«σώζου Συρία» από τον φίλο στο fb Ilias Malevitis (facebook, 8.12.2024)

 .............................................................

«σώζου Συρία»

από τον φίλο στο fb Ilias Malevitis (facebook, 8.12.2024)

Αυτή τη φράση διασώζουν Σύροι ιστορικοί πως ξεστόμισε ο Ηράκλειος εγκαταλείποντας οριστικά τη βόρεια Συρία για τα βυζαντινά εδάφη, μετά τη συντριπτική ήττα του βυζαντινού στρατού στον Γιαρμούκ από τους Άραβες. Κι αυτή η φράση μου ήρθε πάλι στον νου αυτές τις μέρες που οι «απελευθερωτικές» δυνάμεις των τζιχαντιστών, πλήρως εξοπλισμένες και υποστηριγμένες από την Τουρκία (ου μην και από δυτικούς παράγοντες), εισέβαλαν ορμητικά στη Συρία και μέσα σε λίγες μέρες κατέλαβαν τη χώρα, χωρίς να συναντήσουν την παραμικρή αντίσταση.

Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικά ραγδαίες, απρόσμενες και δύσκολα προβλέψιμες και ερμηνεύσιμες προς το άμεσο παρόν, ώστε οι πάμπολλες αναλύσεις που απανωτά καταγράφονται τις τελευταίες ώρες φαντάζουν αδύναμες, αλλοπρόσαλλες, και με τεράστια ποικιλία και διαφοροποίηση στις εικασίες, τις αιτιάσεις και τα συμπεράσματά τους που εκτείνονται σε ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών αποκλίσεων και εκτιμήσεων.

Δυο-τρεις σημειώσεις εφήμερες θα καταγράψω, επιτροχάδην κι ασθμαίνοντας, και μόνον για τη Συρία, αποφεύγοντας να κάνω λόγο για τις άλλες δυνάμεις που εμπλέκονται καθώς και για τις όμορες χώρες, ιδίως τον Λίβανο και τα Παλαιστινιακά εδάφη.

Από κατακτήσεις, πολέμους, καταστροφές, δηώσεις, σφαγές, και διαρκείς αιματηρές συγκρούσεις αφθονεί η ιστορία της Συρίας. Μέσα στη γενικευμένη ευφορία πλείστων Σύρων για την απαλλαγή τους από το καθεστώς του Άσαντ (το –πλέον μακροβίωτο και οικογενειακό– μπααθικό κατάλοιπο στον αραβικό κόσμο), ίσως λανθάνουν, παραμερίζονται κι απομειώνονται ορισμένα θεμελιώδη γεγονότα και στοιχεία που διαμορφώνουν κατά τρόπο καθοριστικό την νέα κατάσταση. Η ελευθερία, που το όνομά της ξεστομίζεται αχόρταγα και διψασμένα από χιλιάδες στόματα αυτές τις μέρες, ήρθε από μια συμμαχία στην οποία κυριαρχούν οι σαλαφιστές τζιχαντιστές, η πρώην αλ-Νούσρα δηλαδή, και πρώην οργανικό κομμάτι της αλ-Κάιντα (με τις δικές του διαφοροποιήσεις), απλά τώρα με μεταλλαγμένο όνομα. Σαφώς αποδυναμώθηκε η ιρανική και η ρωσική παρουσία στην περιοχή, και σαφώς το Ισραήλ με τη «διακριτική» στήριξή του κατάφερε να αποκόψει τον ιρανικό δίαυλο επικοινωνίας κι ενίσχυσης της σηϊτικής Χεζμπολάχ καθώς και διόδου στη Μεσόγειο. Και βέβαια διαλύει στην πράξη αφελείς σκέψεις περί του αδυνάτου –έστω συγκυριακών– συμμαχιών μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας. Η ενδεχόμενη κουρδική ανάμειξη και εμπλοκή θα φανερώσει την περαιτέρω πορεία τέτοιων συγκλίσεων. Χαρακτηριστικά ο Ερντογάν, αναφερόμενος στην νέα πραγματικότητα που δημιουργεί(ται) τώρα στη Συρία, μίλησε για τρομοκράτες αναφερόμενος αποκλειστικά στο PKK και όχι βέβαια στις τζιχαντιστικές ομάδες που στηρίζει, και που η διεθνής κοινότητα έχει ήδη καταδικάσει μεν αλλά σχεδόν είναι έτοιμη να αναγνωρίσει την πολιτική, στρατιωτική (και οσονούπω κυβερνητική) εκπροσώπησή τους.

Ας μην ξεχνάμε δε πως μέχρι και αυτή την ώρα το Ισραήλ βομβαρδίζει όσους στόχους κρίνει σκόπιμο μέσα στη χώρα, τακτική που ασκεί τουλάχιστον άπαξ εβδομαδιαίως τις τελευταίες δεκαετίες. Ο –υπερσύγχρονος– εξοπλισμός των νυν «απελευθερωτών» προέρχεται (κυρίως, αν κι όχι αποκλειστικά) από την Τουρκία, η οποία με τη στήριξή της στην αντιπολίτευση κατορθώνει να εξαπλώσει την –όποια αποφασίσει– παρουσία της μέχρι τα σύνορα με το Ισραήλ. Ας υπενθυμίσω η Τουρκία επιστρέφει (με όποιον τρόπο) εκεί από όπου είχε εκδιωχθεί (ως Οθωμανική αυτοκρατορία) στα μέσα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από τους Άραβες και τους δυτικούς συμμάχους τους.

Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι νέοι κυρίαρχοι επιθυμούν να παραλάβουν το κράτος και τις δημόσιες υπηρεσίες συντεταγμένα, επιδιώκοντας να δημιουργήσουν θετικές εντυπώσεις στον υπόλοιπο κόσμο και να προϊδεάσουν για τις επόμενες κινήσεις τους, ανάμεσα στις οποίες φαίνεται –ή αρκετοί προβλέπουν– να είναι και η διενέργεια ελεύθερων εκλογών, μετά από δεκαετίες αυταρχικής διακυβέρνησης. Εξάλλου η στήριξη από τους έως του νυν συμμάχους τους αλλά και από τη Δύση είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία τόσο για την εδραίωση του καθεστώτος τους όσο και για την οικονομική ανόρθωση της χώρας. Τι μέλλει γενέσθαι, πολύ σύντομα θα φανεί.

Στο Χαλέπι πάντως που κατέλαβαν προ ημερών οι «απελευθερωτές», οι χριστουγεννιάτικοι στολισμοί όχι μόνο έλαβαν τέλος και καταστράφηκαν, αλλά μαζί με τη δημόσια καταστροφή φιαλών αλκοολούχων ποτών επιβλήθηκε και η υποχρεωτική δημόσια κάλυψη της γυναικείας κεφαλής και του σώματος.

Η σουνιτική επικράτηση τέλος των σαλαφιστικών τζιχαντιστικών στοιχείων στην –έως πρότινος, κουτσουρεμένη κοινωνικά και πολιτικά μεν, αλλά κοσμική– Συρία, δεν προοιωνίζεται τίποτα θετικό και παρήγορο για αυτή καθαυτή την ύπαρξη και την παρουσία των πολλών θρησκευτικών μειονοτήτων της χώρας (γύρω στο 30% του συνολικού πληθυσμού) και κυρίως των πανάρχαιων χριστιανικών κοινοτήτων (που αποτελούν το 8-10% περίπου), όλων των αποχρώσεων. Αντιθέτως ο φόβος και ο κίνδυνος για τα χειρότερα είναι πιο έντονοι και εύλογοι παρά ποτέ.

~·~

Οι ιστορικοί μέχρι σήμερα δεν έχουν αποφανθεί με οριστική βεβαιότητα εάν η φράση η αποδιδόμενη στον Ηράκλειο συνιστούσε έναν αποχαιρετισμό (Χαίρε Συρία!) ή μια προτροπή για την αυτοπροστασία της χώρας (Σώσε τον εαυτό σου Συρία!).

{Η εικόνα του πανάρχαιου συμβόλου του περιπεπλεγμένου Σολομώντειου κόμπου, προέρχεται από τα προσφάτως αποκαλυφθέντα ρωμαϊκά ψηφιδωτά της Πάτρας, πλάι στο Ρωμαϊκό Ωδείο}.