«Συρία όπως Ιράκ;» του Γιώργου Καπόπουλου («Εφημερίδα των Συντακτών», 9.12.2024)

 ..............................................................

του Γιώργου Καπόπουλου («Εφημερίδα των Συντακτών», 9.12.2024)

 

ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΧΡΙ χθες δεδομένα δείχνουν ότι η μετά Άσαντ πορεία θα ακολουθήσει τον δρόμο του Ιράκ μετά την ανατροπή του Σαντάμ. Η Συρία πλέει πλησίστια προς μια ντε φάκτο ουσιαστική τριχοτόμηση με την ντε γιούρε  ενότητά της να διατηρείται προσχηματικά:

-Η παράκτια περιοχή, όπου πλειοψηφούν συντριπτικά οι αλαουίτες και υπάρχουν δύο αεροναυτικές στρατιωτικές βάσεις της Ρωσίας, έχει λόγω της πρόσβασής της στην Ανατολική Μεσόγειο όλες τις προϋποθέσεις της ντε φάκτο ανεξαρτησίας.

   ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΙΡΑΝ θα είναι οι προστάτες του παραθαλάσσιου «Αλαουιστάν»;

-Η κεντρική και νότια Συρία θα ελέγχεται από τους σουνίτες με αποκλειστικό προστάτη την Τουρκία.

- Η βορειοανατολική Συρία θα γίνει – υπό την προστασία των ΗΠΑ και του Ισραήλ – ένα δεύτερο μετά το βόρειο Ιράκ ημιανεξάρτητο κουρδικό κράτος υπό τον έλεγχο του συριακού παρακλαδιού του PKK, PYD-YPG, με τις ΗΠΑ να διατηρούν μόνιμη παρουσία ως ασπίδα προστασίας των Κούρδων ανταρτών.

   Το μοντέλο της τριχοτόμησης εφαρμόστηκε στο Ιράκ μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2003, με τον Βορρά να ελέγχεται από τους Κούρδους, η κεντρική περιοχή από τους σουνίτες και ο Νότος από τους σιίτες και θεωρείται σε γενικές γραμμές επιτυχημένο.

   ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ η τριχοτόμηση της Συρίας είναι μια επιλογή, η αποδοχή της οποίας είναι μονόδρομος για την Άγκυρα.

   Σε αντίθετη περίπτωση, αν ο Ερντογάν επιχειρήσει να ελέγξει το σύνολο της χώρας ως ενιαία κρατική οντότητα και στην πράξη ενιαίο σουνιτικό προτεκτοράτο της Τουρκίας, τότε θα απομονωθεί στους περιφερειακούς συσχετισμούς.

   Παρά την ψευδαίσθηση μιας βελούδινης διαίρεσης της Συρίας, υπάρχουν εκκρεμότητες που μπορεί να οδηγήσουν σε νέα ανάφλεξη, με χαρακτηριστική την περίπτωση των συμπαγών κουρδικών θυλάκων στο Αφρίν και στο Μαντζίμπ, στη βορειοδυτική Συρία.

   Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα η ανατροπή του Άσαντ είναι επιτυχία χωρίς προηγούμενο για τα συμφέροντα της Τουρκίας του Ερντογάν στη Μέση Ανατολή.

   ΑΝ Η ΝΕΑ ΚΥΝΕΡΝΗΣΗ στη Δαμασκό δεσμευτεί να διαπραγματευτεί με την Ε.Ε. μαζική επιστροφή προσφύγων, θα αναδειχθεί η Άγκυρα ως μη παρακάμψιμος παράγων στην προσπάθεια ελέγχου των προσφυγικών ροών από τη Συρία προς την Ε.Ε.

   Τα παραπάνω δε διαβάζονται μόνο ως πρώτη στην πράξη υλοποίηση της νεο-οθωμανικής ατζέντας του Ερντογάν.

   Είναι ορατός ο κίνδυνος η αναθεωρητική στρατηγική της Άγκυρας να διαμορφώσει ένα ευρύ μέτωπο δυσαρεστημένων δυνάμεων, που φοβούνται ότι η αμφισβήτηση των διευθετήσεων, που συμφώνησαν η Βρετανία και η Γαλλία μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 2018, να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη αποσταθεροποίηση.