Για την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου "Τοπίο στην ομίχλη" (1988)

.............................................................

Για την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου "Τοπίο στην ομίχλη" (1988)

Είδα ξανά μετά από πολλά χρόνια την ταινία «Τοπίο στην ομίχλη» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1988) – υπάρχει ολόκληρη στο youtube, όπως και δυο-τρεις ακόμα δικές του. Ήθελα να την ξαναδώ γιατί θυμάμαι ότι με είχε συγκινήσει τότε που την είδα. Τώρα την είδα με μια πιο ώριμη ματιά. Είναι μια ταινία που κατά την ταπεινή μου γνώμη μετεωρίζεται ανάμεσα σε δύο είδη κινηματογράφου. Μιλώντας απλά, μετεωρίζεται ανάμεσα σε σινεμά με βιώματα και σε σινεμά με νοήματα. Ένα κορίτσι και ένα αγόρι, αδέρφια, γυρεύουν να πάνε στη Γερμανία να βρουν τον πατέρα τους. Χωρίς λεφτά και χωρίς διαβατήρια. Παίρνουν το τρένο, αλλά οι σιδηροδρομικοί τα κατεβάζουν στην Οινόη και τα παραδίδουν στην αστυνομία. Από κει θα δραπετεύσουν και θα συνεχίσουν το δρόμο τους με τα πόδια. Θα συναντήσουν ένα πούλμαν που μεταφέρει σκηνικά και κοστούμια ενός θιάσου και ο νεαρός οδηγός του θα τα πάρει μαζί του. Θα περάσουν πολλά. Τόσα όσα συνιστούν ένα road movie με γεγονότα σκληρότατα και συγκινητικά. 

Ωστόσο πώς τα βιώνουν αυτά τα γεγονότα; Η ταινία βάζει στο στόμα και των τριών νεαρών υπάρξεων (των μικρών και του νεαρού οδηγού) καθώς ζουν αυτές τις οριακές εμπειρίες λόγο ποιητικό-λογοτεχνικό μεν, λόγο ενηλίκων δε. Λόγο που αδυνατεί να πιστέψει ο θεατής ότι θα μπορούσε να προκύψει από τους συγκεκριμένους ήρωες. Κι αυτό γιατί, και με βοηθό αυτόν τον λόγο, ο Αγγελόπουλος θέλει να μας μεταδώσει ν ο ή μ α τ α για την εποχή που γυρίστηκε η ταινία που πρέπει να τα ανακαλύψουμε μέσα από τις συμβολικές του εικόνες. Μια σιδερένια σκάλα σε μια έρημη παραλία που δεν οδηγεί πουθενά, ένα μαρμάρινο χέρι (το χέρι του Θεού;) που το ξερνάει η θάλασσα του Θερμαϊκού, που με τον κομμένο δείκτη του δεν δείχνει επίσης πουθενά, καθώς περιστρέφεται στον ουρανό αφού το σηκώσει ένα ελικόπτερο του στρατού, το δέντρο του τέλους και ο λόγος του αγοριού. Αυτός, πιστεύω, είναι και ο λόγος που εδώ στη χώρα μας, από μια εποχή και μετά, το κοινό δεν αγκάλιασε τις ταινίες του. Ήσαν οι ταινίες του εμπνευσμένες μεν, ωστόσο δεν μπορούσαν να συγκινήσουν, και δεν εννοώ να απευθυνθούν στους δακρυγόνους μας αδένες. Εννοώ μόνο να μας συνεπάρουν και να μας ταξιδέψουν στα πάθη των ανθρώπων...

Κι εδώ η ταινία: https://www.youtube.com/watch?v=urqIwVbjdzU&t=191s