...............................................................
Γουίλιαμ Σόμερσετ Μομ (25 Ιανουαρίου 1874–1965)
γράφει ο συγγραφέας και φίλος στο fb Τάσος Γουδέλης (facebook, 24.1.2022)
Έχει ενδιαφέρον να μιλήσει κανείς για τη ζωή και το έργο του Γουίλιαμ Σόμερσετ Μομ (25 Ιανουαρίου 1874–1965). Ο Μομ ήταν Άγγλος θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και διηγηματογράφος. Όπως εκμυστηρευόταν σε μια Ελληνίδα φίλη του, τραπεζικό: "Είμαι στην πρώτη σειρά των δευτέρας τάξεως συγγραφέων". Δεν ξέρουμε εάν είχε δίκιο. Γιατί ήταν από τους πιο αναγνωρισμένους συγγραφείς της εποχής του και ο πιο ακριβοπληρωμένους κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘30. Εργάσθηκε, βέβαια, στην πιο δύσκολη περίοδο για έναν συγγραφέα (ήταν η εποχή του Προυστ, του Τζόις, της Γουλφ) και αυτό το γεγονός έκανε το έργο του να μοιάζει εύκολο στα μάτια των κριτικών. Το 1914 κατατάχθηκε εθελοντικά στον αγγλικό στρατό και μετά τον πόλεμο εργάστηκε στις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες και στάλθηκε στη Ρωσία. Από το 1928 εγκαταστάθηκε στη νότια Γαλλία και έζησε αποκλειστικά από το γράψιμο. Εάν μελετήσει κανείς π.χ. την "Ανθρώπινη δουλεία" (1915) με θέμα την καταστροφή ενός άνδρα από μία γυναίκα, θα διαπιστώσει ότι η υπόθεση του έργου δεν είναι αυτή που υποτίθεται ότι κλείνει η προηγούμενη φράση. Όντως, ο ήρωας είναι ένας ανάπηρος, που τον βασανίζει μια γυναίκα, τον απατά ξεδιάντροπα, τον εγκαταλείπει, επιστρέφει μετά με απαιτήσεις και τον χωρίζει από μια σχέση που εκείνος είχε δημιουργήσει. Τελικά ο ήρωας θα επιβιώσει με ένα νέο δεσμό, αφού πρώτα συνειδητοποιήσει ότι τη γυναίκα αυτή που τον έχει οδηγήσει στα πρόθυρα της καταστροφής δεν την αγαπά πλέον και ότι μπορεί μόνος του να φτιάξει τη ζωή του. Την απαλλαγή του από τον καταπιεστικό δεσμό θα την επιτύχει γνωρίζοντας μια άλλη γυναίκα. Το μυθιστόρημα (που κυκλοφορεί στα ελληνικά από το "Μεταίχμιο", σε νέα, αξιόλογη μετάφραση του Νίκου Μάντη) διαπιστώνουμε ότι δεν γραμμένο από έναν τυχαίο συγγραφέα: έγινε, άλλωστε, μεγάλη επιτυχία στο Χόλιγουντ, με μια από τις λαμπρότερες σταρ, την Μπέτι Ντέιβις, το 1934, και τον έξοχο Λέσλι Χάουαρντ, σε σκηνοθεσία του Τζον Κρόμγουελ. Η υπόθεση καλύπτει μια περίοδο είκοσι ενός ετών: από το 1885 ως το 1906, δηλαδή τα πιο ενδιαφέροντα χρόνια της εποχής που την αποκαλούμε "Μπελ Επόκ". Δεν ήταν όσο ωραία υποδεικνύει το όνομά της η εποχή αυτή. Για τη λογοτεχνία όμως και την κουλτούρα γενικότερα υπήρξε από τις πιο ενδιαφέρουσες. Η "Ανθρώπινη Δουλεία" (τον τίτλο ο Μομ τον πήρε από την "Ηθική" του ολλανδού φιλοσόφου του 17ου αιώνα Μπαρούχ Σπινόζα) ανήκει στα αντιπροσωπευτικότερα "μυθιστορήματα ενηλικίωσης" (Bildungsroman).
Άλλα αξιόλογα έργα του συγγραφέα: η μυθιστορηματική βιογραφία του Γκογκέν ("Το φεγγάρι και 6 πένες", 1919) και το "Στην κόψη του ξυραφιού", 1944. Το 1951 εκδόθηκαν σε 3 τόμους το σύνολο των διηγημάτων του. Ο Μομ είχε κερδίσει το αναγνωστικό και θεατρόφιλο κοινό αλλά οι κριτικοί είχαν αρνητική γνώμη. Ωστόσο, η μεγάλη απήχηση του έργου του τον καθιστά χαρισματικό και, κατά τούς Times, τον "μοναδικό συγγραφέα της γενιάς του που χάρισε καταξίωση και λάμψη στην αγγλική λογοτεχνία". Πέθανε στη Νίκαια της Νότιας Γαλλίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου