Ρ. Κούρτσιο: Αντί να αφεθώ να με καταβροχθίσει η φυλακή προτίμησα να τη φάω εγώ μπουκιά-μπουκιά (http://www.hitandrun.gr, 17/04/2016)

..............................................................

 

Ρ. Κούρτσιο: Αντί να αφεθώ να με καταβροχθίσει η φυλακή προτίμησα να τη φάω εγώ μπουκιά-μπουκιά

 

• http://www.hitandrun.gr, 17/04/2016

Σε κάθε περίπτωση ο εξοπλισμός των Ερυθρών Ταξιαρχιών έχει μια έντονα φορτισμένη ιδεολογικο-πολιτική πτυχή. Τα πιστόλια καθώς και κάτι σπάνια πολυβόλα ΜΑΒ ήταν υπόλοιπα απο τον πόλεμο που τα είχαν φυλάξει οι παρτιζάνοι σύντροφοι. Συνήθιζαν να μας τα παραδίδουν με συγκινητικές ιεροτελεστίες. Μου έχει μείνει μια τρυφερή και συνάμα μελαγχολική ανάμνηση εκείνων των παλιών κομμουνιστών, που δεν υπάρχουν πια, οι οποίοι ζούσαν με την πικρή γεύση της απογοήτευσης:»Σας έχουμε εμπιστοσύνη» μας λέγανε «η ελπίδα μας, είναι να θριαμβεύσετε εκεί που εμείς γελαστήκαμε». Παραδίδοντας μας τα όπλα με τα οποία είχαν πολεμήσει τους φασίστες τριάντα χρόνια πριν, ήταν σαν να μας παραδίδουν τη σκυτάλη.

Ένας απ’ αυτούς μου έκανε μεγάλη εντύπωση: ήταν εξηνταπέντε χρονών και είχε κάνει αντάρτης στα βουνά της Νοβάρα. Μου έδωσε στα χέρια ένα παμπάλαιο πιστόλι από τον Ισπανικό εμφύλιο: «Κοίτα, το έχω φυλάξει τόσα χρόνια, δουλεύει ακόμα, έχε το νου σου…»Επέμενε πολύ μάλιστα, να συμμετέχει σε κάποια ενέργεια μας. Χρειάστηκε να καταβάλλω μεγάλη προσπάθεια απέναντι στον εαυτό μου κιόλας, ώστε να τον μεταπείσω.

Εκείνο το γεγονός, άλλαξε πολλά πράγματα, όχι μόνο για μένα αλλά και για τις Ερυθρές Ταξιαρχίες. Για πρώτη φορά βιώναμε στο πετσί μας τη συνάντηση με το θάνατο και τα παρεπόμενά του.

Ο θάνατος της Μαργκερίτα, της γυναίκας μου, της συντρόφισσάς μας, αρχηγού φάλαγγας, όπως επίσης και ο θάνατος ενός καραμπινιέρε, οικογενειάρχη. Αυτός ήταν ο τραγικός επίλογος μιας ενέργειας που είχαμε σχεδιάσει τόσο επιμελώς ώστε να αποφύγουμε την ένοπλη σύγκρουση. Η βαριά αποτυχία μας έφερε μπροστά σε μια σκληρή αυτοκριτική καθώς συνειδητοποιούσαμε πως ακολουθώντας το μονοπάτι αυτό, προϋπόθετε πρωτίστως να δεχθούμε, εντελώς συγκεκριμένα και όχι ως μια αφηρημένη υπόθεση, το ενδεχόμενο του θανάτου τόσο στη δικιά μας πλευρά όσο και στην αντίπαλη.

Τελικά τη νύχτα μεταξύ 5 και 6 Ιουνίου, αναγκάστηκα να δεχθώ πως η νεκρή κοπέλα δεν μπορεί να ήταν άλλη από τη Μαργκερίτα. Ζήτησα να μείνω μόνος στο σπίτι όπου ξέσπασα σε μια ακατανίκητη και ατέλειωτη κρίση κλάματος. Ενα κλάμα, κατά κάποιον τρόπο λυτρωτικό που μ’ έκανε να καταλάβω την πραγματικότητα μιας συνάντησης με το θάνατο έξω από τα λογοτεχνικά ή φιλοσοφικά πλαίσια και πως αυτό το ενδεχόμενο πια θα μας παραμόνευε στη γωνία. Ήθελα τόσο να παρευρεθώ στην κηδεία που έγινε στο Τρέντο, όμως ολόκληρη η πόλη ήταν κάτω από τον έλεγχο της αστυνομίας και δεν υπήρχε περίπτωση να τα καταφέρω. Μια φίλη με βοήθησε ώστε να φτάσει στον τάφο της ένα ανώνυμο μπουκέτο λουλούδια.

Η αλήθεια είναι πως δεκαοκτώ χρόνια φυλακής, δεν είναι μια αφαίρεση, παρά μια πραγματική κατάσταση απόστασης από τη ζωή. Για παράδειγμα, αισθάνομαι πολύ μακρινούς, όλους όσοι εκείνα τα χρόνια εξέτασαν κι ανάλυσαν την προσωπική και πολιτική μου ιστορία. Είναι μακρυά από μένα, όλα όσα διαβάζω στις εφημερίδες και βλέπω στην τηλεόραση. Αντίθετα μ’ επηρεάζει και τον νιώθω δίπλα μου, όποιον υποκύπτει στη σιωπή της μοναξιάς, υποφέρει, κραυγάζει, αυτοακρωτηριάζεται, αυτοκτονεί. Οι κραυγές, οι χίλιες και μια φωνές της δυσκολίας να ζήσουν.

Τα πρώτα χρόνια στη φυλακή, κατάλαβα πως έπρεπε ν’ αποδεχθώ τις βαθιές τροποποιήσεις που επέφερε στον τρόπο που υπήρχα και πραγματοποιούσα τις ριζοσπαστικές επιλογές μου. Αντι, να ερμηνεύσω ένα ρόλο που είχε παγιδευτεί στο παρελθόν, αποφάσισα ν’ ανοικοδομήσω τη ζωή μου, παραμένοντας όσο πιο κοντά γινόταν στις καθημερινές εναλλαγές όσων βίωνα. Αντί να αφεθώ να με καταβροχθίσει η φυλακή, προτίμησα να τη φάω εγώ μπουκιά-μπουκιά.

Αυτό σημαίνει, πως με το που πέταξα από πάνω μου το ταξιαρχίτικο ένδυμα, αποδέχθηκα το δέρμα ως το μοναδικό μου ένδυμα.

Δεν μπορούμε να βάζουμε στο ζύγι, τέτοιους προβληματισμούς. Η αξία των αποτυχημένων επαναστάσεων έγκειται στο ότι δεν παρουσιάζουν τα μειονεκτήματα των αντίστοιχων νικηφόρων: σε κάποιο βαθμό, όλες οι νικηφόρες επαναστάσεις πρόδωσαν τις υποσχέσεις τους, ενώ οι αποτυχημένες μονάχα τις αρχικές αναλύσεις που τις έθεσαν σε κίνηση, μπορούν να προδώσουν. Ένα σφάλμα λιγότερο σοβαρό, συγκρίνοντάς τα.

Από την άλλη, η γενναιωδωρία με την οποία ρίχτηκε η γενιά μου σε αυτήν την παράτολμη περιπέτεια, συνιστά μια θετική αξία, που πρέπει επιτέλους ν’ αναγνωριστεί. Θέλω να δηλώσω χωρίς μετριοφροσύνες: έχω μέσα μου πια, μεγάλη συμπόνια για τον εαυτό μου καθώς και για την ηττημένη γενιά μου…

Αυτή η μακρά συνέντευξη, έγινε για να αναδειχθούν τα  γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή μου όπως τα θυμάμαι σήμερα και είναι μια κάποια δικιά μου εκδοχή: το προϊόν αναρίθμητων συζητήσεων σ’ ένα άδειο δωμάτιο της φυλακής της Ρεμπίμπια, στα περίχωρα της Ρώμης.

Πιθανότατα, κάτω από τον ίσκιο μιας μεγάλης οξιάς οι μνήμες δε θα ήταν οι ίδιες. Από την άλλη, η καταφυγή σε αυθαίρετες αποστασιοποιήσεις από τα γεγονότα, οδηγεί στην προδοσία των ίδιων των γεγονότων με τη θολή γλώσσα του μύθου: του καθαυτού μύθου της ίδιας μας της ζωής.

Από το βιβλίο "Ρενάτο Κούρτσιο:Με ξεσκέπαστο το πρόσωπο» του Μάριο Σαλόγια

εκδόσεις ΔΙΑΔΟΣΗ