"Χλωρίδα και πανίδα του εγκλεισμού" έγραψε ο Θωμάς Τσαλαπάτης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 30.1.2021)

 ..............................................................

   Χλωρίδα και πανίδα του εγκλεισμού

έγραψε ο Θωμάς Τσαλαπάτης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 30.1.2021)

Ο οικείος χώρος μας έχει γίνει πια εχθρικός.

Συμφιλιώθηκα με τα αντικείμενα. Το περίγραμμά τους δεν με εντυπωσιάζει πια. Τα δέχτηκα ολόκληρα μέσα στην αλληλουχία τους. Σχήμα, μέγεθος, λειτουργία. Ολα εκεί, τοποθετημένα από εμένα. Τυχαία ή με σχέδιο. Αυτά συνιστούν τον μικρόκοσμο της μόνωσης.

Του εγκλεισμού που όλο πάει να σπάσει κι όλο καταφέρνει να αποδείξει στον εαυτό του την ανθεκτικότητά του. Οι καρέκλες, οι βιβλιοθήκες, τα τραπέζια. Απολύτως ορατά μες στη διαρκή παρουσία τους· ακόμη και στο σκοτάδι. Δεν πρόκειται να σκοντάψεις εδώ. Τα βήματα είναι αποστηθισμένα. Η επανάληψη τα έκανε προπαίδεια.

Αντικείμενα στον χώρο και αντικείμενα πάνω σε άλλα αντικείμενα. Σε διαρκή συνομιλία και συνύπαρξη. Σχεδόν ανεξάρτητα από εμένα. Συνεχίζουν. Ακόμα κι όταν δεν είμαι εκεί, συνεχίζουν. Αραγε αυτό είναι μια πράξη αυτοτέλειας; Ή απλώς μια συνέχεια των δικών μου πράξεων μέσα στον χώρο που διαρκεί ακόμα και ανεξάρτητα από το υποκείμενο που την πυροδότησε.

Το αποτύπωμά μου σε έναν δεδομένο χώρο μέσα σε μια δεδομένη περίοδο. Ναι, η αλληλουχία τους είναι διαρκής. Τόσο ώστε τα στενά όρια που τα διαχωρίζουν να αίρονται. Τα βιβλία ταυτίζονται με τη βιβλιοθήκη, η βιβλιοθήκη με τον τοίχο και η σκόνη με τις ράχες των βιβλίων. Ολα μαζί ταυτόχρονα με κοιτούν σαν να απαιτούν από μένα να επιβεβαιώσω.

Διαρκής η ροή τους, βυθομετρά τα όριά μου. Γίνεται ανεπιθύμητο αγκάλιασμα. Από τον τοίχο μέχρι τη σκόνη μια αγκαλιά ακριβείας. Και όσο πιο συνεχής η παρουσία σου στον χώρο τόσο η αγκαλιά στενεύει, τόσο σε πνίγει με την οικειότητά της, τόσο σε διεκδικεί ως κομμάτι της. Με μια τρυφερή βιαιότητα που δεν ομολογείται. Σαν οικογένεια που δεν αφήνει το παιδί να απομακρυνθεί από το βλέμμα της.

Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των αντικειμένων είναι η κοινή και συνεχής παρουσία τους μέσα σε έναν κοινό χώρο. Τον χώρο αυτόν που εσύ ονομάζεις δικό σου. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό που τους δίνει αλληλουχία. Οσο πιο πολύ οικειοποιείσαι αυτήν τη συμπεριφορά τους, όσο πιο πολύ καταφάσκεις στη χρονική συνέχειά τους μιμούμενος το παράδειγμά τους τόσο πιο πολύ τους μοιάζεις.

Γίνεσαι και συ κομμάτι της αλληλουχίας. Οσο και να κινηθείς στον δεδομένο χώρο, παραμένεις σταθερός. Κομμάτι και φόντο μιας ζωής που κατοικεί τα αντικείμενα. Εντοιχισμένος και ένθετος, με τη σκόνη να πέφτει αργά στη ράχη σαν βιβλίο διαβασμένο, ή κίνηση που κάθε λεπτό αναβάλλεται. Παύεις να είσαι η βούληση που τα διαχειρίζεται, η επιθυμία αυτή που τα τοποθέτησε και τους ζήτησε να συνυπάρξουν. Είσαι η συνύπαρξή τους. Και στη συνέχεια, υποβιβάζεσαι σε κομμάτι της συνύπαρξης αυτής. Μια σταθερά ανάμεσα σε άλλες.

Τα αντικείμενα συμφιλιώθηκαν με την όψη μου. Οταν τα πλησιάζω δεν μου γαβγίζουν πια. Με θυμούνται. Η σταθερή παρουσία μου δεν τους επιτρέπει άλλωστε να ξεχάσουν. Η εξημέρωσή τους με εξημερώνει. Με καθιστά κατοικίδιο. Και έτσι σιωπηλοί κοιτιόμαστε. Ομολογώντας και οι δυο μες στο βουβό μας βλέμμα το πόσο κοντά είναι το ξέσπασμα.

Ο χώρος μας έγινε ρουτίνα. Μια επανάληψη που μετρά τις μέρες που επαναλαμβάνονται. Ομοιες, αυτούσιες, χωρίς να μπορείς να διακρίνεις τη μία από την άλλη. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που να αντέχεται. Ο οικείος χώρος μας έχει γίνει πια εχθρικός. Δεν υπάρχουν πια καταφύγια.

Παραβιάστηκαν από τηλεδιασκέψεις, τηλεργασίες και συνομιλίες με φίλους στην οθόνη. Η δουλειά, η παύση και το μπαρ μεταφέρθηκαν στον στενό χώρο του διαμερίσματος. Και τα αντικείμενα δεν αντέχουν όλο αυτό το βάρος. Λυγίζουν, σπάνε. Σταθερά και αμετακίνητα ενσωματώνουν το τσάκισμά τους.

Οι βιβλιοθήκες αρνούνται να κουβαλήσουν τα βιβλία, οι καναπέδες την ανάπαυση. Η πανδημία έκανε το ίδιο μας το σπίτι εχθρικό, έναν τόπο από τον οποίo θες να φύγεις. Εναν τόπο που λιγότερο τον κατοικείς και πιο πολύ σε κατοικεί. Εμπεδώθηκε, εξαντλήθηκε και έπαυσε να διαρκεί.

Η δική μας οικειότητα είναι άστεγη. Αναπνέει μόνο στον δρόμο. Εδώ αναγνωρίζει τον εαυτό της. Και εδώ αναζητά να συναντηθεί με άλλες οικειότητες. Γιατί τελικά τίποτα δεν μοιάζει πιο τρομακτικό από ένα σπίτι που εξεγείρεται ενάντια στους κατοίκους του. Και τίποτα πιο ανθρώπινο από έναν άνθρωπο ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους.