..............................................................
Η γνωστή φράση περί πεταλούδας, συνήθως αποδίδεται ως εξής: «Το πέταγμα μιας πεταλούδας στην Κίνα μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στην Αμερική». Κατ’ άλλους η φράση έχει διατυπωθεί ανάποδα: «Το πέταγμα μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο μπορεί να προκαλέσει βροχή στην Κίνα». Πιθανότατα εντέλει αφορούσε μικρότερες αποστάσεις: «Μπορεί το χτύπημα των φτερών μιας πεταλούδας στη Βραζιλία να προκαλέσει τυφώνα στο Τέξας;». Αυτός ήταν ο τίτλος ομιλίας του μαθηματικού και μετεωρολόγου Εντουαρντ Λόρεντς το 1972 στο ετήσιο συνέδριο της American Association for the Advancement of Science.
Σε κάθε περίπτωση, το παράδειγμα της απόστασης Βραζιλίας - Κίνας ήταν οπωσδήποτε πολύ εντυπωσιακό τη δεκαετία του 1970 και τις δεκαετίες που ακολούθησαν, όταν αυτές οι αποστάσεις ήταν ασύλληπτες και οι σχετικές διακρατικές και πολιτισμικές επαφές περίπου ανύπαρκτες. Σήμερα όμως είναι εντελώς ξεπερασμένο. Γιατί δεν είναι μόνο η αύξηση του τουρισμού και η συνεχής παρουσία Κινέζων και Ινδών τουριστών στην Αθήνα, ούτε είναι μόνο που οι ΗΠΑ βρίσκονται στην Ταϊβάν και στη Νότια Κορέα· έχουμε πλέον Ρώσους στην Αφρική κι έχουμε και τους Κινέζους, έμμεσα, στην Ουκρανία, επίσης όμως στον Πειραιά και πρόσφατα στο Περού. Στο μεταξύ, η Βραζιλία συνδέεται περισσότερο με την Κίνα, μέσω BRICS, παρά με το πιο γειτονικό της Τέξας. Οι πληθυσμοί αυξήθηκαν και οι αποστάσεις μειώθηκαν και στις δύο περιπτώσεις θεαματικά.
Εχουμε επίσης συνεχώς νέους πολέμους και βλέπουμε πως όχι πια μία πεταλούδα, αλλά σκληρά γεγονότα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, οδηγούν σε κατάρρευση το καθεστώς στη Συρία από τη μια μέρα στην άλλη. Σε μια Ουκρανία με ΝΑΤΟϊκούς στρατιωτικούς («συμβούλους») και Βορειοκορεάτες στρατιώτες. Και βλέπουμε εντέλει πως από μια σχετικά φιλική «ατμόσφαιρα» τις προηγούμενες δεκαετίες σε Ευρώπη, Ρωσία και Κίνα, όπου μπορούσαμε άνετα να μιλάμε για πεταλούδες που ενδέχεται να αλλάζουν κάτι στα πράγματα, πλέον περνάμε στη «στρατόσφαιρα», εκεί που πετάνε μόνο πύραυλοι και καθόλου πεταλούδες.
Θα πρέπει, για ένα διάστημα τουλάχιστον, να μάθουμε να κρατάμε την ανάσα μας κάθε τόσο, και να ελπίζουμε ότι ο Θεός, ο Αλλάχ, ο Βούδας, η θεά Κάλι ή οποιαδήποτε άλλη θεότητα έχει τη σχετική ευαρέσκεια, θα φωτίσουν τα μυαλά ηγετών όπως ο Τραμπ, ο Πούτιν, ο Νετανιάχου, ο Σι Τζινπίνγκ, ο Μόντι, ο Σαρίφ και των επιτελείων τους, ώστε κανείς να μην κάνει το απονενοημένο.
Τουλάχιστον οι εφήμερες πεταλούδες, που πλέον όλοι καταλαβαίνουμε ότι εντελώς άδικα τις κατηγορήσαμε, δεν έχουν εξαφανιστεί από τη ζωή μας, υπάρχει ακόμα φύση που τις προστατεύει και τις διατηρεί στη ζωή. Και σε τελική ανάλυση, αν το παράδειγμα του Αμαζόνιου, του Τέξας ή και της Κίνας είναι κάπως έκκεντρο στη σφαίρα της σημερινής πραγματικότητας, η ουσία του ισχύει. Γιατί η θεωρία του χάους επιβεβαιώνεται καθημερινά και γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου