Εσείς το ξέρατε;... Μια ερωτική και κοινωνική ερμηνεία στα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.

.............................................................

Εσείς το ξέρατε;...

Πήρα ένα μήνυμα από φίλο μου που μου εξηγεί για τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.

 

Μέρες που είναι να σας πω τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.

Για όσους δεν το γνωρίζουν εξηγώ και την ασυναρτησία των στίχων.

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά

Ψηλή μου δεντρολιβανιά

Κι αρχή καλός μας χρόνος

Εκκλησιά με τα' άγιο θόλος

Άγιος Βασίλης έρχεται

Και δε μας καταδέχεται

Από την Καισαρεία

Συ είσ' αρχόντισσα κυρία

Βαστάει πένα και χαρτί

Ζαχαροκάντυο ζυμωτή

Χαρτί-χαρτί και καλαμάρι

Δες και με το παλικάρι

 

Τα αρχικά κάλαντα ήταν χωρίς τους «κίτρινους» στίχους. Στο Βυζάντιο οι φτωχοί και χαμηλών στρωμάτων άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες παρά μόνο σε γιορτές όπου μπορούσαν να τους απευθύνουν ευχές.

Κάποιος νεαρός, ταπεινής καταγωγής, ήταν ερωτευμένος με μια αρχοντοπούλα. Επειδή δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό να την πλησιάσει παρά μόνο σε περίοδο εορτών για να της απευθύνει ευχές, αποφάσισε ανάμεσα στα κάλαντα του Μεγάλου Βασιλείου (τα κανονικά) να εντάξει και ένα ερωτικό ποίημα που είχε συνθέσει (τους «κίτρινους» στίχους). Έτσι και τα κάλαντα θα έλεγε ακολουθώντας τους κοινωνικούς κανόνες αλλά ταυτόχρονα θα παίνευε την καλή του.

-       Την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά.

-       Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά, τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με Εκκλησιά με τον Άγιο Θόλο (θόλος εκκλησίας).

-       Της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (καμία σχέση ο Άη Βασίλης) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.

-       Στο τέλος οι απαραίτητες γαλιφιές!!! Την λέει ζαχαροκάντυο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκιά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά.

Αυτά τα παράδοξα Κάλαντα πέρασαν από γενιά σε γενιά και έγιναν τα πιο διαδεδομένα σε όλο τον ελληνικό χώρο.