.........................................................
Τα ταμπού που έσπασε η κρίση
Διανύουμε
τον πέμπτο χρόνο που ο όρος «κρίση» απαντάται ανελλιπώς στο λεξιλόγιό
μας, περιγράφοντας μια κατάσταση που καθώς εξελίσσεται, εξελισσόμαστε
και εμείς μαζί της. H πραγματικότητα μας επαναπροσδιορίζει και εμείς,
ταυτόχρονα, την επανερμηνεύουμε, όπως δύο εφαπτόμενα σώματα που,
υπακούοντας στους νόμους της φυσικής, τείνουν να αποκτούν το ένα τη
θερμοκρασία του άλλου. Οι κοινωνίες, ως ζωντανοί οργανισμοί,
μεταβάλλονται. Παρακολουθούν τις περιβάλλουσες συνθήκες και διαμορφώνουν
τη στάση τους απέναντί τους, αναθεωρώντας αντιλήψεις και πρακτικές.
Μερικές σχετίζονται με το λεγόμενο «κοινωνικό status» - παραπέμποντας σε
έννοιες lifestyle προηγούμενων περιόδων - μερικές με τη συνολικότερη
στάση μας απέναντι στα δημόσια πράγματα.
Στις εποχές της «δανεικής» ευμάρειας η αδυναμία ανταπόκρισης σε ένα επιβληθέν μοντέλο πολυδάπανης ζωής δύσκολα αποκαλυπτόταν. Κανείς δεν ήθελε να φαντάζει ο αδύναμος κρίκος. Στη νεόπλουτη ελληνική κοινωνία, που είχε λησμονήσει το ταλαίπωρο παρελθόν της, η ανέχεια αντιμετωπιζόταν σχεδόν ως αμάρτημα, γινόταν συχνά λόγος κοινωνικής περιθωριοποίησης. Σήμερα, η αποδοχή της αδυναμίας γίνεται περισσότερο απενοχοποιημένα. Το μοντέλο της άκριτης και άκρατης ζωής ξέφτισε, ωθώντας μας εκ των πραγμάτων στην υιοθέτηση μιας περισσότερο ειλικρινούς στάσης απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους.
Στις εποχές της επίπλαστης ευημερίας περιφρονήθηκε οτιδήποτε είχε σχέση με πρακτική-χειρωνακτική εργασία. Πάψαμε να είμαστε αγρότες, γίναμε εραστές του «λευκού κολάρου». Σήμερα όμως, που το να εργάζεται κανείς αποτελεί από μόνο του «προνόμιο», φαινόμαστε περισσότερο έτοιμοι να προσαρμοστούμε σε συνθήκες που μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην ιδεατή εικόνα του παρελθόντος και ταυτόχρονα αναζητούμε νέες ατραπούς σε κατευθύνσεις που είχαμε υποτιμήσει. Περιορίζεται η αστικοποίηση, ξανανοίγει ο ορίζοντας της επαρχίας.
Στις εποχές της ψευδεπίγραφης ολβιότητας, ήμασταν στο πρώτο πλάνο της κορνίζας. Και όντας προσηλωμένοι στη ναρκισσιστική θέαση του ειδώλου μας, παραβλέπαμε συχνά ό,τι υπήρχε εκτός του κάδρου. Τώρα που ο καθρέφτης μας ράγισε σε μικρότερα κομμάτια, θυμίζοντας κάτι περισσότερο από κοινωνία, υποστείλαμε τη σημαία της απόλυτης ταύτισης με πολιτικά πρόσωπα και οργανισμούς και κατανοήσαμε ίσως με περισσότερο κριτικό βλέμμα την ανάγκη συλλογικής αντίληψης και δράσης.
Η κρίση μας δυσχεραίνει και δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς ότι βιώνεται από την κοινωνία μας οδυνηρά. Μπορεί άραγε την ίδια στιγμή να μας εκπαιδεύει με ανακατατάξεις στο αξιακό μας σύστημα; Κανείς με βεβαιότητα δεν μπορεί να απαντήσει αν στον χρόνο που μεσολάβησε γίναμε πιο ώριμοι ως κοινωνία. Δεν διαφαίνεται ακόμη αν οι αλλαγές είναι σε βάθος ή είναι επιφανειακές και υπαγορεύονται εξαναγκαστικά από τις δυσχερείς συνθήκες.
Σπάσαμε όμως μερικά από τα ταμπού μας.
Η Μαρία Μπουτζέτη είναι Υποψήφια Διδάκτωρ στην Πολιτική Επικοινωνία και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών
Στις εποχές της «δανεικής» ευμάρειας η αδυναμία ανταπόκρισης σε ένα επιβληθέν μοντέλο πολυδάπανης ζωής δύσκολα αποκαλυπτόταν. Κανείς δεν ήθελε να φαντάζει ο αδύναμος κρίκος. Στη νεόπλουτη ελληνική κοινωνία, που είχε λησμονήσει το ταλαίπωρο παρελθόν της, η ανέχεια αντιμετωπιζόταν σχεδόν ως αμάρτημα, γινόταν συχνά λόγος κοινωνικής περιθωριοποίησης. Σήμερα, η αποδοχή της αδυναμίας γίνεται περισσότερο απενοχοποιημένα. Το μοντέλο της άκριτης και άκρατης ζωής ξέφτισε, ωθώντας μας εκ των πραγμάτων στην υιοθέτηση μιας περισσότερο ειλικρινούς στάσης απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους.
Στις εποχές της επίπλαστης ευημερίας περιφρονήθηκε οτιδήποτε είχε σχέση με πρακτική-χειρωνακτική εργασία. Πάψαμε να είμαστε αγρότες, γίναμε εραστές του «λευκού κολάρου». Σήμερα όμως, που το να εργάζεται κανείς αποτελεί από μόνο του «προνόμιο», φαινόμαστε περισσότερο έτοιμοι να προσαρμοστούμε σε συνθήκες που μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην ιδεατή εικόνα του παρελθόντος και ταυτόχρονα αναζητούμε νέες ατραπούς σε κατευθύνσεις που είχαμε υποτιμήσει. Περιορίζεται η αστικοποίηση, ξανανοίγει ο ορίζοντας της επαρχίας.
Στις εποχές της ψευδεπίγραφης ολβιότητας, ήμασταν στο πρώτο πλάνο της κορνίζας. Και όντας προσηλωμένοι στη ναρκισσιστική θέαση του ειδώλου μας, παραβλέπαμε συχνά ό,τι υπήρχε εκτός του κάδρου. Τώρα που ο καθρέφτης μας ράγισε σε μικρότερα κομμάτια, θυμίζοντας κάτι περισσότερο από κοινωνία, υποστείλαμε τη σημαία της απόλυτης ταύτισης με πολιτικά πρόσωπα και οργανισμούς και κατανοήσαμε ίσως με περισσότερο κριτικό βλέμμα την ανάγκη συλλογικής αντίληψης και δράσης.
Η κρίση μας δυσχεραίνει και δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς ότι βιώνεται από την κοινωνία μας οδυνηρά. Μπορεί άραγε την ίδια στιγμή να μας εκπαιδεύει με ανακατατάξεις στο αξιακό μας σύστημα; Κανείς με βεβαιότητα δεν μπορεί να απαντήσει αν στον χρόνο που μεσολάβησε γίναμε πιο ώριμοι ως κοινωνία. Δεν διαφαίνεται ακόμη αν οι αλλαγές είναι σε βάθος ή είναι επιφανειακές και υπαγορεύονται εξαναγκαστικά από τις δυσχερείς συνθήκες.
Σπάσαμε όμως μερικά από τα ταμπού μας.
Η Μαρία Μπουτζέτη είναι Υποψήφια Διδάκτωρ στην Πολιτική Επικοινωνία και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου