.........................................................
Ακούγοντας τον χρόνο
Χρονογράφημα
Του Πέτρου Μανταίου
Στους περίφημους Αφορισμούς, τα σωζόμενα γνωμικά, του Ηράκλειτου,
είναι και το «Χρόνος παις παίζων πεσσεύων. Παιδός εστί η βασιλίη», ο
χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει ζάρια. Ομως αυτό το παιδί είναι ο
βασιλιάς (του παιχνιδιού). Από τη χαραυγή κιόλας της φιλοσοφίας, οι
έννοιες: έρωτας – χρόνος – θάνατος, ξεχωριστά η καθεμιά είτε στις μεταξύ
τους συνάψεις, αλλά και ως αδιαίρετο σύνολο, απασχόλησαν, εκ θεμελίων,
την ανθρώπινη σκέψη, στη μεγάλη περιπέτεια να ερμηνεύσει τον κόσμο και
τη θέση του ανθρώπου σ’ αυτόν.
Αυτά, εφόσον ο άνθρωπος στοχάζεται απερίσπαστος από προσωπικές
οδύνες. Οταν δεν έχει ακόμα αγγίξει τον ίδιο είτε οικεία πρόσωπα σκιά
θανάτου. Οταν όμως «μία νόσος με θανάσιμο σήμα χτυπά την πόρτα, ο χρόνος
μοιάζει να παγώνει» παρατηρεί ο ογκολόγος Αλέξανδρος Αρδαβάνης, που
προσθέτει: «Στο συλλογικό Συνειδητό η λέξη καρκίνος παραμένει κάτι άλλο
(εκτός από θανάσιμο σήμα)∙ μια βαριά ετυμηγορία, η είσοδος στην
Επικράτεια του Φόβου». Τότε «σωματοποιείς» τον χρόνο, «μαθαίνεις να τον
ακούς»!
Αυτή η «συνομιλία» με τον θάνατο –αγώνας, απαντοχή, ελπίδα,
αυτογνωσία– αποτυπώνεται με ενάργεια και παρρησία (ούτε μία φορά δεν
ακούγεται η λέξη «επάρατος»!), στην ταινία-ντοκιμαντέρ του Σταύρου
Ψυλλάκη «Μεταξά, ακούγοντας τον χρόνο», που προβάλλεται στην Ταινιοθήκη
της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48, στάση μετρό Κεραμεικός. Συντελεστές –κάτι
που, νομίζω, γίνεται πρώτη φορά!– γιατροί και νοσηλευτές του νοσοκομείου
Μεταξά, που πάσχουν οι ίδιοι από καρκίνο (θεραπευτές, συγχρόνως, άλλων
ασθενών και του εαυτού τους, δάσκαλοι μαζί και μαθητές!), αλλά και
ολιγάριθμοι άλλοι ασθενείς, ανάμεσά τους και ο αξέχαστος φίλος Αλέκος
Ζούκας, που πέθανε πέρσι, Κυριακή των Βαΐων, αισθαντικός και δριμύς ώς
το τέλος, με το περίφημο: «Περισσότερα χρωστάμε στην Ποίηση παρά στην
Εφορία»!
Οσοι ευτυχήσουν να δουν την ταινία του Ψυλλάκη, θα νιώσουν τι εννοεί ο
Εμπειρίκος με τους Ελληνες που «έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του
θανάτου»!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου