμπνεύστηκε τα τραγούδια που θα την έκαναν λίγους μήνες αργότερα γνωστή σαν στιχουργό: το “Βρε δε βαριέσαι, αδελφέ” και το “Νά ΄τανε το 21” .
Παρακάτω διαβάστε ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη που είχε δώσει στην κόρη της Δέσποινα Τσώτου τον Οκτώβριο του 2009 στο περιοδικό Δίφωνο.
Για να σε γνωρίσουν καλύτερα οι αναγνώστες μας, δώσε μου ένα σύντομο βιογραφικό.
Παίζουμε μια μπιρίμπα πρώτα;
Μαμά, σοβαρέψου. Μην παίζεις με το ψωμί μου.
Εντάξει. Γεννήθηκα στην Κατοχή, στη Λιβαδειά, αλλά από ενός χρόνου ζω στην Αθήνα. Μοναχοπαίδι εύπορης οικογένειας, φοίτησα σε καλά σχολεία, όπως η Ελληνογαλλική Σχολή του Αγίου Ιωσήφ. Από δεκαοκτώ χρόνων άρχισα να εργάζομαι ως δημοσιογράφος, φοιτώντας παράλληλα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη. Στιχουργό μ’ έκαναν δύο Παπαδόπουλοι: ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος κι ο ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Τι παραδοξολογία κι αυτή!
Στις 21 Απρίλη 1967, ο Γ. Παπαδόπουλος επιβάλλει τη δικτατορία στην Ελλάδα. Πολλές εφημερίδες, διαμαρτυρόμενες γι’ αυτή την κατάσταση, διακόπτουν αυθημερόν την έκδοσή τους. Ανάμεσά τους και η Ελευθερία, στην οποία εργαζόμουν. Ακόμη με πονάνε οι αναμνήσεις εκείνου του καιρού. Ανεργία, ανασφάλεια, ένα μέλλον αβέβαιο και σκοτεινό για δεκάδες δημοσιογράφους κι εργαζόμενους στον τύπο· και όχι μόνο. Και αιφνιδιαστικά ένα πρωί δέχομαι ένα τηλεφώνημα από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, που δούλευε στα Νέα. Δεν γνωριζόμασταν προσωπικά, εκτιμούσα τα τραγούδια του και τον διάβαζα στο Σώμα των εφημερίδων. Κι όπως φαίνεται με διάβαζε κι εκείνος και με θεωρούσε αξιόλογη, όπως απεδείχθη από το τηλεφώνημα. Πήγα και τον βρήκα. Με περίμενε με μια κούτα τσιγάρα, ένα σεβαστό χαρτζιλίκι –γιατί, συν τοις άλλοις, ήμουν κι απένταρη– και μια πρόταση: να ασχοληθώ με το στίχο, έστω προσωρινά, για επιβίωση. Αλλά ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Σαράντα δύο χρόνια μετά, Μάιος του 2009, και σου δίνω συνέντευξη ως στιχουργός που κατά πώς φαίνεται τα κατάφερε.
Η φράση «τα κατάφερες» είναι ένδειξη αυτής της υπερβολικής σεμνότητας που εκνεύριζε εμένα και την αδελφή μου από παιδιά;
Δεσποινάκι, όταν έχεις διαβάσει πολύ, κι εγώ έχω διαβάσει πολύ και ξέρεις τι έχει γραφτεί παγκοσμίως, το να είσαι μετριοπαθής είναι φυσικό επακόλουθο. Η έπαρση πολλών δημιουργών είναι αδελφή τής άγνοιάς τους.*
Πόσα τραγούδια έχεις γράψει μέχρι τώρα;
Γύρω στα τριακόσια ή και περισσότερα. Ήμουν πολυγραφότατη, η αθεόφοβη! Έχω γύρω στα δέκα προσωπικά άλμπουμ, με υπογραφές του Απόστολου Καλδάρα, του Γιώργου Χατζηνάσιου , του Γιώργου Κριμιζάκη, του Τάκη Σούκα, του Δώρου Γεωργιάδη κ.ά. Συμμετείχα σε πολλούς δίσκους με σημαντικά ονόματα, όπως: Σταύρος Κουγιουμτζής (Να ’τανε το Εικοσιένα), Γιάννης Σπανός, Χρήστος Νικολόπουλος, Στέλιος Καζαντζίδης (Βραδιάζει), Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Πάριος, Μαρινέλλα (Για σένανε μπορώ, Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει κ.λπ.), Χαρούλα Αλεξίου, Άννα Βίσση, Γιάννη Πουλόπουλο, Δημήτρη Μητροπάνο κ.ά. Συνυπολόγισε σ’ όλα αυτά που έχω γράψει το 85% των τραγουδιών που μελοποίησε και τραγούδησε το alter ego μου στο τραγούδι, ο Κώστας Χατζής, με κορύφωση το τριπλό άλμπουμ Ρεσιτάλ με τη Μαρινέλλα. Κάνε την πρόσθεση και θα σου βγει ένα πολύμορφο σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Ποια είναι η γνώμη σου για το τραγούδι σήμερα;
Ό,τι συμβαίνει και στον περίγυρο όπου παράγεται. Μια παγκόσμια κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά κυρίως πολιτιστική, ανθρωπιστική και ηθική. Έκπτωση σε όλα και παρακμή, μ’ όλα τα γράμματα κεφαλαία και διαστήματα ανάμεσα στα γράμματα. Το τραγούδι, κορίτσι μου, είναι χρονογράφημα και ηθογραφία. Συμπαρακολουθεί και καταγράφει με κωδικό τρόπο την εποχή όπου παρήχθη.
Ξέρω ότι όλα αυτά τα χρόνια είχες κατά καιρούς πολύχρονη αποχή από το τραγούδι. Για ποιο λόγο;
Υπήρξαν πολλοί λόγοι: δυσάρεστοι κι ευχάριστοι. Οι δυσάρεστοι ήταν οικογενειακά προβλήματα που δεν αφορούν κανέναν. Οι ευχάριστοι ήταν ότι διάβασα πολύ και ότι ταξίδεψα. Προτού φύγω θα ήθελα να περιηγηθώ όσα περισσότερα μέρη γίνεται του πλανήτη που με φιλοξένησε.
Παίζουμε μια μπιρίμπα πρώτα;
Μαμά, σοβαρέψου. Μην παίζεις με το ψωμί μου.
Εντάξει. Γεννήθηκα στην Κατοχή, στη Λιβαδειά, αλλά από ενός χρόνου ζω στην Αθήνα. Μοναχοπαίδι εύπορης οικογένειας, φοίτησα σε καλά σχολεία, όπως η Ελληνογαλλική Σχολή του Αγίου Ιωσήφ. Από δεκαοκτώ χρόνων άρχισα να εργάζομαι ως δημοσιογράφος, φοιτώντας παράλληλα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη. Στιχουργό μ’ έκαναν δύο Παπαδόπουλοι: ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος κι ο ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Τι παραδοξολογία κι αυτή!
Στις 21 Απρίλη 1967, ο Γ. Παπαδόπουλος επιβάλλει τη δικτατορία στην Ελλάδα. Πολλές εφημερίδες, διαμαρτυρόμενες γι’ αυτή την κατάσταση, διακόπτουν αυθημερόν την έκδοσή τους. Ανάμεσά τους και η Ελευθερία, στην οποία εργαζόμουν. Ακόμη με πονάνε οι αναμνήσεις εκείνου του καιρού. Ανεργία, ανασφάλεια, ένα μέλλον αβέβαιο και σκοτεινό για δεκάδες δημοσιογράφους κι εργαζόμενους στον τύπο· και όχι μόνο. Και αιφνιδιαστικά ένα πρωί δέχομαι ένα τηλεφώνημα από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, που δούλευε στα Νέα. Δεν γνωριζόμασταν προσωπικά, εκτιμούσα τα τραγούδια του και τον διάβαζα στο Σώμα των εφημερίδων. Κι όπως φαίνεται με διάβαζε κι εκείνος και με θεωρούσε αξιόλογη, όπως απεδείχθη από το τηλεφώνημα. Πήγα και τον βρήκα. Με περίμενε με μια κούτα τσιγάρα, ένα σεβαστό χαρτζιλίκι –γιατί, συν τοις άλλοις, ήμουν κι απένταρη– και μια πρόταση: να ασχοληθώ με το στίχο, έστω προσωρινά, για επιβίωση. Αλλά ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Σαράντα δύο χρόνια μετά, Μάιος του 2009, και σου δίνω συνέντευξη ως στιχουργός που κατά πώς φαίνεται τα κατάφερε.
Η φράση «τα κατάφερες» είναι ένδειξη αυτής της υπερβολικής σεμνότητας που εκνεύριζε εμένα και την αδελφή μου από παιδιά;
Δεσποινάκι, όταν έχεις διαβάσει πολύ, κι εγώ έχω διαβάσει πολύ και ξέρεις τι έχει γραφτεί παγκοσμίως, το να είσαι μετριοπαθής είναι φυσικό επακόλουθο. Η έπαρση πολλών δημιουργών είναι αδελφή τής άγνοιάς τους.*
Πόσα τραγούδια έχεις γράψει μέχρι τώρα;
Γύρω στα τριακόσια ή και περισσότερα. Ήμουν πολυγραφότατη, η αθεόφοβη! Έχω γύρω στα δέκα προσωπικά άλμπουμ, με υπογραφές του Απόστολου Καλδάρα, του Γιώργου Χατζηνάσιου , του Γιώργου Κριμιζάκη, του Τάκη Σούκα, του Δώρου Γεωργιάδη κ.ά. Συμμετείχα σε πολλούς δίσκους με σημαντικά ονόματα, όπως: Σταύρος Κουγιουμτζής (Να ’τανε το Εικοσιένα), Γιάννης Σπανός, Χρήστος Νικολόπουλος, Στέλιος Καζαντζίδης (Βραδιάζει), Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Πάριος, Μαρινέλλα (Για σένανε μπορώ, Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει κ.λπ.), Χαρούλα Αλεξίου, Άννα Βίσση, Γιάννη Πουλόπουλο, Δημήτρη Μητροπάνο κ.ά. Συνυπολόγισε σ’ όλα αυτά που έχω γράψει το 85% των τραγουδιών που μελοποίησε και τραγούδησε το alter ego μου στο τραγούδι, ο Κώστας Χατζής, με κορύφωση το τριπλό άλμπουμ Ρεσιτάλ με τη Μαρινέλλα. Κάνε την πρόσθεση και θα σου βγει ένα πολύμορφο σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Ποια είναι η γνώμη σου για το τραγούδι σήμερα;
Ό,τι συμβαίνει και στον περίγυρο όπου παράγεται. Μια παγκόσμια κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά κυρίως πολιτιστική, ανθρωπιστική και ηθική. Έκπτωση σε όλα και παρακμή, μ’ όλα τα γράμματα κεφαλαία και διαστήματα ανάμεσα στα γράμματα. Το τραγούδι, κορίτσι μου, είναι χρονογράφημα και ηθογραφία. Συμπαρακολουθεί και καταγράφει με κωδικό τρόπο την εποχή όπου παρήχθη.
Ξέρω ότι όλα αυτά τα χρόνια είχες κατά καιρούς πολύχρονη αποχή από το τραγούδι. Για ποιο λόγο;
Υπήρξαν πολλοί λόγοι: δυσάρεστοι κι ευχάριστοι. Οι δυσάρεστοι ήταν οικογενειακά προβλήματα που δεν αφορούν κανέναν. Οι ευχάριστοι ήταν ότι διάβασα πολύ και ότι ταξίδεψα. Προτού φύγω θα ήθελα να περιηγηθώ όσα περισσότερα μέρη γίνεται του πλανήτη που με φιλοξένησε.
Προσωπική δισκογραφία:
Αν ήμουν πλούσιος με τον Δώρο Γεωργιάδη
Χίλια ενιακόσια τίποτα με τον Δώρο Γεωργιάδη
Άσπρο-Μαύρο με τον Γιώργο Χατζηνάσιο
Φωτογραφίες με τον Γιώργο Κριμιζάκη
Σκόρπια φύλλα με τον Απόστολο Καλδάρα
Δύσκολη ζωή με τον Δώρο Γεωργιάδη
Εγώ ζωγράφισα τη Γη” με τον Δώρο Γεωργιάδη “Και που Θεός” με τον Τάκη Σούκα
Μαρινέλλα με τον Αντώνη Στεφανίδη καθώς και άλλους συνθέτες
Σήμερα και πάντα με τον Σπύρο Βλασσόπουλο
Τα καλύτερα μου χρόνια με τον Γιώργο Κριμιζάκη
Συνάντηση με τον Κώστα Χατζή
Χίλια ενιακόσια τίποτα με τον Δώρο Γεωργιάδη
Άσπρο-Μαύρο με τον Γιώργο Χατζηνάσιο
Φωτογραφίες με τον Γιώργο Κριμιζάκη
Σκόρπια φύλλα με τον Απόστολο Καλδάρα
Δύσκολη ζωή με τον Δώρο Γεωργιάδη
Εγώ ζωγράφισα τη Γη” με τον Δώρο Γεωργιάδη “Και που Θεός” με τον Τάκη Σούκα
Μαρινέλλα με τον Αντώνη Στεφανίδη καθώς και άλλους συνθέτες
Σήμερα και πάντα με τον Σπύρο Βλασσόπουλο
Τα καλύτερα μου χρόνια με τον Γιώργο Κριμιζάκη
Συνάντηση με τον Κώστα Χατζή
*: η υπογράμμιση δική μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου