"Κοριτσάκι Χωρίς Σπίρτα" γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.11.2021)

 ...............................................................

             Κοριτσάκι Χωρίς Σπίρτα

γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.11.2021)

Η οκτάχρονη Ρομά είναι το κοριτσάκι με τα σπίρτα της εποχής μας. Είναι από τα παιδιά που, όπως το κοριτσάκι του Αντερσεν, πρέπει κάτι να φέρει στη σπιτική τρώγλη, ίσως ο πατέρας της να την κακομεταχειριστεί κι αυτήν αν δεν το φέρει, ποιος ξέρει. Είναι αυτή που πρέπει να ζητιανέψει, αν είχε κάτι να πουλήσει θα έλεγε, όπως οι ζητιάνοι στο μετρό, όπως και η μικρή Δανέζα, ότι δεν ζητιανεύει, πουλάει σπίρτα. Τον αργό τους θάνατο στον δρόμο κάποιος τον επιτάχυνε. Στη μια περίπτωση η τρελή άμαξα που την πέταξε στην άκρη του δρόμου, της πήρε το παπούτσι και της σκόρπισε τα σπίρτα. Στην άλλη ένα συμπτωματικό πάτημα κουμπιού που έκλεισε μια βαριά σιδερένια πόρτα, πάλι από κάποιον τυχαίο που ούτε αυτός την είδε.

Κανείς δεν βλέπει τα κοριτσάκια με τα σπίρτα, όπως κανείς δεν βλέπει όσους κοιμούνται στα πλατύσκαλα των πολυκαταστημάτων που πωλούν τσάντες για χίλια ευρώ. Κανείς δεν βλέπει αυτούς που μαζεύουν χαρτί και μέταλλο από τους σκουπιδοτενεκέδες, κανείς δεν βλέπει τους τρυπημένους από τα ναρκωτικά κι ας περνάει από πάνω τους. Οι μεγάλες πόλεις έχουν γεμίσει με άστεγους και «κοριτσάκια με τα σπίρτα». Η Αθήνα είναι γεμάτη, όπως στο Παρίσι όπου, προ ημερών, μου είπαν, ένας 28χρονος ρακένδυτος φώναζε χτυπώντας τις πόρτες του μετρό: «Είμαι Γάλλος!».

Η εθνικότητα -ή ο εθνικισμός, όπως θέλει κανείς το παίρνει- μοιάζει να είναι το τελευταίο οχυρό όχι μόνο των κατατρεγμένων, αλλά και όσων ακόμα επιβιώνουν. «Τουλάχιστον εμάς (τους Ελληνες, τους Γάλλους, όποιους) δεν μας αφορά». Φυσικά αυτό το οχυρό έχει από καιρό σπάσει. Δεν είναι μόνο που οι Ρομά είναι Ελληνες, είναι επίσης ότι και άλλοι, κατ’ αυτή τη λογική, «πιο Ελληνες», ζουν στο ίδιο, ίσως και χειρότερο περιθώριο. Το ίδιο γίνεται παντού. Η επιστροφή στον Ντίκενς και στον Αντερσεν, δήθεν με νέες ιδέες, είναι ταχύτατη.

Σε μια διάλεξή του πριν από χρόνια ο Αλέν Μπαντιού, που είναι επισήμως λίγο ντεμοντέ ως «υπερβολικά» αριστερός ή «υπερβολικά» ανθρωπιστής, ή ποιος ξέρει τι «υπερβολικά» άλλο, κάτι που σημαίνει ότι λέει πράγματα «ανεφάρμοστα», βλέπε «αφελή», γεμίζει όμως τα αμφιθέατρα πάντα, έλεγε ότι το σημερινό προλεταριάτο είναι οι ξένοι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Σήμερα αυτό είναι ακόμα πιο προφανές, αν και πρέπει πια να συμπεριλάβουμε και κάμποσους αυτόχθονες που μοιράζονται σχεδόν την ίδια μοίρα.

Η φτώχεια διευρύνεται συνεχώς και δεν έχει εθνικότητα και φυλή, έχει μόνο περιθωριοποίηση. Για να ξεφύγουμε από αυτόν τον δρόμο, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ότι ο στοχασμός μας είναι κι αυτός μαγκωμένος σε μια βαριά πόρτα, χωρίς να μπορεί καν να σκύψει, να ανάψει ένα σπίρτο να κάνει λίγο φως, χωρίς καν να μπορεί να ονειρευτεί μια γιαγιά πριν αναπόφευκτα πεθάνει. Αλλιώς δεν θα μπορέσουμε ποτέ να φύγουμε από το εργοστάσιο της μοναδικής σκέψης στο οποίο, λίγο-πολύ, εργαζόμαστε όλοι.