..........................................................
Η λάβα της Πομπηίας στην Τέχνη*
Φώτης Αρμένης
από τον φίλο στο fb και συνάδελφο ηθοποιό Φώτη Αρμένη (facebook, 26/4/2018)
Χάσαμε την ποίηση παλεύοντας για τα αυτονόητα. Παλεύοντας με τις
συντεχνίες, παλεύοντας με το κατεστημένο, που ό,που γη και πατρίς. Σε
όποιο χώρο, σε όποιο τόπο, σε όποια ιδεολογία... Σαν από γίγαντες οι
σκιές απλώνονται πάνω στα συντρίμμια που ποδοπατούν. Ό,τι καλό υπήρχε το
διαλύουν εν ονόματι της αναμόρφωσης. Ποιας αναμόρφωσης; Ποιας αλλαγής;
Ακόμα και τους νόμους τους ξαναβαπτίζουν. Τους γδέρνουν και τους κρεμούν
στο τσιγκέλι του πανεπιστημιακού κατεστημένου. Μπερδεύουν τους νόμους
σαν τράπουλα που ο καθένας την κόβει όπου συμφέρει. Μπερδέψανε την Πράξη
με την Θεωρία. Μπερδέψανε την αισθητική με την ανυπαρξία. Μπερδέψανε το
Θέατρο με τα πανεπιστήμια. Την Ποίηση και το Λόγο, με τα χρόνια
σπουδών. Και φούσκωσαν τα χρόνια σπουδών και σαν λάβα ξεχύθηκαν να
καλύψουν την Τέχνη. Οι Καλλιτεχνικές Σπουδές καλύπτονται από την τέφρα
του Βεζούβιου που σαν αδηφάγο τέρας εξαφανίζει σιγά – σιγά ό,τι από την
αρχαιότητα δημιουργήθηκε. Θέατρο και Μουσική και Ποίηση και Χορός... Που
είναι η επιστήμες της ζωής, της έκφρασης, του σώματος, του νου, της
φαντασίας, της σκέψης, της ψυχής, της έρευνας του ανθρώπου και της
ύπαρξής του. Τα πανεπιστήμια ερευνούν και μελετούν και καταγράφουν τους
Εκφραστές των φαινομένων αυτών. Τώρα επιζητούν να υποδυθούν τους
Εκφραστές και χύνουν τη λάβα τους και πετρώνουν στο διάβα της τα μυαλά
των ιθυνόντων. Και πρέπει να ευχαριστήσουμε που λίγος χώρος αφέθηκε να
φυτρώσει και λίγο χορτάρι. Ακόμα...! Και ιδού ένα παράδειγμα για τις
ακροάσεις του ΚΘΒΕ, και ποιους αναγνωρίζει ως επαγγελματίες ηθοποιούς.
Και σ' αυτά συμφώνησε το ΣΕΗ που αποτυπώθηκαν στη Συλλογική Σύμβαση
Εργασίας ΗΘΟΠΟΙΩΝ με το Κρατικό Θέατρο.
Επαγγελματίας ηθοποιός νοείται όποιος :
1. είναι απόφοιτος αναγνωρισμένης από το κράτος Δραματικής σχολής,
2. είναι απόφοιτος Πανεπιστημιακών τμημάτων Θεάτρου του κύκλου μαθημάτων υποκριτικής,
3. έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 200 ημερομίσθια με την ειδικότητα του ηθοποιού.
Κι απλώνεται η λάβα και καλύπτει όλο και περισσότερο τον χώρο της εργασίας των ηθοποιών... Και σαν αντίληψη έρπει προκαλώντας χέρσα γη... Ακόμα και στα ΔΗΠΕΘΕ.
(Εργαστήρι Αρχαίου Δράματος στη Δωδώνη από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων: Το Εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στην αρχαία Δωδώνη και στην πόλη των Ιωαννίνων. To «Θερινό Μαντείο» απευθύνεται σε νέους Έλληνες και ξένους ηθοποιούς και εν γένει καλλιτέχνες των παραστατικών τεχνών, αποφοίτους δραματικών σχολών και πανεπιστημιακών τμημάτων, κατεύθυνσης υποκριτικής και σκηνοθεσίας).
Στις 25/4 τρέχοντος στο ΥΠΠΕΘ εκφράστηκαν Σύμβουλοι του υπουργού, η κα. Μουτζούρογλου, με την νοοτροπία του πασαλείμματος, πως “πρέπει να διδάσκουν στην Εκπαίδευση μόνο οι απόφοιτοι των ΑΕΙ” και ο κ. Τσαφταρίδης, Μουσικός, ο στηρίζων και υποστηρίζων τα Μουσικά Σχολεία, όπου διδάσκουν εκπαιδευτικοί, εκτός των ΑΕΙ και από Ωδεία (ΤΕ16), και εμπειροτέχνες, που έχουν σπουδάσει, όχι τέσσερα χρόνια στα ΑΕΙ, αλλά 8-10 χρόνια στα Ωδεία, ή με εμπειρία στα όργανά τους, προτείνει ανερυθρίαστα να υποβιβαστεί η Καλλιτεχνική Εκπαίδευση Παραστατικών Τεχνών, ισοτιμώντας τα πτυχία τους με τα ΙΕΚ... Εύγε...!
Και για το Θέατρο, τί; Για τον Χορό, τί; Για τον Κινηματογράφο, τί; Δημιουργήθηκαν φυτώρια επαγγελματιών καλλιτεχνών στα πανεπιστήμια και δεν το ξέρουμε; Και η Ανώτατη Καλλιτεχνική Εκπαίδευση τί έγινε; Αυτό που χρόνια ζητά ο κόσμος της Τέχνης; Να ετοιμαζόμαστε για Πανελλήνιες, λοιπόν;
Τί κάνετε κ.κ. υπουργοί του ΥΠΠΟΑ και του ΥΠΠΕΘ; Διαλύετε την Τέχνη και την θυσιάζετε στα συμφέροντα;
Τινάξτε τη σκόνη από τα μάτια σας κ. Υπουργοί και δείτε καθαρά...
Ξεκαθαρίστε την ουσία της πραγματικότητας κι αναμορφώστε...
Αν είστε εσείς οι γκρεμιστές, να είστε εσείς κι οι χτίστες.
Επαγγελματίας ηθοποιός νοείται όποιος :
1. είναι απόφοιτος αναγνωρισμένης από το κράτος Δραματικής σχολής,
2. είναι απόφοιτος Πανεπιστημιακών τμημάτων Θεάτρου του κύκλου μαθημάτων υποκριτικής,
3. έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 200 ημερομίσθια με την ειδικότητα του ηθοποιού.
Κι απλώνεται η λάβα και καλύπτει όλο και περισσότερο τον χώρο της εργασίας των ηθοποιών... Και σαν αντίληψη έρπει προκαλώντας χέρσα γη... Ακόμα και στα ΔΗΠΕΘΕ.
(Εργαστήρι Αρχαίου Δράματος στη Δωδώνη από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων: Το Εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στην αρχαία Δωδώνη και στην πόλη των Ιωαννίνων. To «Θερινό Μαντείο» απευθύνεται σε νέους Έλληνες και ξένους ηθοποιούς και εν γένει καλλιτέχνες των παραστατικών τεχνών, αποφοίτους δραματικών σχολών και πανεπιστημιακών τμημάτων, κατεύθυνσης υποκριτικής και σκηνοθεσίας).
Στις 25/4 τρέχοντος στο ΥΠΠΕΘ εκφράστηκαν Σύμβουλοι του υπουργού, η κα. Μουτζούρογλου, με την νοοτροπία του πασαλείμματος, πως “πρέπει να διδάσκουν στην Εκπαίδευση μόνο οι απόφοιτοι των ΑΕΙ” και ο κ. Τσαφταρίδης, Μουσικός, ο στηρίζων και υποστηρίζων τα Μουσικά Σχολεία, όπου διδάσκουν εκπαιδευτικοί, εκτός των ΑΕΙ και από Ωδεία (ΤΕ16), και εμπειροτέχνες, που έχουν σπουδάσει, όχι τέσσερα χρόνια στα ΑΕΙ, αλλά 8-10 χρόνια στα Ωδεία, ή με εμπειρία στα όργανά τους, προτείνει ανερυθρίαστα να υποβιβαστεί η Καλλιτεχνική Εκπαίδευση Παραστατικών Τεχνών, ισοτιμώντας τα πτυχία τους με τα ΙΕΚ... Εύγε...!
Και για το Θέατρο, τί; Για τον Χορό, τί; Για τον Κινηματογράφο, τί; Δημιουργήθηκαν φυτώρια επαγγελματιών καλλιτεχνών στα πανεπιστήμια και δεν το ξέρουμε; Και η Ανώτατη Καλλιτεχνική Εκπαίδευση τί έγινε; Αυτό που χρόνια ζητά ο κόσμος της Τέχνης; Να ετοιμαζόμαστε για Πανελλήνιες, λοιπόν;
Τί κάνετε κ.κ. υπουργοί του ΥΠΠΟΑ και του ΥΠΠΕΘ; Διαλύετε την Τέχνη και την θυσιάζετε στα συμφέροντα;
Τινάξτε τη σκόνη από τα μάτια σας κ. Υπουργοί και δείτε καθαρά...
Ξεκαθαρίστε την ουσία της πραγματικότητας κι αναμορφώστε...
Αν είστε εσείς οι γκρεμιστές, να είστε εσείς κι οι χτίστες.
*Σημείωση - σχόλιο: Γνωρίζω, ας μου επιτραπεί το θάρρος της γνώμης μου, καλά το ζήτημα που θίγει ο καλος συνάδελφος ηθοποιός Φώτης Αρμένης. Θεωρώ, λοιπόν, ότι ο "διάλογος" (αν υπήρξε διάλογος ποτέ, εξ ου και τα εισαγωγικά...) των ηθοποιών για το ζήτημα ποιοι θα διδάσκουν θέατρο στα σχολειά μας (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) με το Υπουργείο Παιδείας είναι εξ υπαρχής σε αδιέξοδο. Από την πλευρά του το Υπουργείο επιδιώκει πραγματικά "πασαλειμματικώ" τω τρόπω να κλείσει το ζήτημα επιδιώκοντας να δώσει τη δυνατότητα προσλήψεων και διορισμών αποκλειστικά στους πτυχιούχους των πανεπιστημακών τμημάτων των Θεατρικών Σπουδών, ήτοι στους θεατρολόγους γιατί τα περισσότερα πανεπιστημιακά τμήματα θ ε α τ ρ ο λ ό γ ο υ ς αποδίδουν στην κοινωνία, και από την άλλη οι ηθοποιοί ζητούν "αυτομάτως" τα πτυχία τους, πτυχία δραματικών (κρατικών και ιδιωτικών) σχολών να ισοτιμηθούν με αυτά των ΑΕΙ και έτσι να τους δίνουν τη δυνατότητα αυτομάτως να προσλαμβάνονται ως δάσκαλοι και καθηγητές θεατρικής αγωγής. Έτσι έχουμε μία "σύγκρουση δύο συντεχνιών", πτυχιούχων θεατρολόγων και πτυχιούχων ηθοποιών. Σ' αυτή τη "σύγκρουση", εννοείται, δεν συμμετέχουν συνάδελφοι ηθοποιοί που είναι και πτυχιούχοι των πανεπιστημιακών τμημάτων θεατρικών σπουδών. Γνωρίζω αρκετούς συναδέλφους-ηθοποιούς που διαθέτουν και τα δύο τυπικά προσόντα και που εργάζονται ήδη σε σχολεία ως δάσκαλοι ή καθηγητές θεατρικής αγωγής ή της τέχνης του θεάτρου.
Ωστόσο ο στόχος του "αυτομάτου" διορισμού και των δύο αντιτιθέμενων και συγκρουόμενων κατηγοριών πτυχιούχων είναι, κατά τη γνώμη μου, και η προβληματική βάση του στόχου τους. Θεατρική αγωγή στα δημόσια σχολεία (γενικής και καλλιτεχνικής παιδείας) σημαίνει διδασκαλία υποκριτικής, αγωγής του λόγου, αυτοσχεδιαστικής δημιουργικής και σωματικής έκφρασης, και τέλος οργάνωσης θεατρικών γεγονότων (παραστάσεων, happenings, κλπ.). Άρα όποιος θα διδάξει θέατρο στα σχολεία πρέπει, αν μη τι άλλο, να κατέχει τη διδακτική του θεάτρου αλλά και την πρακτική του.
Μπορεί ένας θεατρολόγος να διδάξει υποκριτική; Μπορεί να διδάξει την προσέγγιση ενός ρόλου; Γνωρίζει μόνο με την θεωρητική του κατάρτιση να διδάξει τα "εργαλεία" με τα οποία συγκροτεί θα συγκροτήσει ο ηθοποιός-μαθητής έναν χαρακτήρα-ρόλο; Μπορεί να σκηνοθετήσει; Μόνο ο απόφοιτος τμήματος θεατρικών σπουδών με ειδικότητα την υποκριτική-σκηνοθεσία - και τέτοια ειδίκευση μόνο στο τμήμα θεατρικών σπουδών του ΑΠΘ προβλέπεται. Πώς, λοιπόν, ένας θεατρολόγος θα διδάξει την πρακτική του θεάτρου στα Καλλιτεχνικά Σχολεία που το αναλυτικό τους πρόγραμμα προβλέπει τη διδασκαλια αυτής της πρακτικής;
Από την άλλη, είναι σίγουρο ότι ένας καλός ηθοποιός μπορεί να είναι κ α ι καλός δάσκαλος θεάτρου; Ικανός σκηνοθέτης; Η απάντηση: Όσο μπορεί να είναι σίγουρο ότι ένας καλός αθλητής μπορεί να είναι κ α ι καλός προπονητής του αθλήματός του! Ή ένας καλός ζωγράφος κ α ι καλός δάσκαλος της ζωγραφικής ή ένας καλός συγγραφέας ή ποιητής κ α ι καλός δάσκαλος δημιουργικής γραφής! Άρα μ' αυτήν την έννοια, κ α ι τα πτυχία των πανεπιστημιακών θεατρολογικών τμημάτων (εξαιρέσει της σχετικής ειδικότητας που παρέχει το ΑΠΘ), αλλά κ α ι τα πτυχία των δραματικών σχολών δεν συνιστούν επαρκείς τίτλους σπουδών για τη διδασκαλία της τέχνης του θεάτρου στα σχολεία μας. Αυτό το "κενό" θα μπορούσε να το καλύψει - όσο θα μπορούσε, βέβαια, να το καλύψει - μόνο ένας πρόσθετος χρόνος σπουδής και στις δύο κατηγορίες πτυχιούχων. Χρόνος κατά τον οποίο, αν μη τι άλλο, θα επιμορφώνονται και θα σπουδάζουν τη διδακτική του θεάτρου αλλά και την παιδαγωγική ψυχολογία που αντιστοιχεί στις διαφορετικές ηλικιακές κατηγορίες της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας). Στο τέλος αυτού του "επιμορφωτικού χρόνου" οι επιμορφωθέντες ας περνούν από μια εξεταστική διαδικασία μετά από την οποία θα τους αποδίδεται τίτλος σπουδών, αποδεικτικός της παιδαγωγικής και διδακτικής τους "επάρκειας". Εξεταστική διαδικασία την οποία θα μπορούσε να επιβλέπει το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΑΠΘ μιας και μόνο σ' εκείνο - για την ώρα - υπάρχει ειδικότητα πρακτικής του θεάτρου (υποκριτικής και σκηνοθεσίας). Κι αυτή η προτεινόμενη "λύση" την βλέπω προσωρινή μέχρι την ίδρυση "Ακαδημίας Θεάτρου" (ή "Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών" που θα συμπεριλαμβάνει και την τέχνη του Χορού, της Σκηνογραφίας κλπ.) αναγκαίος θεσμός για να μπει επιτέλους μια τάξη συνολικά και να σταματήσουν οι "συντεχνίες" να ψαρεύουν σε θολά νερά για τα οποία δεν φέρουν, αντικειμενικά, καμία ευθύνη. Είναι ευθύνη της Πολιτείας να ξεκαθαρίσει την χρόνια προβληματική κατάσταση που δεν τιμά τη χώρα που γέννησε την τέχνη του Θεάτρου.
Μεθόδιος Αργουμέντης
και για την αντιγραφή
Μανώλης Γιούργος
Μπορεί ένας θεατρολόγος να διδάξει υποκριτική; Μπορεί να διδάξει την προσέγγιση ενός ρόλου; Γνωρίζει μόνο με την θεωρητική του κατάρτιση να διδάξει τα "εργαλεία" με τα οποία συγκροτεί θα συγκροτήσει ο ηθοποιός-μαθητής έναν χαρακτήρα-ρόλο; Μπορεί να σκηνοθετήσει; Μόνο ο απόφοιτος τμήματος θεατρικών σπουδών με ειδικότητα την υποκριτική-σκηνοθεσία - και τέτοια ειδίκευση μόνο στο τμήμα θεατρικών σπουδών του ΑΠΘ προβλέπεται. Πώς, λοιπόν, ένας θεατρολόγος θα διδάξει την πρακτική του θεάτρου στα Καλλιτεχνικά Σχολεία που το αναλυτικό τους πρόγραμμα προβλέπει τη διδασκαλια αυτής της πρακτικής;
Από την άλλη, είναι σίγουρο ότι ένας καλός ηθοποιός μπορεί να είναι κ α ι καλός δάσκαλος θεάτρου; Ικανός σκηνοθέτης; Η απάντηση: Όσο μπορεί να είναι σίγουρο ότι ένας καλός αθλητής μπορεί να είναι κ α ι καλός προπονητής του αθλήματός του! Ή ένας καλός ζωγράφος κ α ι καλός δάσκαλος της ζωγραφικής ή ένας καλός συγγραφέας ή ποιητής κ α ι καλός δάσκαλος δημιουργικής γραφής! Άρα μ' αυτήν την έννοια, κ α ι τα πτυχία των πανεπιστημιακών θεατρολογικών τμημάτων (εξαιρέσει της σχετικής ειδικότητας που παρέχει το ΑΠΘ), αλλά κ α ι τα πτυχία των δραματικών σχολών δεν συνιστούν επαρκείς τίτλους σπουδών για τη διδασκαλία της τέχνης του θεάτρου στα σχολεία μας. Αυτό το "κενό" θα μπορούσε να το καλύψει - όσο θα μπορούσε, βέβαια, να το καλύψει - μόνο ένας πρόσθετος χρόνος σπουδής και στις δύο κατηγορίες πτυχιούχων. Χρόνος κατά τον οποίο, αν μη τι άλλο, θα επιμορφώνονται και θα σπουδάζουν τη διδακτική του θεάτρου αλλά και την παιδαγωγική ψυχολογία που αντιστοιχεί στις διαφορετικές ηλικιακές κατηγορίες της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας). Στο τέλος αυτού του "επιμορφωτικού χρόνου" οι επιμορφωθέντες ας περνούν από μια εξεταστική διαδικασία μετά από την οποία θα τους αποδίδεται τίτλος σπουδών, αποδεικτικός της παιδαγωγικής και διδακτικής τους "επάρκειας". Εξεταστική διαδικασία την οποία θα μπορούσε να επιβλέπει το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΑΠΘ μιας και μόνο σ' εκείνο - για την ώρα - υπάρχει ειδικότητα πρακτικής του θεάτρου (υποκριτικής και σκηνοθεσίας). Κι αυτή η προτεινόμενη "λύση" την βλέπω προσωρινή μέχρι την ίδρυση "Ακαδημίας Θεάτρου" (ή "Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών" που θα συμπεριλαμβάνει και την τέχνη του Χορού, της Σκηνογραφίας κλπ.) αναγκαίος θεσμός για να μπει επιτέλους μια τάξη συνολικά και να σταματήσουν οι "συντεχνίες" να ψαρεύουν σε θολά νερά για τα οποία δεν φέρουν, αντικειμενικά, καμία ευθύνη. Είναι ευθύνη της Πολιτείας να ξεκαθαρίσει την χρόνια προβληματική κατάσταση που δεν τιμά τη χώρα που γέννησε την τέχνη του Θεάτρου.
Μεθόδιος Αργουμέντης
και για την αντιγραφή
Μανώλης Γιούργος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου