..............................................................
Η ημιτελής πατροκτονία του Γ. Παπανδρέου.
Του Σ. Κούλογλου
Ο Γιώργος Παπανδρέου έβγαλε τον αποχαιρετιστήριο λόγο του την Παρασκευή το βράδυ, λίγο πριν την ψήφο εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση, η οποία, -μοναδική περίπτωση στα παγκόσμια κοινοβουλευτικά χρονικά- διαλύεται τρεις μέρες μετά. Αν και θα όφειλε, η ομιλία δεν περιείχε αυτοκριτική, ήταν γεμάτη όμως από κριτική και καταγγελίες για το σύστημα το οποίο, σύμφωνα με τον απερχόμενο πρωθυπουργό, οδήγησε τα πράγματα στο χείλος της καταστροφής: με τη μόνη διαφορά ότι βασικός θεμελιωτής του καταρρέοντας συστήματος ήταν ένας προηγούμενος πρωθυπουργός που επίσης ονομαζόταν Παπανδρέου. Ανδρέας Παπανδρέου.
Κάτι σαν μικρή πολιτική αυτοβιογραφία, η ομιλία της Παρασκευής αναφέρθηκε σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που ο, νεαρός τότε, Γιώργος Παπανδρέου διαφοροποιήθηκε από τις κυβερνήσεις του πατέρα του: ελεύθερη ραδιοφωνία, διαφορετική αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών και της εκπαίδευσης. Και επειδή δεν ήταν πολύ δύσκολο να είσαι καινοτόμος σε μια εποχή όπου ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης του ΠΑΣΟΚ Σ.Παπαθεμελής ήθελε να κοιμόμαστε από τις 12 το βράδυ και με τα χέρια έξω από το σεντόνι, ο Γ. Παπανδρέου απαρίθμησε και τις πολιτικές εκείνες όπου, ως υπουργός πλέον, τον ξεχώρισαν από την αντίστοιχη πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου, με αποκορύφωμα τις συμφωνίες με την Τουρκία.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από την άποψη του ταμπεραμέντου και της προσωπικότητας, ο γιος με τον πατέρα απέχουν παρασάγγες. Ο ένας ήταν ένας αδίστακτος και συνάμα χαρισματικός λαοπλάνος που ήθελε, πάνω απ όλα, να είναι αγαπητός στον λαό. Ο άλλος δεν μπόρεσε ποτέ να δημιουργήσει προσωπικούς δεσμούς με τις μάζες, ενώ στα 2 χρόνια της δικής του θητείας δεν δίστασε να πάρει και μέτρα που τον έκαναν εξαιρετικά αντιπαθή. O μπαμπάς αντιμετώπιζε τις διαφωνίες με το Πειθαρχικό Συμβούλιο. Στο στρατόπεδο του γιου, η ανοχή στις διαφορετικές απόψεις οδηγεί συχνότατα σε παραλυσία.
Παρ’ όλες τις διαφορές όμως, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είχε ποτέ πρόθεση να αμφισβητήσει ριζικά το πατρικό σύστημα: έβλεπε περισσότερο τον εαυτό του σαν ένα φωτισμένο πρίγκιπα , που θα διόρθωνε τα παλιά λάθη και του έδινε ένα σύγχρονο πρόσωπο.
Παρ’ όλες τις διαφορές όμως, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είχε ποτέ πρόθεση να αμφισβητήσει ριζικά το πατρικό σύστημα: έβλεπε περισσότερο τον εαυτό του σαν ένα φωτισμένο πρίγκιπα , που θα διόρθωνε τα παλιά λάθη και του έδινε ένα σύγχρονο πρόσωπο.
Το ιστορικό παράδοξο είναι ακριβώς αυτό: στα δύο χρόνια μιας πρωθυπουργικής θητείας στην διάρκεια των οποίων η χώρα βρέθηκε στη πιο δύσκολη θέση της πρόσφατης ιστορίας της, ο Γιώργος ήταν υποχρεωμένος να παίξει τον ρόλο του πατροκτόνου, ροκανίζοντας το πελατειακό κομματικό κράτος, ξεκινώντας τις εχθροπραξίες με τον υπερδιογκωμένο δημόσιο τομέα που είχε χτίσει ο Ανδρέας., εξασφαλίζοντας στο ΠΑΣΟΚ σταθερή κοινωνική υποστήριξη για 3 δεκαετίες. Όλα αυτά δηλαδή που κατήγγειλε ο Γιώργος στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του την Παρασκευή.
Όμως ο Γ. Παπανδρέου δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος να παίξει τον πατροκτόνο. Αντίθετα, όσο μεγάλωναν οι δυσκολίες, τόσο το open gov έδινε τη θέση του στην δεκαετία του 80, με την επαναφορά των προσώπων και απομίμηση των μεθόδων που είχε χρησιμοποιήσει ο Ανδρέας. Η στροφή έγινε στον ανασχηματισμό τον Σεπτέμβριο του 2010, όταν το βαθύ ΠΑΣΟΚ και οι Ανδρεικοί γύρισαν στη κυβέρνηση. Το κόλπο των αναπληρωτών υπουργών που αλληλουπονομεύονται με τους υπουργούς και ο εξευτελισμός των διαφωνούντων, μέσω της υπουργοποίησης τους, που εγκαινιάστηκαν τότε, ήταν καθαρά ανδρεικές επινοήσεις.
Το αποκορύφωμα ήταν η τακτική των ακραίων διλημμάτων, σε εκλογικές αναμετρήσεις. Αλλαγή ή επάρατη δεξιά, ο Ανδρέας την είχε αποθεώσει, με αποκορύφωμα την περίφημη ρήξη της 9ης Μαρτίου του 1985, όταν το δίλημμα πήρε εκβιαστικό χαρακτήρα: οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, ιδίως αυτοί που προέρχοντο από την αριστερά, καλούντο να επιλέξουν ανάμεσα στο «κατεστημένο» που εκπροσωπούσε ο Κ. Καραμανλής και την «πρόοδο» που προσωποποιούσε ο Χ. Σαρτζετάκης. ΗΘελαν δεν ήθελαν θα ψήφιζαν τον τελευταίο, όπως ακριβώς ο Γ.Παπανδρέου πίστεψε ότι οι ψηφοφόροι θα προτιμούσαν, το 2011, τη δανειακή συμφωνία από την έξοδο από την ευρωζώνη και θα αναγκάζονταν να επικυρώσουν την πολιτική του.
Με τη διαφορά ότι στη πολιτική πρέπει να είσαι και λίγο ο εαυτός σου: μαέστρος της πολιτικής τακτικής, ο Ανδρέας κατάφερε να βγάλει προσωρινά τον Καραμανλή από τα πόδια του. (το πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα που προέκυψε είναι μια από τις αιτίες της σημερινής κατάντιας, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Ο γιος του, χωρίς να μελετήσει ούτε στο ελάχιστο τις συνέπειες της πράξης του, προκήρυξε ένα δημοψήφισμα που παρά λίγο να προκαλέσει παγκόσμιο οικονομικό κραχ και τον αναγκάζει σήμερα να παραδώσει την εξουσία. Απ αυτήν την άποψη, δεν είναι ο γιος που σκότωσε τον πατέρα, αλλά ο πατέρας τον γιο.
Στη πραγματικότητα πρόκειται για ημιτελή πατροκτονία: η διετής διακυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, με αποκορύφωμα την απόπειρα δημοψηφίσματος που οδήγησε στη πτώση της κυβέρνησης και ουσιαστικά στην πλήρη υπαγωγή της χώρας σε διεθνή εποπτεία, έδωσαν ένα θανάσιμο πλήγμα στο πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης.
Οι σχεδόν σουρεαλιστικές, τριήμερες κόνξες που με τα πολλά οδήγησαν χθες σε συμφωνία σχηματισμού κυβέρνησης, δεν θ αλλάξουν τη πορεία των πραγμάτων. Η συμφωνία δεν αμφισβητεί στο ελάχιστο την οικονομική πολιτική που ακολουθείται και είναι πολύ αργά πλέον οι Παπανδρέου και Σαμαράς να εμφανιστούν από κοινού στις Βρυξέλλες ζητώντας αλλαγές. Η εντολή είναι μία: σκάσε και κολύμπα.
Μπορεί τώρα να εκταμιευθεί η έκτη δόση και η χρεοκοπία προσωρινά να αποφευχθεί, αλλά σε 2 μήνες θα υπάρχουν περισσότεροι άνεργοι και καταστήματα κλειστά, μεγαλύτερες αποκλίσεις από το πρόγραμμα της τρόικας και νέα μέτρα για να εξασφαλιστεί η 7η, 8η,9η δόση και πάει λέγοντας. Είναι πολύ αμφίβολο ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα θα αντέξει τέτοιο βάρος. Έστω και αν οι πατροκτόνοι πάρουν –μειωμένη- σύνταξη.
Μπορεί τώρα να εκταμιευθεί η έκτη δόση και η χρεοκοπία προσωρινά να αποφευχθεί, αλλά σε 2 μήνες θα υπάρχουν περισσότεροι άνεργοι και καταστήματα κλειστά, μεγαλύτερες αποκλίσεις από το πρόγραμμα της τρόικας και νέα μέτρα για να εξασφαλιστεί η 7η, 8η,9η δόση και πάει λέγοντας. Είναι πολύ αμφίβολο ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα θα αντέξει τέτοιο βάρος. Έστω και αν οι πατροκτόνοι πάρουν –μειωμένη- σύνταξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου