Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

"Αντοχή στην ύφεση" Του ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ ("Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 23-24/3/2013)

........................................................

Αντοχή στην ύφεση

Τα μεγάλα ψεύδη εδραιώνονται δύσκολα αλλά καταρρίπτονται εν μιά νυκτί. Οι Γερμανοί, για παράδειγμα, αφού θυσίασαν την πατρίδα τους εν ονόματι του ναζισμού, μετά τη συντριπτική ήττα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλάξαν «αίμα», άλλαξαν «πνεύμα» και κατόρθωσαν το ακατόρθωτο: μέσα σε δέκα χρόνια (έστω και με τα αμερικάνικα δάνεια) έγιναν η τέταρτη οικονομία στον κόσμο.
Σήμερα, όπου η Ευρωπαϊκή Ενωση γερμανοφέρνει, το γερμανικό ένστικτο επιβάλλεται κατά κράτος και βέβαια δικαιολογημένα διαφημίζει τις επιτυχίες του. Εχουμε πλέον μιαν Ευρώπη γερμανοκρατούμενη, ένα ακαδημαϊκό πρεκαριάτο, όπου ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους κάτω των 25 ετών δεν βρίσκει δουλειά, Ισπανούς νεολαίους με ποσοστό ανεργίας 53%, ενώ στο Τότεναμ παρουσιάζονται 57 υποψήφιοι για μία θέση εργασίας.
Ενα είναι βέβαιο: αναδύεται μια νεοφανής Ευρώπη που, ενοποιημένη τυπικά, στην ουσία είναι στυγνά διαιρεμένη με εμφανή σύνορα και (οικονομικά) με εμφανέστατα χάσματα. Ο Βορράς ανθεί και ακμάζει, ενώ αντίθετα ο Νότος υστερεί και παίζει το ρόλο του κράτους-οφειλέτη. Με επικεφαλής την καγκελάριο Μέρκελ, εφαρμόζεται ένα οικονομικό σχέδιο όπου η ελίτ ασκεί εξουσία άνωθεν, ενώ οι πολίτες των φτωχών χωρών ανθίστανται κάτωθεν. Το ακόμη πιο παράταιρο είναι ο κρατικός σοσιαλισμός για τους πλούσιους και τις τράπεζες και ο νεοφιλελευθερισμός για τα μεσαία στρώματα και τους φτωχούς.
Είναι προφανές ότι στη γηραιά Ευρώπη έχει επιβληθεί ένα νέο τοπίο εξουσίας. «Η Ευρωπαϊκή Ενωση», γράφει ο Ούλριχ Μπεκ, «μιλάει με πολλές φωνές, με τη φωνή του προέδρου της Επιτροπής και με εκείνη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τη φωνή του ύπατου εκπροσώπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής, με αυτές των αρχηγών κυβερνήσεων των κρατών-μελών, που ασκούν εκ περιτροπής την προεδρία της Ε.Ε., και βεβαίως με τις φωνές των πολιτικών στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο κ.λπ. Μέχρι πρόσφατα βλαστημούσαμε κατά κανόνα γι' αυτή την κακοφωνία. Ξαφνικά όμως η Ευρώπη απέκτησε τηλέφωνο. Βρίσκεται στο Βερολίνο για την ώρα και ανήκει στην Ανγκελα Μέρκελ».
Στο «Der Spiegel», μετά τη συνάντηση του 2011, μπορούσε κανείς να διαβάσει το ακόλουθο συμπέρασμα: Διεφάνη πια το περίγραμμα της νέας Ευρώπης, και θα είναι μια Ευρώπη διαιρεμένη. Το νέο σύνορο χαράσσεται μεταξύ των κρατών του ευρώ και των κρατών χωρίς ευρώ. Πρόκειται για ρεαλιστική παρατήρηση η οποία αποδέχεται τουλάχιστον τρία επίπεδα: α) τη διαίρεση μεταξύ κρατών του ευρώ και κρατών της Ε.Ε., β) τη διαίρεση στο εσωτερικό της ομάδας των κρατών του ευρώ, ήτοι μεταξύ κρατών-πιστωτών εναντίον κρατών-οφειλετών, και γ) τη διαίρεση σε μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
Αν αποδεχθούμε τη γνώμη του Αντρέ Γκρεμπίν στη «Μοντ», οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις εκλαμβάνονται ως δημαγωγικοί θεσμοί, για να μη φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι θεωρούνται εμπόδια που παρενοχλούν την ομαλή λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με ένα λόγο, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών έχουν εκλεγεί δημοκρατικά, ενώ οι κοινοτικοί θεσμοί δεν έχουν εκλεγεί αλλά απαρτίζονται από διορισμένα πρόσωπα. Οπερ σημαίνει: οι εκλεγμένες κυβερνήσεις ναι μεν δεν έχουν απογυμνωθεί από τις εξουσίες τους, υπό τον όρο ότι θα τις ασκούν υπακούοντας έμμεσα ή άμεσα στις υποδείξεις του εξωτερικού.
Κατά τον Μπεκ η άνοδος της Γερμανίας στην ηγεσία της Ευρώπης προωθείται και συνάμα αποκρύπτεται. Πρόκειται πλέον για μια Γερμανία που δεν έχει ανάγκη την (άλλοτε προσφιλή της) προσφυγή στη βία. Δεν υπάρχει Τέταρτο Ράιχ. Αντί για την πολιτική ισχύ, έχουμε τώρα την οικονομική. Διεισδύει σε όλα τα κράτη, είναι πανταχού παρούσα υποκαθιστώντας τρόπον τινά το στρατό με τις τράπεζες. Οσο οι Γερμανοί προβάλλουν μια κριτική στάση έναντι της Ευρώπης τόσο πιο έντονα περιτριγυρίζονται από κράτη που πνίγονται στα χρέη και θερμοπαρακαλούν τη γερμανική οικονομική βοήθεια...

Δεν υπάρχουν σχόλια: