..............................................................
Ρόμπερτ Όλτμαν (1925-21.11.2006)
Χειμώνας του 1975, μια παρέα σκηνοθετών του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου (Θόδωρος Αγγελόπουλος, Νίκος Νικολαΐδης, Νίκος Παναγιωτόπουλος κ.α.) βγαίνει από το σινεμά «Ράδιο Σίτυ» της οδού Πατησίων. Έχει δει το "Νάσβιλ" (1975), του Ρόμπερτ Όλτμαν (1925/20-11-2006). Μου είχε αφηγηθεί ο Νίκος Νικολαΐδης: «Ο Θόδωρος ήταν ο μόνος που δεν μιλούσε και προχωρούσε χαμογελώντας». Ήταν φυσική η αντίδραση του μέχρι τότε δημιουργού ταινιών με κάποιες δομικές αναλογίες ως προς το "Νάσβιλ": του "Μέρες του ’36" (1972) και του "Θιάσου" (1974). Γιατί αυτό που είχε παρακολουθήσει στην αίθουσα χειριζόταν επιδέξια ένα σώμα ιστοριών με διάφορους χαρακτήρες, αποσπασμένων μέσα από το πλήθος. Το γενικό και το ειδικό, δηλαδή, σε συνομιλία. Στο "Νάσβιλ", θυμίζω, με αφορμή το γνωστό αμερικανικό φεστιβάλ κάντρι μουσικής, ο Αμερικανός σκηνοθέτης ένωνε πολλούς και διαφορετικούς ήρωες και καταστάσεις μέσα σε ένα παζλ, με οργανωτική πειθαρχία, χωρίς να χάνεται το αφηγηματικό ενδιαφέρον. Ο Αγγελόπουλος είχε, λοιπόν, έναν σημαντικό… ακούσιο μαθητή, χωρίς υπερβολή, φυσικά σε ένα άλλο επίπεδο σημειολογικό (πολιτικό, κοινωνιολογικό).
Ο Ρόμπερτ Όλτμαν υπήρξε ιδιαίτερη περίπτωση στην ιστορία του χολιγουντιανού κινηματογράφου. «Παραβατικός», εργάστηκε στα πρώτα χρόνια της διαδρομής του εκτός συστήματος, γυρίζοντας ντοκιμαντέρ, μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας ψυχολογικού κλίματος, σε συνθήκες «ιδιωτικής» παραγωγής, στο στιλ του Τζον Κασαβέτη, αφηγούμενος ιστορίες από την οικογενειακή του ζωή, καθώς και άλλες ιδιοπρόσωπες, αταίριαστες στα mainstream περιρρέοντα γούστα. Και ήρθε το 1970 η πρώτη του εντός συστήματος επιτυχία, το "ΜASH", μια σατιρική ταινία εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, η ιστορία της οποίας (οι «αταξίες» δύο χειρουργών στο αιματηρό μέτωπο) υποτίθεται ότι εκτυλίσσεται στην Κορέα του ’50. Ακολούθησαν, εκτός από το "Νάσβιλ", διάφορες μεταμοντέρνες, θα μπορούσε να πει κανείς, δημιουργίες πάνω σε κινηματογραφικά είδη (γουέστερν: "McCabe & Mrs. Miller", 1971, "Buffalo Bill and the Indians", 1976, νουάρ: "The Long Goodbye", 1973, γκαγκστερικά: "Thieves Like Us", 1974, κοινωνικές/ψυχολογικές παρωδίες: "California Split", 1974, "3 Women", 1977, "A Wedding", 1978, "A Perfect Couple", 1979, μεταφορές κόμικ: "Popeye", 1980 κλπ) και άλλες ταινίες, όχι πάντα επιτυχημένες. Θα σημείωνε κανείς, επίσης, στην πλούσια παραγωγή του ανήσυχου αυτού σκηνοθέτη, που αντιπαθούσε το Χόλιγουντ, τρεις ταινίες της ώριμης περιόδου του: το "The Player" ("Ο Παίκτης"), 1992, μια σκληρή σάτιρα των ενδότερων του αμερικανικού συστήματος κινηματογραφικής παραγωγής, το μινιμαλιστικό χειροτέχνημα "Short Cuts" ("Στιγμιότυπα"), 1993, βασισμένο σε ιστορίες ψυχογραφικών αποχρώσεων του Ρέημοντ Κάρβερ και το επίσης εντυπωσιακό κοινωνικό φρέσκο "Gosford Park" ("Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ"), 2001, στο οποίο ο Όλτμαν αναστοχάζεται πάνω στο πολυπρόσωπο "Νάσβιλ", τώρα μέσα από μια ιστορία θρίλερ σε κλίμα Άγκαθα Κρίστι, αλλά με βαθύτερα ψυχογραφικά και κοινωνιολογικά σημαινόμενα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου