"Ο κουμπαράς της μεταμέλειας" Της Μαριας Κατσουνακη ("Καθημερινή", 24/12/2011)

.................................................................

 
Ο κουμπαράς της μεταμέλειας

Της Μαριας Κατσουνακη

Οι αναρτημένες στον ιστότοπο της Βουλής δηλώσεις πόθεν έσχες των 300 εκλεγμένων εκπροσώπων του έθνους, προσφέρονται όχι μόνο για διαπιστώσεις και σχόλια, αλλά και για προτάσεις.

Πρώτα, οι διαπιστώσεις: η συντριπτική πλειονότητα διαβιεί εν ευπορία. Ετσι, προφανώς, απομακρύνεται και ο κίνδυνος του οικονομικού εκμαυλισμού, της δωροδοκίας, των, με το αζημίωτο, πελατειακών σχέσεων (!). Το ερώτημα μήπως η βουλευτική αποζημίωση αποδεικνύεται υπερβολική σε σχέση με το αποδιδόμενο στην κοινωνία έργο, από ένα μέρος του πληθυσμού έχει ήδη απαντηθεί (και με τις ανάλογες χειρονομίες), από ένα άλλο, πάλι, εξετάζεται (!).

Ακολουθούν, τα σχόλια: πολλά και ποικίλα. Τα περισσότερα ειρωνικά, δηλητηριώδη, ενίοτε και οργισμένα. Οφείλει όμως να εκτιμήσει κανείς την ευρηματικότητα με την οποία, ορισμένοι, διαχειρίζονται τα περιουσιακά στοιχεία τους. Το επενδυτικό δαιμόνιο, δηλαδή. Εκτός από τα τετριμμένα (όπως διαμερίσματα, αγροτεμάχια, πλούσιοι γάμοι κ.λπ.) υπάρχουν και πιο ευφάνταστες τοποθετήσεις χρημάτων (όπως σε ποδοσφαιρικές ομάδες). Αναμένουμε, βεβαίως, να τελεσφορήσει και η έρευνα που ανήγγειλε ο επικεφαλής της επιτροπής ελέγχου πόθεν έσχες της Βουλής κ. Βαγγέλης Αργύρης, με επίκεντρο 11 βουλευτές, οι οποίοι εμφανίζουν σημαντική μείωση καταθέσεων από το προηγούμενο έτος (2008). Μήπως πρόκειται για διαφυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό; (!)

Στο τελευταίο μέρος, στις προτάσεις, τα πράγματα σοβαρεύουν. Τι θα λέγατε αν, για παράδειγμα, οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι του έθνους καλούνταν να καταβάλλουν το κόστος της αποτυχίας τους σε χρήμα; Αν, δηλαδή, έδειχναν εμπράκτως τη μεταμέλειά τους για λάθη του παρελθόντος; Αν, εκτός από την έμμεση αυτοκριτική και την αυστηρή κριτική προς το (κυβερνών κατά κανόνα) κόμμα και τον αρχηγό του, κοστολογούσαν τα λάθη και αποτιμούσαν τη χρεοκοπία της πολιτικής τους σε ευρώ; Πόσο στοιχίζει η πολιτική χωρίς αποτέλεσμα;

Εάν, εκτός από το Ταμείο για τον Περιορισμό του Δημόσιου Χρέους, υπήρχε στη Βουλή και ένας κουμπαράς της μεταμέλειας, ένα κουτί σε σχήμα κάλπης, στο οποίο καθένας, ανάλογα με τη συμμετοχή του στις κυβερνήσεις ή στο Κοινοβούλιο της τελευταίας 30ετίας, ανάλογα, δηλαδή, με τις ευθύνες του, κατέθετε ένα ποσό σαν αποζημίωση; Εξαργύρωνε το τίμημα της αποτυχίας, προσωπικής και συλλογικής, υπέρ της πάσχουσας πατρίδας και των πασχόντων πολιτών της; Γιατί, εάν υποθέσουμε ότι οι πολίτες (συνδαιτυμόνες ή όχι στο μεγάλο φαγοπότι), υφίστανται αδιακρίτως τις συνέπειες της κακοδιαχείρισης (συμμετείχαν ή όχι σε αυτήν), με απολύσεις, μειώσεις μισθών, συντάξεων, επιβολή νέων φόρων κ.ο.κ., γιατί να μην μειωθούν αναλογικά, δραστικά, και τα εισοδήματα των διαχειριστών της εξουσίας;

Εφόσον από τις δηλώσεις διαπιστώνεται ότι «έσχον» με ένα «πόθεν» ασαφές και αδιευκρίνιστο, έως ότου διαλευκανθεί το «πόθεν» μήπως θα πρέπει -και μόνο ως έκφραση καλής πίστης και ένδειξη αναβάπτισης- να περιορίσουν το «έσχες»;

Ομως, και το τελευταίο αυτό μέρος, των «προτάσεων», πάσχει όπως και τα δύο προηγούμενα, των «διαπιστώσεων» και των «σχολίων», στην αρχική σύλληψη: ποιος πολιτικός εκτίθεται δημόσια, αναγνωρίζοντας το λάθος του χωρίς να έχει ήδη προετοιμάσει το επόμενο; Σύμφωνα, πάντα, με τις «Ιστορίες του κυρίου Κόυνερ» του Μπ. Μπρεχτ: «Με τι ασχολείστε; ρώτησαν τον κύριο Κ. Και ο κύριος Κ. απάντησε: “Είμαι πολύ απασχολημένος: προετοιμάζω το επόμενο λάθος μου”».

Ενα πρώτο, εφικτό, βήμα, για την αναμόρφωση του χρεοκοπημένου πολιτικού συστήματος είναι η διαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων με ταυτόχρονη μείωση της κρατικής επιχορήγησής τους. Η αύξηση του κόστους λειτουργίας των κομμάτων οδήγησε τα τελευταία χρόνια στην απόλυτη σχεδόν εξάρτηση από οικονομικά κέντρα και τον ασύστολο δανεισμό τους από τράπεζες. Οπως επισημαίνει και ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης («Κ» 27/11): «Κατ’ αναλογία με το ελληνικό κράτος, όπου ο εύκολος και φθηνός δανεισμός δεν συνέβαλε σε πραγματική οικονομική ανάπτυξη αλλά σε κρίση χρέους, η αφθονία πόρων για τα άπληστα πολιτικά κόμματα όχι μόνο δεν περιόρισε τις εξωγενείς εξαρτήσεις τους, αλλά αντίθετα τις όξυνε. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως προκειμένου να καλύψουν το εξωφρενικό κόστος λειτουργίας τους, τα κόμματα, προσφεύγουν σε δανεισμό από τις τράπεζες βάζοντας ως εγγύηση τις μελλοντικές τους χρηματοδοτήσεις. Συμπεριφέρονται δηλαδή όχι ως εντολοδόχοι του λαού, αλλά ως σπάταλοι εισοδηματίες με εγγυημένο εισόδημα».

Ακόμη κι αν δεν πρόκειται για αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, στην Ελλάδα, λόγω απληστίας των κομμάτων είναι εξαιρετικά διογκωμένο: τη διετία 2010 - 2011 το ποσό της χρηματοδότησης των κομμάτων από τον φορολογούμενο πολίτη -μέσω του προϋπολογισμού- ανέρχεται στα 89,3 εκατ. ευρώ. Το συνολικό χρέος τους στις τράπεζες είναι 244,2 εκατ. ευρώ. Ενας Πορτογάλος καταβάλλει ετησίως 0,86 ευρώ για τη λειτουργία των κομμάτων. Για τον Ελληνα πολίτη το ποσό είναι 5,8 ευρώ.

Πώς αλλάζει το πολιτικό σύστημα; Ούτε με ευχές αλλά ούτε και με κατάρες. Εκτός από την κατάρρευση υπάρχει και η επώδυνη συνειδητοποίηση, που όταν συντελείται αποτυπώνεται τόσο στα οικονομικά όσο και στο... χρώμα: «Ενας άνθρωπος που είχε καιρό να δει τον κύριο Κ. τον χαιρέτησε λέγοντας: “Δεν αλλάξατε καθόλου”. “Αχ!” έκανε ο κύριος Κ. κι έχασε το χρώμα του».