Ο λάκκος και τα άστρα εκεί ψηλά
Tου Hλια Mαγκλινη
Σύμφωνα με θεωρίες της κοσμολογίας, ο αριθμός 0,000000000000000000000 0000000000000000000001 αποτελεί το μοναδικό κομμάτι του χρόνου που δεν έχει ερμηνευθεί ακόμα από τη συνολική ζωή του Σύμπαντος. Διαρκεί μόλις 10 στη μείον τεσσαρακοστή τρίτη του δευτερολέπτου. Είναι η μικρότερη υποδιαίρεση του χρόνου που μπορεί να μετρηθεί. Εκατό εκατομμύρια δισεκατομμυρίων δισεκατομμυρίων του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Το πρώτο κλάμα του νεογέννητου Σύμπαντος. Κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη εκείνη την απειροελάχιστη στιγμή. Φυσικοί και κοσμολόγοι συμφωνούν, σε γενικές γραμμές, ότι πραγματοποιήθηκε μια σύγκρουση ανάμεσα στην ύλη και την αντιύλη, λες και το έτοιμο να γεννηθεί Σύμπαν να αμφιταλαντεύτηκε για λίγο μέχρι να αποφασίσει ανάμεσα στο Μηδέν και το Είναι. Τελικά, η ύλη υπερίσχυσε της αντιύλης. Αν υπερίσχυε η αντιύλη, δεν θα υπήρχε τίποτα έτσι όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Αυτή η ασυμμετρία ύλης - αντιύλης παραμένει ένα από τα μεγάλα μυστήρια της κοσμολογίας. Δεν είναι το μόνο. Οπως έγραφε χθες η «Κ» (και για να ξεφύγουμε λίγο από την οξεία «κρισεολογία»), οι επιστήμονες στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CΕRN πρόκειται εντός των ημερών να ανακοινώσουν την πρόοδο που έχουν καταγράψει στην προσπάθεια εντοπισμού του λεγόμενου «σωματιδίου του Θεού» ή μποζονίου Χιγκς. Ο εντοπισμός του σωματιδίου θα βοηθήσει στην κατανόηση όλων των μυστικών του Σύμπαντος (γι’ αυτό και έχει χαρακτηριστεί «σωματίδιο του Θεού»). Αν μη τι άλλο, η ανακάλυψή του θα σημάνει ότι η προσέγγιση που ακολουθούν οι επιστήμονες στην μέχρι σήμερα έρευνα του Σύμπαντος είναι ορθή. Την ίδια στιγμή, όμως, θα αποτελέσει την απαρχή μιας νέας περιόδου μεγάλων ανακαλύψεων στο Σύμπαν. Πολλοί θα αναρωτιούνται τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει ένας τέτοιος προβληματισμός σήμερα, εν μέσω διεθνούς κρίσεως ή όταν άγνωστοι πετάνε χειροβομβίδες και ανοίγουν πυρ σε στάση λεωφορείου στο Βέλγιο. Τα άστρα είναι εκεί, ψηλά, εμείς είμαστε εδώ, κάτω. Λοιπόν, μου είναι αδύνατον εδώ και πολλά χρόνια να διαβάσω Οσκαρ Ουάιλντ, έχω όμως συγκρατήσει μια δυο ρήσεις του, που έχουν τη θέση τους. Η πρώτη είναι αυτή: «Ολοι βρισκόμαστε στον ίδιο λάκκο, μερικοί από εμάς όμως κοιτάζουμε τ’ άστρα». Πράγματι, αν κάποιος δεν προσπαθήσει έστω και για λίγο να δει αυτό που οι αγγλόφωνοι λένε «the big picture», θα έχει ενδιαφέρον μόνο για το λάκκο. Με μια κάποια μετατόπιση όμως, ίσως διαπιστώσει ότι ο απλός, συνηθισμένος άνθρωπος είναι το ίδιο τρελός όσο και οι νέες θεωρίες της σύγχρονης φυσικής. Σύμφωνοι: τρέλα ναι, όχι όμως και βία - εκτός και αν δεχθούμε ότι στη μακροκλίμακά του το ίδιο το Σύμπαν, με τις αβυσσαλέες εκρήξεις των υπερκαινοφανών αστέρων, τις μελανές οπές ή τους μετεωρίτες και τους κομήτες, περιέχει μια εγγενή βία: ο Νορβηγός ημίτρελος φονιάς του καλοκαιριού ή οι τρεις που πέταξαν χειροβομβίδες στο Βέλγιο και, από την άλλη, τα σούπερ νόβα, αυτά τα γιγαντιαία καζάνια φωτιάς που είναι εκατομμύρια φορές μεγαλύτερα από τη Γη, κάπου να συναντώνται. Βεβαίως, πάντα θα περιμένουμε από τον απειροελάχιστο άνθρωπο πάνω σε αυτόν τον συγκλονιστικό μα ασήμαντο για το Σύμπαν πλανήτη, να μην είναι έρμαιο της φύσης του αλλά να υπακούει στη λογική. Είναι προφανές ότι οι πρωτοποριακές έρευνες στο CERN έχουν προεκτάσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ αυτές της καθαρής επιστήμης, εγείροντας ζητήματα που ακουμπάνε πάνω στα μεγάλα, τα θεμελιώδη ερωτήματα της ανθρώπινης κατάστασης: η φιλοσοφία παίρνει εδώ τη σκυτάλη, η θρησκειολογία ή η θεολογία και, γιατί όχι, η ίδια η ποίηση. Και εδώ μπαίνει σαν σφήνα ο δεύτερος αφορισμός του θείου Οσκαρ: «Τόσο στη γέννηση ενός παιδιού όσο και στη γέννηση ενός άστρου υπάρχει πάντα πόνος». Πόνος στα άστρα, πόνος και μέσα στο λάκκο, στενοχώριες, δυσκολίες και άγχος - και άφθονη, μοναδική ομορφιά όμως. Στις σπάνιες στιγμές που σηκώνουμε το βλέμμα ψηλά, ιδίως τις έναστρες νύχτες, κάποιοι θυμόμαστε το στίχο του Γερμανού Ρίλκε: «Η ομορφιά είναι η αρχή του τρομερού». |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου