..............................................................
Το άγνωστο αριστούργημα
Στο «Αγνωστο αριστούργημα» του
Μπαλζάκ, ο Φρενχόφερ, ο μέγας ζωγράφος που αναζητά την απόλυτη
τελειότητα, αποκαλύπτει, αφού έχει δουλέψει μυστικά και για μεγάλο
διάστημα σε δύο νεότερους ζωγράφους, από τον νεότερο μάλιστα έχει πάρει
την κοπέλα του για μοντέλο, το «αριστούργημά» του.
Ομως έργο πια δεν υπάρχει. Τη θέση του έχει πάρει η ρευστότητα μιας
μουντζούρας την οποία εκείνος θεωρεί αριστούργημα. Διακρίνονται μόνον τα
ίχνη από ένα γυναικείο πόδι που έχει γλιτώσει από την καταστροφή.
Υστερα από λίγο ξεσπά μια πυρκαγιά και όλα, μαζί και ο Φρενχόφερ,
καίγονται.
Θα μπορούσε να περιγράψει κανείς σήμερα αυτό που συμβαίνει στην
Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στον κόσμο, σαν το ισοδύναμο ενός (ακόμα)
«Αγνωστου αριστουργήματος»; Ενός «αριστουργήματος» που
για να υπάρξει καταπίνει ανθρώπινες ζωές που δεν έχουν την παραμικρή
αξία μπροστά στη δική του ύπαρξη;
Ενός «αριστουργήματος» που δεν θα είναι τελικά ποτέ αριστούργημα, θα
γίνει μια μουντζούρα, ένας πολτός ανακατεμένων επιθυμιών και αναγκών, θα
παραμείνει άγνωστο για τους πολλούς, ένας νέος άγνωστος θεός, χωρίς
τους άλλους, τους παλιούς, που ίσως έθεταν και κάποιους βιώσιμους
κανόνες συνύπαρξης;
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα παραπάνω δεν είναι παρά μια ποιητική προσέγγιση και ότι η πραγματικότητα βρίσκεται αλλού.
Στις τράπεζες, στα φαντ, στις «δημοκρατικές» εισβολές σε άλλες χώρες,
στην εκμετάλλευση ή και την υποκίνηση εμφύλιων σπαραγμών, στα ρευστά
σύνορα που εν ονόματι της προόδου των αδυνάμων υπηρετούν την κατίσχυση
των δυνατών, που αναζητούν την ακόμη πιο απόλυτη κυριαρχία.
Με εργαλείο την άυλη, αποστειρωμένη πραγματικότητα της ψηφιακής
εποχής που προκαλεί τον πόνο, τον θάνατο, χωρίς να τον μυρίζεται, να τον
βλέπει, να τον αγγίζει. Της εποχής όπου μπορείς να προκαλέσεις τον
όλεθρο πατώντας ένα πλήκτρο, ένα κουμπί.
Ο φόβος, ότι σε κάθε δημιουργική προσπάθεια ενεδρεύει ο κίνδυνος της
εμπλοκής σε έναν λαβύρινθο που οδηγεί στην καταστροφή, βασάνιζε τον
Μπαλζάκ και, μετά από αυτόν, τον θαυμαστή και αναγνώστη του, τον Μαρξ, ο
οποίος στις ώρες της απαισιοδοξίας του ταυτιζόταν με τον
αυτοκαταστροφικό Φρενχόφερ.
Ο Μπαλζάκ, όμως, έγραψε την «Ανθρώπινη κωμωδία», όπως ονόμασε τον
καθεδρικό ναό του σύνολου έργου του, και ο Μαρξ «Το Κεφάλαιο».
Αναρωτιέμαι μήπως αυτό που στήριξε την ασύλληπτη δημιουργική τους δύναμη
ήταν ακριβώς ο διάλογός τους με το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωποι με
την αποτυχία, την καταστροφή. Η αγωνία τους ήταν τελικά το όπλο του
αγώνα τους.
Αντιθέτως, η αμείλικτη βεβαιότητα όσων χαράζουν ή νομίζουν ότι
χαράζουν ως υποτιθέμενο αριστούργημα το δικό μας μέλλον, μπορεί να τους
οδηγεί στην καταστροφή. Που ευελπιστώ να είναι μόνον η δική τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου