Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013

"Και όμως, ο κόσμος κινείται" του Παντελή Μπουκάλα ("Καθημερινή", 8/12/2013)

...............................................................

Και όμως, ο κόσμος κινείται

Του Παντελή Μπουκάλα


Παγωμένες φαίνονται τον τελευταίο καιρό οι δημοσκοπήσεις και παγιωμένες οι αντιλήψεις των ανθρώπων. Σαν να κοκάλωσε ο πολιτικός χρόνος και σαν να μην αφήνουν βαθύ αποτύπωμα όσα συμβαίνουν, πολλά από τα οποία είναι όντως δραματικά. Δεν είναι έτσι όμως. Δεν βάλτωσαν τα αισθήματα, δεν νέκρωσαν οι ιδέες, δεν έπαψαν οι συγκρούσεις. Λίγο κάτω από την κρούστα της καθημερινότητας, ο κόσμος, με τις χίλιες δυο δυσκολίες του, με τα βάσανά του, δεν έπαψε να είναι ζώον πολιτικόν, να έχει ανάγκες και επιθυμίες. Και να αναζητεί απαντήσεις στις πολλές και σοβαρές απορίες του, απαντήσεις διαφορετικές από τις κονσερβαρισμένες που συνήθως του παρέχονται: Ποιος ορίζει στ’ αλήθεια τη μοίρα της χώρας, πόση αξία έχει η ψήφος του πολίτη, άρα και πόσο άξια του ονόματός της είναι η δημοκρατία, πόσα τούνελ μάς περιμένουν ακόμα ώσπου να βγούμε στο υπεσχημένο φως, ποιο άλλο όραμα ή πρόγραμμα θα μπορούσε να υπάρξει, ώστε να σταθούμε στα πόδια μας δίχως τον βραχνά ή τον ζυγό των δανεικών, εκτός βέβαια από το πατροπαράδοτο «ηλιακό όραμα», να ξανάρθει δηλαδή η άνοιξη, να ξανάρθουν και τα χελιδόνια του τουρισμού, να αυξηθούν οι κατά κεφαλήν χωριάτικες κ.λπ.
Ψάχνει φάρμακο ο κόσμος για την αγωνία του, άλλο βέβαια από τα ψυχοτρόπα που του συστήνουν οι εθνικοί ψυχίατροι. Μετακινείται πολιτικά, όχι κατά κύματα αλλά βουβά, επειδή είναι μεν απολύτως σίγουρος για το από πού θέλει να φύγει, διστάζει εντούτοις για τον προορισμό του. Και παλεύει. Παλεύει για να καταλάβει αν είναι όντως νομοτελειακά αυτά που του παρασταίνουν σαν νομοτελειακά οι ποικίλες κεφαλές, που επαναλαμβάνουν μονότονα το καταθλιπτικό «δεν υπάρχει άλλος δρόμος, δεν υπάρχει άλλος τρόπος». Αγωνίζεται για να διασταυρώσει το βιοτικό άγχος του και τα τρίμματα έστω της ελπίδας του με το άγχος και τις όποιες ελπίδες των άλλων, μήπως η συνάντηση αυτή αποδειχθεί γόνιμη και πολλαπλασιαστική. Παλεύει ν’ αντέξει, να μη φτάσει στον αυτοοικτιρμό. Και να μη συντριβεί από τις αλλεπάλληλες «ντετερμινιστικές» μειώσεις (χρημάτων, δικαιωμάτων, ελεύθερου χρόνου, προσωπικού χώρου, αυτοσεβασμού). Να μην τον τσακίσει η χλεύη και η απαξιωτική επιθετικότητα με την οποία τον αντιμετωπίζουν οι γυάλινοι κήνσορες, βέβαιοι πως έχουν να κάνουν με ανώριμους και κακομαθημένους, αλλά και πολλοί συνευρωπαίοι, και όχι μόνον οι επίσημοι.
Και όμως. Ο κόσμος κινείται. Οπως και η Γη. Η εικόνα ακινησίας που παρέχουν τα δημοσκοπικά ευρήματα των τελευταίων μηνών είναι πλασματική. Μια κοινωνία που συμπιέζεται από όλες τις πλευρές δεν μπορεί παρά να αντιδρά, άλλωστε τα μνημόνια, όπως παντού, δουλεύουν και εδώ σαν διαλύτες των υπαρχόντων κομμάτων και εμβρυουλκοί νέων σχηματισμών και σαν μηχανές κοινωνικής μεταλλαγής. Ετσι μάλιστα όπως σχηματίστηκε μετεκλογικά το κομματικό πεδίο, ακόμα και οι φαινομενικά μικρές και ασήμαντες μετατοπίσεις είναι κρίσιμες και ενδέχεται την ώρα της (ευρω)κάλπης να αποβούν καθοριστικές· τουλάχιστον για τις εντυπώσεις που θα δημιουργηθούν και οι οποίες θα αποτελέσουν τον πυρήνα των κομματικών συγκρούσεων μετά τον Μάιο.
Σίγουρα, μπορεί κάποιος να διακρίνει παράδοξες πριμοδοτήσεις ή υποτιμήσεις ποσοστών στο ένα ή το άλλο γκάλοπ. Αίφνης, στη δεκεμβριάτικη δημοσκόπηση του «μεγάλου καναλιού», το τηλεοπτικώς μόνο υπάρχον κόμμα του κ. Ανδρέα Λοβέρδου δεν εμφανιζόταν καθόλου στην πρόβλεψη για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών (που συνηθίζουμε να λέμε πως είναι πάντοτε πιο χαλαρές, και κατά συνέπεια ευνοϊκότερες για τους «μικρούς»)· πιθανόν το ποσοστό του, ως στατιστικώς ασήμαντο, απορροφήθηκε από την κατηγορία «Αλλο». Αντίθετα, καπάρωνε ένα ελπιδοφόρο 1,2% στην πρόβλεψη για τις εθνικές εκλογές, στις οποίες όμως συμπιέζονται τα κόμματα-σφραγίδες και οι σχεδόν μονοπρόσωποι σχηματισμοί, του τύπου «Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα (Λοβέρδος)», όπου αν δεν προστεθεί εντός παρενθέσεως το όνομα του ιδρυτή-προέδρου-αναγνωρίσιμου, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ελπίδες να καταλάβουν πολλοί αμέσως ποιο κόμμα εννοείται. Πόσοι θυμούνται λ.χ. πώς ονομαζόταν το κόμμα του κ. Αβραμόπουλου ή πώς λέγεται το εν ληθάργω δημιούργημα της κ. Μπακογιάννη και το αντίστοιχο της κ. Κατσέλη, και πόσοι δημοσιογράφοι δεν τσεκάρουν στο Διαδίκτυο την ονομασία τους, όταν χρειάζεται να τα αναφέρουν; Προφανώς, αυτό συμβαίνει επειδή τα κόμματα δεν κατασκευάζονται σε κλειστά γραφεία και αποκλειστικά από προσωπικό πείσμα ή υπέρμετρη ματαιοδοξία.
Οποια κι αν υποτεθεί όμως πως είναι η επεξεργασία των στοιχείων, ή ακόμα και η χειραγώγησή τους, ό,τι προκύπτει ως κοινό γνώρισμα όλων των δημοσκοπήσεων, ανεξαρτήτως ερευνητικής εταιρείας και επικοινωνιακού μέσου, είναι ότι πολλά και σοβαρά παίζονται πράγματι για πολύ λίγες ψήφους. Οχι μόνο η καθοριστική των εξελίξεων πρωτιά, αλλά και η τέταρτη θέση και η πέμπτη (ποιος θα επικρατήσει δηλαδή σε αυτούς τους ιδιότυπους αγώνες μπαράζ, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες, το ΠΑΣΟΚ ή το ΚΚΕ), καθώς και το αν τελικά θα εισέλθουν στη Βουλή κάποια κόμματα, πρωτίστως η ΔΗΜΑΡ, δεδομένου ότι μέχρι στιγμής η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οι Οικολόγοι και η Δράση δείχνουν αρκετά μακριά από το κοινοβουλευτικό κατώφλι. Βεβαίως και δεν διακρίνονται μέχρι τώρα λαϊκά ρεύματα και μαζικές μετακινήσεις. Αλλά ο εκλογικός χάρτης, ως έχει, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος· μπορεί να ανασχηματιστεί με ένα φύσημα του πολιτικού αέρα, με μία κίνηση της τελευταίας στιγμής.
Αυτήν την περίοδο την πρώτη δημοσκοπική θέση φαίνεται να την κατακτά ο ΣΥΡΙΖΑ. Με ισχνή ωστόσο διαφορά από τη Ν.Δ. Αραγε για ποιο από τα δύο κόμματα το 20% είναι οροφή και για ποιο βάση εκκίνησης; Τυπικά στη Ν.Δ., παρά την αποτυχία διεμβολισμού της Χ.Α. (η οποία οφείλει ευγνωμοσύνη στις δολοφονικές «Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις» και στα παράδοξα ελληνικά τους, του είδους «παρευρίσκεται πλησίον» ή «καθείς ημών»), μπορούν να ονειρεύονται τα σαραντάρια άλλων εποχών, όχι ιδιαίτερα μακρινών· δεν τα πολυαναφέρουν όμως, διότι τότε θα καταλάβαιναν ότι για το τελευταίο που μπορούν να ειρωνεύονται τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «καθηλώθηκε στο 20%». «Καθηλώθηκε στο 20%» ένα κόμμα που χθες πάλευε γύρω στο 5%, και δεν υπέστη πλήγμα ένα άλλο που, χθες επίσης, ξεπερνούσε το 40% και σήμερα δεν ξεκολλάει από το 20% παρά το «αφήγημα επιτυχίας» που διακινεί; Γιατί άραγε αυτό το «story» δεν γίνεται μπεστ σέλερ; Επειδή είναι κακογραμμένο; Επειδή είναι αναντίστοιχο με την πραγματικότητα που βιώνουν οι πολλοί; Ή και τα δύο;

Δεν υπάρχουν σχόλια: